Αθανασία Παππά

Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Εμμηνόπαυσης

Επισκέπτρια Υγείας

 

ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ

Η εμμηνόπαυση, ως μια αναπόφευκτη φάση στη ζωή και την καθημερινότητα της γυναίκας, Είναι ένα στάδιο με πολλές ψυχοσωματικές αλλαγές και μια μεταβατική περίοδος με ποικίλα χαρακτηριστικά.

Διάφορες θεωρίες και έρευνες, φωτίζουν καλύτερα και όλο και περισσότερο τις ιδιαίτερες πτυχές αυτού του ζητήματος έτσι ώστε με ισορροπημένους τρόπους, να επιτευχθεί η κατανόηση και η κατάκτηση του. Η αγωγή και η προαγωγή υγείας συνεισφέρουν, μέσα από την γνώση των διαφόρων διεπιστημονικών ομάδων, στην διάγνωση και την σωστότερη αντιμετώπιση αυτής.

Κύριος στόχος, είναι να αναλύσουμε ευρύτερα την έννοια της εμμηνόπαυσης στη ζωή της γυναίκας ,καθώς αποτελεί μεγάλο και κρίσιμο κομμάτι αυτής, την ιδιαιτερότητα της κατάστασης καθώς και τον τρόπο αντιμετώπισης της όσο πιο ομαλά γίνεται με πολλούς και απλούς τρόπους.

Επιπλέον, στόχος είναι η ενημέρωση των νέων γυναικών ως προς το θέμα, για την προετοιμασία της επικείμενης αυτής περιόδου και συνάμα η ενημέρωση του αντρικού φύλου αλλά και του οικογενειακού κύκλου , ώστε να έχουν υποστηρικτικό ρόλο και κατανόηση ως προς την ιδιαιτερότητα της γυναικείας φύσης.

Η εμμηνόπαυση είναι μια φυσιολογική μεταβατική περίοδος στη ζωή των γυναικών, θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι τέλος και αρχή μαζί καθώς σταματά ο κύκλος της αναπαραγωγικής δυνατότητας ,αλλά ταυτόχρονα ξεκινά μία νέα περίοδος που οδηγεί σε έναν διαφορετικό τρόπο ζωής, τόσο βιολογικά, όσο εξελικτικά αλλά και συναισθηματικά.

Αν και τα ενδιάμεσα χρόνια της ενήλικης ζωής αποτελούν μια περίοδο αλλαγών, είναι ταυτόχρονα η περίοδος της ζωής που το άτομο βρίσκεται στη βέλτιστη σωματική και ψυχοκοινωνική λειτουργικότητα του. Όταν η εμμηνοπαυσική γυναίκα ανταποκριθεί με επιτυχία στις εξελικτικές δραστηριότητες, τότε είναι έτοιμη να απολαύσει την υπόλοιπη ζωή της.

Η αίσθηση συνέχειας και προσαρμοστικότητας, που αποκτάται από την αρχή της δεκαετίας των 20 μέχρι το τέλος της δεκαετίας των 50, αποτελεί βασική προϋπόθεση για την επιτυχή ανταπόκριση στη διεργασία της γήρανσης και την απόλαυση του εναπομείναντα χρόνου ζωής.

Οι μετατροπές αυτές στη ζωή της γυναίκας έχουν ειπωθεί και από τον πατέρα της ιατρικής Ιπποκράτη τονίζοντας πόσο επηρεάζει και μεταβάλλει την ζωή της γυναίκας η απουσία της εμμηνορυσίας. Στην ομιλία του αναφέρει “Και πρώτα για τη λεγόμενη ιερή νόσο, για τις περιπτώσεις απώλειας της συνείδησης και για τους φόβους, από τους οποίους κυριεύονται σε μεγάλο βαθμό οι άνθρωποι, ώστε να καταφρονούν και να νομίζουν ότι βλέπουν εχθρικούς δαίμονες να ορμούν επάνω τους, άλλοτε τη νύχτα, άλλοτε τη μέρα και άλλοτε πάλι τη μέρα και τη νύχτα”(Αρχαίοι Συγγραφείς 2001).

Η μετάβαση αυτή αντιμετωπιζόταν τα παλαιότερα χρόνια κυρίως από την προσωπική θέση των γυναικών αλλά και από τις ευρύτερα κοινωνικοπολιτισμικές αντιλήψεις.

Τα τελευταία χρόνια βέβαια η αυξανόμενη απαίτηση για προληπτική αντιμετώπιση και βιοτεχνολογική εξέλιξη οδήγησε σε μία σειρά από ιατρικά διλήμματα. Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν πως απασχολούν πολλά ερωτήματα την σύγχρονη εμμηνοπαυσιακή γυναίκα , γι’αυτό πρέπει να αντιμετωπίζεται ως μία ολότητα.

Η εμμηνόπαυση είναι μια εξαιρετικά σύνθετη βιοψυχοκοινωνική διεργασία και επιφέρει μεγάλες αλλαγές , γι’αυτο τον λόγο οι γυναίκες είναι σωστό να συνεργάζονται με ένα φάσμα ειδικοτήτων όπως γιατρούς, γυναικολόγους, ακτινολόγους, μικροβιολόγους, νοσηλευτές, ψυχολόγους και ψυχιάτρους. Με αυτό τον τρόπο θα φέρουν είς πέρας τις δυσκολίες που θα αντιμετωπίσουν κατά την περίοδο αυτή, και θα δημιουργήσουν ένα ομορφότερο και πιο υγιές μέλλον.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας(WHO) εμμηνόπαυση ορίζεται ως η χρονική στιγμή της οριστικής διακοπής της εμμήνου ρύσεως ως αποτέλεσμα της εξάντλησης της ωοθηκικής δεξαμενής των ωοθηλακίων. Ως εκ τούτου, ο ακριβής χρόνος εμμηνόπαυσης καθορίζεται μετά από χρονικό διάστημα 12 μηνών από την τελευταία έμμηνο ρύση. Η εμμηνόπαυση σηματοδοτεί την μετάβαση από την παραγωγική ηλικία στην μη παραγωγική, πρόκειται δηλαδή για το τέλος της γονιμότητας αφού οι ωοθήκες δεν παράγουν πλέον ωάρια. Εμφανίζεται συνήθως σε ηλικία 45 με 55 ετών και κατά μέσω όρο στα 51 χρόνια της ηλικίας μιας γυναίκας.

1.2 Στάδια της εμμηνόπαυσης

Περιεμμηνόπαυση

Η περιεμμηνόπαυση αρχίζει αρκετά χρόνια πριν την εμμηνόπαυση όταν οι ωοθήκες αρχίζουν να παράγουν προοδευτικά λιγότερα οιστρογόνα και διαρκεί μέχρι την εμμηνόπαυση οπότε οι ωοθήκες σταματούν να παράγουν ωάρια. Ένα με δύο χρόνια πριν την εμμηνόπαυση η μείωση της έκκρισης οιστρογόνων από τις ωοθήκες επιταχύνεται με αποτέλεσμα την εμφάνιση συμπτωμάτων εμμηνόπαυσης .Η μέση διάρκεια της είναι 4 χρόνια, αλλά μπορεί να κρατήσει από μερικούς μήνες έως και 10 χρόνια. Τελειώνει με την εμμηνόπαυση (12 μήνες μετά την τελευταία έμμηνο ρύση).

Εμμηνόπαυση

Με την τελευταία περίοδο μιας γυναίκας σηματοδοτείται ο ερχομός της εμμηνόπαυσης όπου οι ωοθήκες σταματούν να παράγουν ωάρια και ορμόνες. Η διάγνωση της γίνεται με την απουσία έμμυνης ρύσης για 12 μήνες.

 

 

Μετεμμηνόπαυση

Περιλαμβάνει τα χρόνια μετά την εμμηνόπαυση κατά την διάρκεια των οποίων τα συμπτώματα αρχίζουν να υποχωρούν σταδιακά αλλά τα μειωμένα επίπεδα ορμονών δημιουργούν μακροπρόθεσμους κινδύνους.(The tree stages of menopause 2015a)

 

1.3 Πρόωρη εμμηνόπαυση

Η εμμηνόπαυση χαρακτηρίζεται πρώιμη όταν εμφανιστεί πριν τα 45 χρόνια και πρόωρη όταν εμφανιστεί πριν τα 40 έτη. Πιο συγκεκριμένα υπάρχει μια ειδική περίπτωση η οποία ονομάζεται πρώιμη ωοθηκική ανεπάρκεια (ΠΩΑ) και χαρακτηρίζεται ως μία δυνητικά μη αναστρέψιμη κατάσταση που εμφανίζεται σε γυναίκες κάτω των 40 ετών και έχει ως αποτέλεσμα την διακοπή της εμμήνου ρύσης, μείωση των οιστρογόνων και αυξημένα επίπεδα των γοναδοτροπινών. Η πρόωρη εμμηνόπαυση αν και εμφανίζεται μόνο στο 1% των γυναικών κάτω των 40 ετών προσδιορίζεται ως μία νόσος και όχι ως μια φυσιολογική κατάσταση και συσχετίζεται με σοβαρά προβλήματα υγείας όπως οστεοπόρωση και καρδιαγγειακά νοσήματα, γι’αυτό τον λόγο οι ασθενείς που έχουν διαγνωσθεί με πρόωρη εμμηνόπαυση ή με ΠΩΑ θα πρέπει να ακολουθήσουν ορμονική θεραπεία αποκατάστασης μέχρι την ηλικία που ξεκινάει φυσιολογικά η εμμηνόπαυση.(Dr. An MacGregor n.d.)

 

1.3.1) Αιτίες πρόωρης εμμηνόπαυσης

Αιτίες που μπορούν να προκαλέσουν πρόωρη εμμηνόπαυση είναι η αυτοάνοση καταστροφή των ωοθηκών, χρωμοσωμικές ανωμαλίες ( σύνδρομο Turner),χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία και χειρουργική επέμβαση ( υστερεκτομή) (Τμήμα Ενδοκρινολογίας 2005)

1.3.2) Ορμονική θεραπεία πρόωρης εμμηνόπαυσης

Στην πρόωρη εμμηνόπαυση χορηγούμε πολύ μεγαλύτερη ποσότητα ορμονικής θεραπείας συγκριτικά με την φυσιολογική εμμηνόπαυση ώστε να αποκατασταθεί το επίπεδο ορμονών των οιστρογόνων και της προγεστερόνης στον οργανισμό που θα υπήρχε φυσιολογικά στην ηλικία αυτή σε μία γυναίκα .Μαζί με τα οιστρογόνα χορηγούμε και προγεσταγόνο ώστε να εξισορροπηθεί η δράση των οιστρογόνων και

να προληφθεί τυχόν υπερπλασία του ενδομητρίου, σε γυναίκες όμως που έχουν κάνει υστερεκτομή αρκεί και η χορήγηση μόνο οιστρογόνων ή τιβαλόνης. (Τμήμα Ενδοκρινολογίας 2005)

1.4 Κλιμακτήριος

Το χρονικό διάστημα της κλιμακτηρίου δεν είναι σε όλες τις γυναίκες το ίδιο. Συνήθως η κλιμακτήριος αρχίζει 5-6 χρόνια πριν την εμμηνόπαυση και τελειώνει 5-6 χρόνια μετά. Διακρίνεται σε τρία στάδια: στην προ, στη λίγο πριν την έναρξη και στη μετά την εμμηνόπαυση περίοδο. Η εμμηνόπαυση είναι η κατάσταση εκείνη που σηματοδοτεί τη λήξη της προκαταρτικής περιόδου και την έναρξη της μεταγενέστερης.(Χατζηραφαήλ Βασιλική ,χειρούργος μαιευτήρας 2015)

Τα πιο κάτω στοιχεία κάνουν σαφή τη διαφορά μεταξύ εμμηνόπαυσης και κλιμακτηρίου:

Εμμηνόπαυση

Συγκρίνεται με την εμμηναρχή

Ένα αυτοτελές βιολογικό συμβάν

Διακοπή της περιόδου

Εμφανίζεται οπωσδήποτε

Συνήθως μεταξύ της ηλικίας των 48 και 52 ετών

Κλιμακτήριος

Συγκρίνεται με την ήβη

Μια σειρά από ορμονικού χαρακτήρα αλλαγές

Μεταβατική φάση όπου διαπιστώνεται υπολειτουργία των ωοθηκών και της παραγωγής ορμονών

Συνήθως εκτείνεται μεταξύ της ηλικίας των 40-60 ετών

 

1.5 ΟΡΜΟΝΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗΣ

Κατά την πάροδο των χρόνων η γήρανση των ωοθηκών επιφέρει σταδιακή μείωση της ανταπόκρισης των ωοθηλακίων στην FSH με αποτέλεσμα την μείωση των οιστρογόνων .Όσο συνεχίζουν να μειώνονται τα επίπεδα των οιστρογόνων, μειώνεται και η ανασταλτική δράση της υπόφυσης και έτσι η παραγωγή FSH αυξάνεται κατά την κλιμακτήριο. Επιπλέον η ανασταλτική δράση των οιστρογόνων επί της εκκρίσεως LH από την υπόφυση μειώνεται σταδιακά ,έτσι λοιπόν η έκκριση της LH αυξάνεται και η αιχμή της στο μέσο του κύκλου εξαφανίζεται με αποτέλεσμα ανωορρηκτικούς κύκλους. Καθώς η ωοθηκική λειτουργία αποδυναμώνεται παύει εντελώς η ωορρηξία .Επίσης γίνεται μείωση της έκκρισης προγεστερόνης με την απουσία ωχρών σωματίων, ώστε τελικά τα επίπεδα των οιστρογόνων μειώνονται τόσο που η έμμηνος ρύση γίνεται ακανόνιστη και τελικά σταματά .

Τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης προέρχονται από την πτώση της στάθμης των οιστρογόνων και την επίδραση της στη λειτουργία της υπόφυσης .Υπάρχει αυξημένη έκκριση υποφυσιοτρόπων ορμονών που σχετίζονται με την αύξηση της ορμόνης FSH, κάποιες από αυτές είναι η αυξητική ορμόνη, η θυρεοειδοτρόπoς ορμόνη TSH και η φλοιοεπινεφριδιοτρόπος ορμόνη ACTH.Με την αύξηση της αυξητικής ορμόνης μετά την εμμηνόπαυση μπορεί να προκαλέσει παχυσαρκία και ήπια μεγαλακρία, επίσης μπορεί να αυξηθεί η αθηρωμάτωση του αρτηριακού συστήματος, η οποία συνεπάγεται αύξηση της επίπτωσης της στεφανιαίας νόσου και άλλων αγγειακών νόσων στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες .Η αύξηση της TSH σε συνδυασμό με την διαταραγμένη ισορροπία των οιστρογόνων και της προγεστερόνης προκαλούν εξάψεις και έντονη εφίδρωση λόγω της αγγειοκινητικής αστάθειας. Η επίδραση της TSH στα όργανα στόχους της μπορεί να δημιουργήσει συναισθηματική αστάθεια και τέλος η αύξηση της ACTH οδηγεί σε υπερέκκριση φλοιοεπινεφριδιακών ανδρογόνων τα οποία προκαλούν υπερτρίχωση κυρίως στο πρόσωπο. Η ανεπαρκής παραγωγή οιστρογόνων επιδρά και στα δευτερεύοντα όργανα της γυναίκας ,το στήθος μειώνεται και χάνει το σχήμα του, η αγγείωση του κόλπου και του αιδοίου μειώνεται και το επιθήλιο γίνεται πιο ευάλωτο σε λοιμώξεις και τραυματισμούς .Επίσης μπορεί να εμφανιστεί ατροφική κολπίτιδα με ρήξεις του επιθηλίου, αίσθημα ξηρότητας και αιμορραγία ,η μήτρα και οι ωοθήκες ατροφούν και το ενδομήτριο εξαφανίζεται εντελώς .

Τέλος, υπάρχει αυξημένος κίνδυνος οστεοπόρωσης καθώς τα μειωμένα επίπεδα οιστρογόνων επιφέρουν λέπτυνση των οστών και έτσι δημιουργείται μεγαλύτερο βάρος στους σπονδύλους και τον αυχένα των μηριαίων.(Dr. An MacGregor n.d.)

 

1.6 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Με την κατανόηση και την επεξήγηση των μεταβολών που δημιουργεί η εμμηνόπαυση στην φυσιολογία της γυναίκας, με την ενθάρρυνση, με την υποστήριξη ή με την κατάλληλη ορμονική υποκατάσταση θα επιτραπεί στη γυναίκα να ξεπεράσει τις δυσκολίες και τα ενοχλήματα της εμμηνόπαυσης με το μικρότερο δυνατό κόστος για αυτήν και την οικογένεια της.

 

2.6 ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΕΙΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ

1. Οιστρογόνα: υπεύθυνα για την ωρίμανση του ωοθυλακίου και την πάχυνση του ενδομητρίου. Επίσης, καθορίζουν και εγκαθιδρύουν τα δευτερεύοντα χαρακτηριστικά του γυναικείου φύλου.
2. 2. Προγεστερόνη: προετοιμάζει το ενδομήτριο να λάβει και να θρέψει το γονιμοποιημένο ωάριο. Ακόμη, χαλαρώνει το μυομήτριο.
3. 3. Θηλακιοτρόπος ορμόνη (Follicle Stimulating Hormone–FSH): διεγείρει την ανάπτυξη του λευκού σωματίου.
4. 4. Ωχρινοτρόπος ορμόνη (Leuteinizing Hormone-LH): είναι υπεύθυνη για την ανάπτυξη του λευκού σωματίου στο τελικό στάδιο και για την ωοθυλακιορρηξία. (Δεβετζόγλου 2013)

 

2.7 ΠΗΓΕΣ ΕΚΚΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΕΙΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ

1. Η υπόφυση, με ρύθμιση από τον υποθάλαμο, εκκρίνει την ωχρινοτρόπο ορμόνη (LH) και την θηλακιοτρόπο (FSH) για να διεγείρει τις ωοθήκες.
2. Οι ωοθήκες εκκρίνουν οιστρογόνο και προγεστερόνη υπό την επίδραση της ωχρινοτρόπου ορμόνης(LH) και της θηλακιοτρόπου ορμόνης (FSH). (Δεβετζόγλου 2013)

 

ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΕΣ ΟΡΜΟΝΕΣ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ

Τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη είναι οι αναπαραγωγικές ορμόνες που εκκρίνονται από τις ωοθήκες.Οι κυριότερες δράσεις των ορμονών αυτών είναι οι εξής:(Διαδραστικά σχολικά βιβλία n.d.)

Τα οιστρογόνα:

Προάγουν τη διαφοροποίηση της στοιβάδας των κοκκωδών κυττάρων ως απάντηση στην FSH. Είναι υπεύθυνα για την ανάπτυξη μερικών από τα δευτερογενή χαρακτηριστικά του φύλου στις γυναίκες, ειδικά για την αύξηση του υποδόριου ιστού στους γοφούς και το στήθος. Βοηθούν στη διαμόρφωση των κατάλληλων συνθηκών που είναι απαραίτητες για την διατήρηση της κύησης μετά την εμφύτευση. Προάγουν την ανάπτυξη των μαστών κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης διεγείροντας την ανάπτυξη των γαλακτοφόρων πόρων.

Η προγεστερόνη :

Βοηθά στην ανάπτυξη συνθηκών κατάλληλων για την διατήρηση της εγκυμοσύνης Προάγει την ανάπτυξη των μαστών, τόσο στην ήβη όσο και στην εγκυμοσύνη, διεγείροντας τον σχηματισμό των εκκριτικών λοβιδίων. (Miriam 1994)

 

3.4 ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΥ ΚΥΚΛΟΥ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ

Γυναίκες ηλικίας 20-40 ετών έχουν συνήθως φυσιολογικούς κύκλους. Η πιθανότητα για ανώμαλους κύκλους αυξάνεται 2-5 χρόνια μετά την εμμηναρχή καθώς και πριν την εμμηνόπαυση.

 

3.4.1) ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΗΣ ΕΜΜΗΝΟΡΡΥΣΙΑΣ

Η έμμηνη ρύση μπορεί να είναι μεγάλη σε ποσότητα , συχνότητα ,διάρκεια ή συνδυασμό αυτών.

1. Μηνορραγία ή υπερμηνόρροια είναι η παρατεταμένη έμμηνη ρύση που διαρκεί περισσότερο από 7 ημέρες ή αυτή κατά την οποία η αποβαλλόμενη ποσότητα αίματος είναι μεγαλύτερη της συνηθισμένης (μεγαλύτερη από 80ml/κύκλο), συμβαίνει όμως ανά τακτικά διαστήματα.
2. Συχνομηνόρροια είναι η επαναλαμβανόμενη εμφάνιση εμμήνου ρύσης σε χρονικά διαστήματα μικρότερα των 21 ημερών.

iii. Μητρορραγία ή μηνομητρορραγία αναφέρεται σε αιμορραγία σε χρονικά διαστήματα άσχετα με τη ρυθμικότητα του εμμηνορρυσιακού κύκλου.

1. Αμηνόρροια είναι η απουσία εμφάνισης εμμηνορρυσίας.
2. Ολιγομηνόρροια αναφέρεται σε ανώμαλη μείωση της συχνότητας της

εμμηνορρυσίας.

1. Η δυσλειτουργική αιμορραγία της μήτρας (ΔΑΜ) αναφέρεται σε ανώμαλη

αιμορραγία για την οποία δεν ανευρίσκεται οργανική αιτιολογία.(Harrison n.d.)

 

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗΣ

Τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης χωρίζονται σε τρείς κατηγορίες:

4.1 Αγγειοκινητικά

Αυτά είναι οι εξάψεις, η υπερβολική εφίδρωση, ο πονοκέφαλος, το αίσθημα προκάρδιων παλμών και η ζάλη.

4.2 Ψυχολογικά

Είναι η εύκολη κόπωση, η νευρικότητα, η κατάθλιψη, η αυπνία, η ευεριθιστότητα και η ανία.

4.3 Μυοσκελετικά

Είναι οι αρθραλγίες, οι μυαλγίες και η παραισθησία. (V.R.Tindall n.d.)

4.4 Κάποια επιπλέον συμπτώματα είναι:

1) Άγχος

2) Αλλαγές στο δέρμα και στα μαλλιά

3) Δυσκολίες στον ύπνο

4) Ξηρότητα κόλπου

5) Ακανόνιστες περίοδοι

6) Απώλεια επιθυμίας σεξ

7) Πόνος κατά την συνουσία

8) Δυσκολίες στη συγκέντρωση

9) Ασθενής μνήμη

10) Ουρολογικά προβλήματα

(Dr. An MacGregor n.d.)

 

4.5 ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΕΜΜΗΝΟΡΥΣΙΑΣ

Όταν πλησιάζει η εμμηνόπαυση παρατηρείται απότομη διακοπή της περιόδου, προοδευτική επιμήκυνση του κύκλου ή προοδευτική μείωση της ποσότητας του αίματος .Σε γυναίκες άνω των 35 ετών αυξάνεται η συχνότητα των ανωορρηκτικών κύκλων και πολλές φορές η ανεπάρκεια των συγκεντρώσεων της ενδογενούς προγεστερόνης προκαλεί έντονη και μη φυσιολογική αιμορραγία .Στη συγκεκριμένη περίπτωση θα πρέπει να γίνει διάγνωση ώστε να αποκλειστεί η πιθανότητα του καρκίνου της πυέλου .Οι παχύσαρκες γυναίκες πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικές και συνειδητοποιημένες καθώς εμφανίζουν αυξημένη τάση για ανάπτυξη ενδομητρικού καρκινώματος όταν πια έχουν διαταραχές εμμηνορρυσίας. Πολύ βασικό κομμάτι στη συγκεκριμένη αυτή περίοδο στη ζωή μιας γυναίκας είναι η διάγνωση καθώς πρέπει να αποκλειστούν τα μη-γυναικολογικά αίτια που προκαλούν διαταραχές της εμμηνορρυσίας, όπως π.χ. ο υπερθυρεοειδισμός , ο υποθυρεοειδισμός, η λευχαιμία, η κίρρωση του ύπατος και τα φάρμακα ( π.χ. βαρφαρίνη). (Harrison n.d.)

 

4.6 ΑΓΓΕΙΟΚΙΝΗΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

Οι εξάψεις και οι νυχτερινοί ιδρώτες είναι τα κλασικά συμπτώματα της εμμηνόπαυσης και εμφανίζονται περίπου στην ηλικία των 47 ή 48 ετών, είναι εντονότερα τον πρώτο χρόνο μετά από την τελευταία περίοδο και είναι δυνατόν να διαρκέσουν 20 ή περισσότερα χρόνια .Το 75% του γυναικείου πληθυσμού εμφανίζει αυτά τα συμπτώματα τα οποία είναι και τα συνηθέστερα. Στα πρώιμα στάδια της εμμηνόπαυσης οι εξάψεις και οι νυχτερινοί ιδρώτες μπορεί να εμφανίζονται μόνο κατά την εβδομάδα πριν της εμμηνορρυσίας όταν τα επίπεδα των οιστρογόνων μειώνονται φυσιολογικά. Τελικώς τα επίπεδα των οιστρογόνων παρουσιάζουν διακυμάνσεις καθόλα την διάρκεια του κύκλου με αποτέλεσμα οι εξάψεις να εμφανίζονται ανά πάσα στιγμή. Είναι γεγονός πως το γυναικείο φύλο στις ηλικίες πριν από την εφηβεία και οι 90χρονες έχουν χαμηλά επίπεδα οιστρογόνων αλλά δεν εμφανίζουν εξάψεις .Οι εξάψεις διαρκούν μερικά δευτερόλεπτα αλλά μπορεί να επιμείνουν και για περίπου 15 λεπτά σε κάποιες περιπτώσεις καθώς και να επαναλαμβάνονται αρκετές φορές κατά την διάρκεια της ημέρας. Παρατηρείται έντονη εφίδρωση, ταχυπαλμία καθώς και αίσθημα κόπωσης .Γυναίκες με υπογοναδισμό δεν παρουσιάζουν εξάψεις όταν διακοπή η θεραπεία με οιστρογόνα ,επιπλέον οι κατεχολαμίνες και η προλακτίνη δεν μεταβάλλονται κατά την διάρκεια των εξάψεων αλλά τα συμπτώματα μπορεί να επιδεινωθούν εάν γίνει απότομη διακοπή των ορμονών.(Dr. An MacGregor n.d.)

 

4.7 ΑΝΕΠΑΡΚΗΣ ΥΠΝΟΣ

Ο διακεκομμένος ύπνος προκαλείται συχνά από τη νυχτερινή εφίδρωση όμως μπορεί να φανερώνει και σύμπτωμα επικείμενου άγχους ή κατάθλιψης. Η εμμηνόπαυση μπορεί να επιβαρύνει την υποκείμενη κατάθλιψη και το άγχος και χρήζει ειδικής ιατρικής θεραπείας γι’αυτές τις καταστάσεις.(Δελμούζου 2014)

4.8 ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΕΣ

Η διακύμανση των ορμονικών επιπέδων επιδεινώνει τις ημικρανίες και τις κεφαλαλγίες στις επιρρεπείς γυναίκες .Παρατηρείται μια σχέση μεταξύ των πονοκεφάλων και του μηνιαίου κύκλου ιδιαίτερα τα πρώτα 5-10 χρόνια πριν από την εμμηνόπαυση .Τα προεμμηνορρυσιακά συμπτώματα κυριαρχούν σε μεγάλο βαθμό αυτή την περίοδο και τόσο οι ημικρανίες όσο και οι μη ημικρανικοί πονοκέφαλοι μπορεί να επιδεινωθούν στη διάρκεια της προεμμηνορρυσιακής εβδομάδας .Οι πονοκέφαλοι συνήθως εξασθενούν όταν οι ορμονικές διακυμάνσεις ρυθμίζονται.(Δελμούζου 2014)

4.9 ΠΟΝΟΙ ΣΤΙΣ ΑΡΘΡΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΜΥΕΣ

Οι πόνοι στους καρπούς, τα γόνατα, τους αστραγάλους και χαμηλά στην πλάτη είναι από τα συμπτώματα τα οποία μπορεί να παραπλανήσουν για ύπαρξη αρθρίτιδας. (Δελμούζου 2014)

4.10 ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ

Τα οιστρογόνα έχουν την ιδιότητα να διατηρούν υγρό τον κόλπο και τα γεννητικά όργανα , έτσι λοιπόν καθώς τα επίπεδα τους μειώνονται εμφανίζονται προβλήματα ξηρότητας. Η συνουσία γίνεται οδυνηρή για την γυναίκα και ο κίνδυνος εμφάνισης φλεγμονής και λοίμωξης αυξάνεται .Βέβαια η τακτική συνουσία προστατεύει από αυτές τις οδυνηρές αλλαγές καθώς γίνεται παραγωγή λιπαντικών υγρών με την σεξουαλική συνεύρεση. (Δελμούζου 2014)

4.11 ΔΕΡΜΑ ΚΑΙ ΜΑΛΛΙΑ

Τα οιστρογόνα διατηρούν ενυδατωμένο το δέρμα και διεγείρουν την ανάπτυξη των μαλλιών, για τον λόγο αυτό παρατηρείται και στις γυναίκες κατά την διάρκεια μιας εγκυμοσύνης αυτή η ιδιαίτερη ‘λάμψη’ και ‘άνθηση’ καθώς υπάρχει μεγάλη αύξηση των επιπέδων των οιστρογόνων. Χωρίς τα οιστρογόνα το δέρμα ξεραίνεται, χάνει την ευελιξία του με αποτέλεσμα οι ρυτίδες να διακρίνονται περισσότερο .Επίσης η ανάπτυξη των μαλλιών καθυστερεί και οι τρίχες γίνονται πιο λεπτές και δύσκολα τιθασεύονται.(Δελμούζου 2014)

4.12 ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Εάν παρατηρήσετε μια συνεχής επιθυμία να πάτε στην τουαλέτα , ακόμη και αν μόλις την είχατε επισκεφτεί , συνοδευόμενη πιθανόν από αίσθημα καψίματος ή καυστικό πόνο, είναι συμπτώματα της κυστίτιδας και υπάρχει μεγάλη πιθανότητα επιδείνωσης από την εμμηνόπαυση . Μπορεί λοιπόν να παρουσιαστεί λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος , η οποία απαιτεί θεραπεία με αντιβιοτικά. Αν τα συμπτώματα δεν υποχωρήσουν σε διάστημα δυο-τριών ημερών θα πρέπει να επισκεφτείτε τον γιατρό σας. Η έντονη ακράτεια είναι κληροδότημα του τοκετού αλλά επιδεινώνετε με την μείωση των επιπέδων των οιστρογόνων. Κατά την διάρκεια της συνουσίας, του βήχα και του τρεξίματος μπορεί να υπάρξει διαρροή ούρων. (Δελμούζου 2014)

4.13 ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗΣ ΦΥΣΕΩΣ

Ο ανεπαρκής ύπνος έχει ως επακόλουθο αίσθημα κόπωσης κατά την διάρκεια της ημέρας, λήθαργο, δυσκολία στην συγκέντρωση και κατάθλιψη. Αυτά τα συμπτώματα αποδεικνύονται ιδιαίτερα βασανιστικά για τις γυναίκες .Η ανεύρεση τρόπων για την βελτίωση του ύπνου, είτε ελέγχοντας τις εξάψεις , είτε θεραπεύοντας την κατάθλιψη, θα αποκαταστήσει την ισορροπία.(Δελμούζου 2014)

4.14 ΜΗ ΟΡΜΟΝΙΚΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Η κατάθλιψη και τα σεξουαλικά προβλήματα που εκδηλώνονται την περίοδο της εμμηνόπαυσης δεν προκαλούνται μόνο από την πτώση των επιπέδων των οιστρογόνων. Η εμμηνόπαυση σηματοδοτεί μια δύσκολη περίοδο στη ζωή της γυναίκας για πολλούς λόγους ,όπως παιδιά που φεύγουν από το σπίτι, συνταξιοδότηση, προβλήματα γάμου, γονείς που είναι άρρωστοι ή ετοιμοθάνατοι. Για αυτό τον λόγο καλό θα ήταν να υπάρξει βοήθεια από τον σύντροφο , από φίλους ή και από επαγγελματίες εάν τα πράγματα ξεφεύγουν από τον έλεγχο. (Δελμούζου 2014)

4.15 ΑΥΞΗΣΗ ΒΑΡΟΥΣ

Η μειωμένη δραστηριότητα ,συχνά ως αποτέλεσμα των αλλαγών στον τρόπο ζωής αλλά και προβλημάτων στις αρθρώσεις (αρθραλγίες) , σε συνδυασμό με την εξασθένηση του μεταβολικού ρυθμού που σχετίζεται με την γήρανση, αποτελούν παράγοντες οι οποίοι οδηγούν στην αύξηση βάρους .Οι ορμονικές αλλαγές παίζουν επίσης καθοριστικό ρόλο, καθώς τα οιστρογόνα είναι υπεύθυνα για το σχήμα του γυναικείου σώματος .Μετά την εμμηνόπαυση το βάρος τείνει να συγκεντρώνεται περισσότερο γύρω από το στομάχι. (Δελμούζου 2014)

 

 

ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΕΞΑΙΤΙΑΣ ΤΗΣ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗΣ

Τα χαμηλά επίπεδα των οιστρογόνων κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης σε συνδυασμό με τη φυσιολογική φθορά που προκαλείται με την πάροδο της ηλικίας κάνει τις γυναίκες ιδιαίτερα ευάλωτες στις ασθένειες. Μια από τις πλέον οδυνηρές καταστάσεις είναι η οστεοπόρωση ,όμως υπάρχουν κα ορισμένες λιγότερο οδυνηρές, οι οποίες μπορεί να αντιμετωπιστούν με τις ιατρικές οδηγίες και διάφορες φυσικές μεθόδους. Κάποιες από αυτές τις παθήσεις πέρα από την οστεοπόρωση είναι τα καρδιακά νοσήματα όπως ασθένεια της στεφανιαίας και καρδιακή προσβολή, διάφοροι καρκίνοι όπως του στήθους, της ωοθήκης ,της μήτρας και του κόλου.

Ουρογεννητικές ασθένειες, μυοσκελετικές αθένειες, ορμονικές ασθένειες και ασθένειες του δέρματος.

 

5.1 ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ

Η οστεοπόρωση ορίζεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας(ΠΟΥ 1994) ως μια νόσος η οποία χαρακτηρίζεται από ελάττωση της οστικής μάζας και αλλοίωση της μικροαρχιτεκτονικής του οστίτη ιστού, με συνέπεια:

1. 1. τη μείωση της μηχανικής αντοχής των οστών
2. 2. αυξημένη οστική ευθραυστότητα και επομένως αυξημένο κίνδυνο καταγμάτων.

(Wikipedia 2014d)

Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να προκαλούνται εύκολα και συχνά κατάγματα παντού. Τα οστεοπορωτικά κατάγματα προσβάλλουν κυρίως την οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης, τα ισχία και τους καρπούς(περιφερικό τμήμα της κερκίδας). Η οστεοπορωση είναι μια οδυνηρή και επίφοβη ασθένεια, που προκαλεί παράλυση και είναι ο υπ’ αριθμόν ένας κίνδυνος για τις γυναίκες που έχουν περάσει την περίοδο της εμμηνόπαυσης. Πρόκειται για ασθένεια που εμφανίζεται πιο συχνά από τα καρδιακά νοσήματα, τον διαβήτη ή τον καρκίνο του στήθους. Στα αρχικά στάδια της στάδια η οστεοπόρωση δεν έχει εμφανή συμπτώματα και πολλές γυναίκες αγνοούν ότι υποφέρουν από αυτήν. Επειδή η ασθένεια είναι ιδιαίτερα επίφοβη για τη ζωή της παθούσας, είναι ζωτικής σημασίας να γνωρίζει κάθε γυναίκα τα πάντα σχετικά με αυτήν. Η λέξη οστεοπόρωση είναι ελληνική και σημαίνει την κατάσταση κατά την οποία το οστό γεμίζει τρύπες. Η επιστημονική ερμηνεία της οστεοπόρωσης είναι μία κατάσταση όπου υπάρχουν λιγότερα φυσιολογικά οστά από ότι αναμένεται για τη συγκεκριμένη ηλικία κάποιας γυναίκας, με αποτέλεσμα τα οστά να έχουν αυξημένο κίνδυνο να υποστούν κάταγμα. Ορισμένοι ειδικοί περιορίζουν την έννοια οστεοπόρωση στην περιγραφή της μικρής οστικής πυκνότητας, τα οποία έχουν υποστεί θραύση, ενώ χρησιμοποιούν τον όρο οστεοπενία για να περιγράψουν τα χαμηλής πυκνότητας οστά, που όμως δεν έχουν υποστεί θραύσεις. (TBeedham 1992)

 

5.1.1) ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

Η πάροδος της ηλικίας είναι η βασική αιτία της οστεοπόρωσης, όμως μπορεί να οφείλεται επίσης σε κάποια ασθένεια, όπως χρόνια ανεπάρκεια του ήπατος ή ρευματοειδή αρθρίτιδα. Οι έγχρωμες γυναίκες οι οποίες έχουν μεγαλύτερη πυκνότητα οστών έχουν μικρότερο κίνδυνο να υποστούν οστεοπόρωση απ’ότι οι λευκές. Η πιο σημαντική πάντως αιτία της οστεοπόρωσης είναι η ελαττωμένη ανώτατη πυκνότητα των οστών.(Wikipedia 2014d)

5.1.1.1) ΜΙΚΡΗ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΟΣΤΩΝ

Από την παιδική ηλικία τα οστά μεγαλώνουν σε μέγεθος ως ότου φτάσουν στην ανώτατη μάζα τους ή πυκνότητα, μεταξύ των 25 και 35 ετών, οπότε η μάζα των οστών δεν αυξάνεται πλέον. Το σύνολο των οστών του σκελετού μας καθώς πλησιάζουμε την περίοδο της εμμηνόπαυσης θα εξαρτηθεί από τον ανώτατο όγκο της μάζας που έχουμε, την περίοδο που αρχίζει η απώλεια των οστών και από τον ρυθμό της απώλειας. Αν η ανώτατη τιμή της μάζας των οστών είναι χαμηλότερη τότε αντιμετωπίζουμε αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης σοβαρής οστεοπορωσης μετά την εμμηνόπαυση.(Wikipedia 2014d)

 

5.1.1.2) ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΙΒΑΡΥΝΟΥΝ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ

ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ

Αμηνόρροια: Λόγω του χαμηλού επιπέδου της οιστρογόνου ορμόνης οι γυναίκες που αντιμετωπίζουν αμηνόρροια έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν οστεοπόρωση. Υπάρχουν δύο κατηγορίες υψηλού κινδύνου, οι γυναίκες με νευρική ανορεξία και οι νεαρές που αθλούνται εντατικά και αυτό γιατί λόγω της μικρής ποσότητας τροφής που προσλαμβάνουν η αναλογία λίπους-μυών ελαττώνεται και αντιδρά με τη διακοπή παραγωγής οιστρογόνου ορμόνης για να προφυλάξει την υποσιτιζόμενη γυναίκα από μια πιθανή εγκυμοσύνη.

Υπερθυρεοειδισμος: Οι γυναίκες που έχουν ένα υπερλειτουργικό θυρεοειδή αδένα λαμβάνουν μεγάλη δόση θυροξίνης για την αντιμετώπιση της ανεπάρκειας του και κινδυνεύουν να προσβληθούν από οστεοπόρωση. Η υπερβολική χρήση της μπορεί να συντελέσει στο να χαθεί εφτά φορές περισσότερη οστική μάζα σε σχέση με την φυσιολογική φθορά γι’ αυτό θα πρέπει να κάνετε τακτικά έλεγχο της οστικής μάζας.

Πρόωρη εμμηνόπαυση :Όσο νεότερη αντιμετωπίζεται την εμμηνόπαυση τόσο πιο μεγάλος είναι ο κίνδυνος της οστεοπόρωσης. Σύμφωνα με την εθνική εταιρία οστεοπόρωσης οι γυναίκες από 60 έως 69 ετών που πάσχουν από οστεοπόρωση είχαν πρόωρη εμμηνόπαυση.

Υστερεκτόμη και χειρουργική αφαίρεση των ωοθηκών: Οι ωοθήκες είναι στις γυναίκες η βασική πηγή παραγωγής οιστρογόνων και η αφαίρεση της οδηγεί σε απώλεια οστικής μάζας. Οι περισσότερες γυναίκες δείχνουν συμπτώματα οστεοπόρωσης μέσα σε τέσσερα χρόνια από την αφαίρεση ωοθηκών, εφόσον δεν χορηγηθεί HRT. Ακόμα και οι γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε υστεροκτομή ,χωρίς αφαίρεση των ωοθηκών, είναι πιο ευάλωτες στην απώλεια οστικής μάζας από τις γυναίκες που έχουν διατηρήσει την μήτρα τους.

Κάπνισμα: Η έναρξη της εμμηνόπαυσης μπορεί να ξεκινήσει πέντε χρόνια νωρίτερα στις καπνίστριες. Το κάπνισμα επιδρά επιβλαβώς στη θεραπεία HRT για την προστασία της υγείας των οστών και περιορίζει την ποσότητα οξυγόνου που μπορεί να λάβει ο οργανισμός μας. Οι παθητικές καπνίστριες κινδυνεύουν επίσης.

Κορτικοστεροειδή: Ορισμένα από τα πιο επικίνδυνα φάρμακα που οδηγούν στην οστεοπόρωση είναι τα στεροειδή, όπως η κορτιζόνη και η πρεδνιζόνη. Τα φάρμακα αυτά θεραπεύουν διάφορες καταστάσεις όπως την ρευματοειδή αρθρίτιδα, όταν όμως χορηγούνται για μεγάλο χρονικό διάστημα σε μεγάλες δόσεις μπορεί να οδηγήσουν στην οστεοπόρωση.(Miriam 1994)

 

ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ

Η οστεοπόρωση συνήθως δεν γίνεται αντιληπτή στα αρχικά στάδια, ο κανόνας είναι ότι εφόσον επέρχεται κάταγμα ύστερα από μικροτραυματισμό, αντιμετωπίζεται πρόβλημα οστεοπόρωσης. Για τον λόγο αυτό αν είστε πάνω από 40 ετών και πάθετε κάταγμα στον καρπό ή στους γοφούς ύστερα από μικρό πέσιμο, πθανότατα έχετε οστεοπόρωση. Τα κατάγματα των καρπών είναι γνωστά ως κατάγματα Colles και συνήθως προέρχονται από την προσπάθεια που κάνουμε με τα χέρια για να αποφύγουμε το πέσιμο. Τα κατάγματα των γοφών είναι από τα πιο σοβαρά, δεδομένου ότι έχουν οδυνηρούς πόνους και μπορούν να βλάψουν σοβαρά την κινητικότητα. Είναι επίσης συνήθη τα συντριπτικά κατάγματα της σπονδυλικής στήλης ή και άλλα. Τα συνηθέστερα σημεία καταγμάτων είναι η κλείδα, σπονδυλική στήλη ,λεκάνη, οστό των γοφών, ο καρπός και το μηριαίο οστό.( Τσιρίδης Ελευθέριος 2013)

ΠΟΝΟΙ ΤΗΣ ΠΛΑΤΗΣ

Συνεχής πόνος στο κάτω μέρος της πλάτης μπορεί να είναι ένδειξη οστεοπόρωσης. Κατά μέσο όρο, οι γυναίκες που αντιμετωπίζουν οστεοπόρωση της σπονδυλικής στήλης αρχίζουν να διαπιστώνουν σοβαρούς πόνους στην πλάτη περίπου εννέα με δέκα χρόνια μετά από την τελευταία τους περίοδο ή και νωρίτερα εάν έχουν εμμηνόπαυση ύστερα από χειρουργική επέμβαση(υστερεκτομή ή χειρουργική αφαίρεση ωοθηκών). ( Τσιρίδης Ελευθέριος 2013)

5.1.1.6) ΙΑΤΡΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

Στόχος των χορηγούμενων φαρμάκων είναι η παρεμπόδιση της απώλειας των οστών ,η αποφυγή περαιτέρω καταγμάτων και η αποκατάσταση ή η αναπλήρωση των οστών όσο αυτό είναι εφικτό .Μόλις επέλθει το κάταγμα, τουλάχιστον το 1/3 της οστικής μάζας έχει ήδη χαθεί, σε ορισμένες περιπτώσεις φτάνει και μέχρι 60%. Η HRT βέβαια μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά στην παύση της απώλειας των οστών.( Τσιρίδης Ελευθέριος 2013)

5.1.1.7) ΤΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ

Οι ερευνητές που μελέτησαν τη σχέση μεταξύ πυκνότητας των οστών, προφύλαξης από κατάγματα και άσκησης διαπίστωσαν ότι το σύνολο των ασκήσεων που έχει σχέση με το βάρος ,όπως το τζόκινγκ, έχει άμεση σχέση με την αύξηση της οστικής μάζας. Οι γυναίκες που ασκούνται δύο φορές την εβδομάδα έχουν πιο χοντρά οστά από εκείνες που ασκούνται μία φορά και αυτές με την σειρά τους πιο χοντρά από αυτές που δεν γυμνάζονται καθόλου. Επίσης το γοργό βάδισμα θα βοηθήσει την ενίσχυση των οστών εάν αυτό γίνεται καθημερινά για 20-30 λεπτά έτσι ώστε να αυξηθεί ο ρυθμός των παλμών. (Miriam 1994)

5.1.1.8) ΔΙΑΙΤΑ ΠΛΟΥΣΙΑ ΣΕ ΑΣΒΕΣΤΙΟ

Το ιδανικό διαιτολόγιο για την καταπολέμηση της οστεοπόρωσης είναι οι τροφές πλούσιες σε ασβέστιο .Το ασβέστιο χάνεται από τον οργανισμό όταν ιδρώνουμε, ουρούμε και αφοδεύουμε, ενώ η διατήρηση της κατάλληλης ποσότητας εξαρτάται από το κατά πόσο το διαιτολόγιο μας είναι πλούσιο σε τροφές που περιέχουν ασβέστιο σε συνδυασμό με οιστρογόνα κα βιταμίνη D.Η σωστή διατροφή είναι ένα από τα πιο κατάλληλα μέτρα για την καθυστέρηση της εξασθένησης των οστών. Με λίγα λόγια, για την αποφυγή της μελλοντικής ευθραυστότητας των οστών χρειάζεται ασβέστιο για την μάζα τους, βιταμίνη D για να απορροφηθεί το ασβέστιο από τον οργανισμό και οιστρογόνα για να διατηρηθεί το ασβέστιο μέσα στα οστά. (Miriam 1994)

ΥΣΤΕΡΕΚΤΟΜΗ

Είναι η χειρουργική αφαίρεση της μήτρας με ή χωρίς τα άλλα όργανα αναπαραγωγής. Θα πρέπει πάντοτε να ρωτάτε το γιατρό σας τους λόγους που θέλει να προχωρήσει σε υστερεκτομή.(Αλμαλόγλου Κωνσταντίνος 2015)

ΓΙΑΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ

1. Για την αφαίρεση καρκίνου του κόλπου, του τραχήλου της μήτρας, της μήτρας, των ωαγωγών σαλπίγγων ή των ωοθηκών.
2. Για την θεραπεία σοβαρής και ανεξέλεγκτης μόλυνσης του κόλπου.
3. Για να σταματήσει μια οξεία αιμορραγία.
4. Όταν ορισμένες επισφαλείς για την ζωή καταστάσεις επηρεάζουν τα όργανα που βρίσκονται κοντά στη μήτρα και είναι τεχνικώς αδύνατο να αντιμετωπιστεί το αρχικό πρόβλημα χωρίς την αφαίρεση της μήτρας.
5. Για την θεραπεία εκτεταμένης και πολύ οδυνηρής ενδομητρίωσης.
6. Για την αφαίρεση μεγάλων και πολλαπλών ινομυωμάτων.
7. Ύστερα από τραυματισμό του πυελικού μυϊκού συστήματος στην παιδική ηλικία, τόσο σοβαρό που να επιδρά στη λειτουργία των εντέρων ή της κύστης.
8. Για την αντιμετώπιση σοβαρών αιμορραγιών του κόλπου που δεν αντιμετωπίζονται με την θεραπεία για την αναιμία.

(Αλμαλόγλου Κωνσταντίνος 2015)

 

ΚΑΡΔΙΑΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ

5.4.1) ΑΡΤΗΡΙΟΣΚΛΗΡΩΣΗ

Είναι ασθένεια των τοιχωμάτων της αρτηρίας σύμφωνα με την οποία διευρύνεται το εσωτερικό τοίχωμα προκαλώντας στένωση της διέλευσης, μείωση της κυκλοφορίας του αίματος και αύξηση της πίεσης (υπέρταση).Η διεύρυνση οφείλεται στην δημιουργία πλακών στις αρτηρίες. Οι πλάκες αυτές συνίσταται από λιπώδη ουσία, γνωστή ως αθύρωμα, και έχουν την τάση να σχηματίζονται σε σημεία με έντονη ροή αίματος όπως στη σύνδεση δύο αρτηριών. Με την πάροδο των χρόνων το αθύρωμα χειροτερεύει, προκαλώντας ανωμαλίες στη λεία επένδυση των αιμοφόρων αγγείων και ενθαρρύνοντας την ανάπτυξη θρόμβων. Πρίν από την εμμηνόπαυση οι γυναίκες προστατεύονται από την αρτηριοσκλήρωση, κατά συνέπεια η ασθένεια αυτή εμφανίζεται σε γυναίκες που έχουν υποστεί εμμηνόπαυση.(Wikipedia 2014a)

5.4.2) ΚΙΝΔΥΝΟΙ

Οι κίνδυνος εμφάνισης αρτηριοσκλήρωσης στις γυναίκες αυξάνεται με την παχυσαρκία, το κάπνισμα, την υψηλή πίεση, την εμμηνόπαυση, το υψηλό επίπεδο χοληστερόλης, τον ελάχιστα ελεγχόμενο διαβήτη, την έλλειψη σωματικής άσκησης και ένα οικογενειακό ιστορικό αρτηριοσκλήρωσης.(Wikipedia 2014a)

5.4.3) ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Έως ότου η βλάβη των αρτηριών γίνει τόσο σοβαρή ώστε να εμποδίζεται η ροή του αίματος, η αρτηριοσκλήρωση δεν έχει συμπτώματα. Με την πάροδο του χρόνου όμως, όταν η ροή του αίματος επηρεαστεί, μπορεί ν αντιμετωπίσετε την λεγόμενη στηθάγχη, η οποία προκαλεί πόνους στο στήθος, επιπλέον η εμφάνιση διαλείπουσας χωλότητας, η οποία προκαλεί πόνο στα πόδια όταν περπατάτε που με την ξεκούραση ανακουφίζονται. Αν η ροή του αίματος περιορίζεται στις αρτηρίες που τροφοδοτούν τον εγκέφαλο μπορεί να προκληθεί καρδιακή προσβολή, ζαλάδες και λιποθυμίες. Παρατηρείται επίσης και ανεπάρκεια των νεφρών εφόσον εμφανιστεί στενότητα της νεφρικής αρτηρίας.(Miriam 1994)

5.4.4) ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Η αρτηριοσκλήρωση γίνεται αντιληπτή με το αγγειογράφημα, στα πλαίσια του οποίου γίνεται έγχυση μιας αδιαφανής ουσίας στα αιμοφόρα αγγεία με τις ακτίνες Χ, με τον τρόπο αυτό παρατηρείται η κυκλοφορία του αίματος σε μία αρτηρία. Υπάρχουν και άλλες τεχνικές όπως το σπινθηρογράφημα Doppler και η πλυθησμογραφία που δίνει τα ίχνη του παλμού.(Miriam 1994)

5.4.6.7)ΥΠΕΡΤΑΣΗ

Κατά την υπέρταση παρατηρείται πίεση υψηλότερη από την φυσιολογική. Παρ’ όλο που παράγοντες όπως η ηλικία, το στρες και οι φυσικές δραστηριότητες έχουν την τάση να αυξάνουν την πίεση του αίματος, ένας άνθρωπος με υπέρταση έχει υψηλή πίεση ακόμα και όταν βρίσκεται σε ηρεμία. Οι μετρήσεις της πίεσης του αίματος εκφράζονται με δύο αριθμητικά στοιχεία, για παράδειγμα 120/80.Κάθε στοιχείο αντιστοιχεί σε χιλιοστά στήλης υδραργύρου (mmHg) που σημαίνει το ύψος της στήλης υδραργύρου στο οποίο φτάνει η πίεση, κατά συνέπεια 120 σημαίνει πίεση αίματος που φτάνει τα 120 mmHg. Το υψηλότερο αριθμητικό στοιχείο ή η συστολική τιμή αντιστοιχεί στην πίεση του αίματος όταν διογκώνεται στην αορτή, στην κεντρική αρτηρία της καρδιάς. Το χαμηλότερο αριθμητικό στοιχείο ή η διαστολική τιμή, είναι εκείνη που αντιστοιχεί στην πίεση όταν οι κοιλίες βρίσκονται σε ηρεμία μεταξύ των δύο παλμών. Σύμφωνα με τη Διεθνή Οργάνωση Υγείας η υπέρταση ορίζεται ως η πίεση του αίματος που διαρκώς είναι πάνω από τα 160 mmHg συστολικής τιμής και 95 mmHg διαστολικής.(Miriam 1994)

5.4.6.8) ΚΙΝΔΥΝΟΙ

Εκτός από την εμμηνόπαυση άλλοι κίνδυνοι εμφάνισης υπέρτασης είναι το κάπνισμα, η παχυσαρκία, η υπερβολική χρήση αλκοόλ, η καθιστική ζωή, το βεβαρημένο οικογενειακό ιστορικό, το στρες και η μεγάλη ηλικία. Σχεδόν το 90% αυτών που υποφέρουν έχουν πρωτογενή υπέρταση που σημαίνει ότο δεν υπάρχει προφανής λόγος για την υψηλή πίεση. Το άλλο 10% των πασχόντων έχουν δευτερογενή υπέρταση, όπου όντως υπάρχει διακριβωμένος λόγος, όπως για παράδειγμα ανωμαλία στα νεφρά ή στους ενδοκρινείς επί του νεφρού αδένες, στένωση της αορτής καθώς και χρήση ορισμένων φαρμάκων. Οι γυναίκες που λαμβάνουν το συνδυασμένο αντισυλληπτικό χάπι φαίνεται επίσης ότι αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο ελαφράς υπέρτασης.(Miriam 1994)

5.4.6.9) ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Η υψηλή πίεση συνήθως δεν προκαλεί κάποια συμπτώματα ή μπορεί να προκαλεί πολύ λίγα, αλλά η εξακρίβωση μπορεί να γίνει μόνο με μια τυπική εξέταση. Σε ορισμένες πολύ βαριές περιπτώσεις μπορεί να παρουσιαστούν κεφαλαλγίες, λαχάνιασμα, ζαλάδες, ανωμαλίες στην όραση, σύγχυση ακόμα κα αποπληξία. Η σοβαρή υπέρταση μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής και εξασθένησης της καρδιάς. Αν δεν ληφθεί σύντομα κάποια αγωγή μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στα νεφρά και στον αμφιβληστροειδή χιτώνα.(Miriam 1994)

5.4.6.10) ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Λόγω των σοβαρών κινδύνων της υπέρτασης κάθε γυναίκα που βρίσκεται λίγο πριν την εμμηνόπαυση ή έχει υποστεί εμμηνόπαυση θα πρέπει να διασφαλίζει τον έλεγχο της πίεσης τουλάχιστον μια φορά το χρόνο και ακόμα πιο συχνά σε περιπτώσεις πολύ υψηλής πίεσης ή στο όριο της υπέρτασης. Ο γιατρός δεν καταλήγει σε διάγνωση υπέρτασης εάν δεν διαπιστωθεί ότι η πίεση του αίματος της εμμηνοπαυσικής γυναίκας που βρίσκεται σε ηρεμία εμφανίζεται αυξημένη σε τρείς διαφορετικές περιπτώσεις. Παρ ‘ όλα αυτά η υπέρταση μπορεί να διαγνωστεί άμεσα αν υπάρχει πάθηση του αμφιβληστροειδή ή η πίεση του αίματος είναι ιδιαίτερα υψηλή.(Miriam 1994)

 

5.5 ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ

5.5.1) ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΔΑ

Αποτελεί συνέπεια της γήρανσης των αρθρώσεων και οι περισσότερες γυναίκες άνω των 60 ετών αντιμετωπίζουν κάποια μορφή αρθρίτιδας. Κάτω από ομαλές συνθήκες, η υγιής άρθρωση περιβάλλεται από ένα λείο χόνδρο και καλύπτεται από αρθρικό υγρό. Στην οστεοαρθριτική άρθρωση ο χόνδρος αποκτά ανώμαλη επιφάνεια, αποτελούμενος από φολίδες, ενώ εμφανίζονται μικροσπασίματα μέσα στην άρθρωση. Η οστεοαρθρίτιδα επιδρά κυρίως στις μεγάλες αρθρώσεις του κάτω τμήματος της πλάτης, των γοφών, των γονάτων, των αστραγάλων και των ποδιών και οδηγεί στη διόγκωση των άκρων των οστών, προκαλώντας την εμφάνιση οστέινων σβόλων στις άκρες των αρθρώσεων. Η ίδια διαδικασία αναπαράγεται και στις επιφάνειες της σπονδυλικής στήλης, προκαλώντας συχνά δυσκαμψία στο λαιμό με δυσχέρεια στην κίνηση. Η πίεση από την οστεώδη απόφυση του νεύρου προκαλεί πόνους στους ώμους, στους αγκώνες αλλά και στα δάχτυλα. Όταν οι οστεώδεις αποφύσεις εμφανίζονται στο κάτω μέρος της πλάτης, η πίεση του ισχιακού νεύρου προκαλεί πόνο στα οπίσθια και στο πίσω μέρος των κνημών ως το πέλμα του ποδιού. Οι γυναίκες που βρίσκονται στην εμμηνόπαυση μπορεί να εμφανίσουν το εξόγκωμα του Heberden, μία διόγκωση των οστών που επιδρά στις αρθρώσεις και στα άκρα των δαχτύλων.(Miriam 1994)

5.5.1.1) ΚΙΝΔΥΝΟΙ

Η οστεοαρθρίτιδα εμφανίζεται ως αποτέλεσμα συνεχούς φθοράς των αρθρώσεων, λόγω παχυσαρκίας, ελαφράς παραμόρφωσης ή κακής ευθυγράμμισης των οστών σε μία άρθρωση. Είναι συνήθης σε αρθρώσεις που φέρουν το βάρος του σώματος ή έχουν υποστεί τραυματισμό σε μικρή ηλικία και στις αρθρώσεις που έχουν υποστεί υπέρχρηση όπως τα γόνατα.(Miriam 1994)

5.5.1.2) ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Η οστεοαρθρίτιδα επιδεινώνεται από το μηχανικό στρες και μπορεί να παρουσιαστούν πόνοι, διόγκωση, ακαμψία , και κατά περίπτωση απώλεια της λειτουργίας της βεβαρημένης άρθρωσης. Αυτό σε συνδυασμό με δραστηριότητες όπως το περπάτημα και η ένδυση μπορεί να οδηγήσει σε αυπνίες. Επίσης επέρχεται εξασθένηση και συστολή των γύρω μυών, εφόσον ο πόνος εμποδίζει τις αρθρώσεις από την φυσιολογική χρήση. Τα συμπτώματα αποτελούν την βάση για τη διάγνωση, ενώ οι ακτινογραφίες επιβεβαιώνουν την ύπαρξη οστεοπόρωσης.(Miriam 1994)

5.5.1.3) ΙΑΤΡΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

Τα συμπτώματα της οστεοαρθρίτιδας μπορούν να αντιμετωπιστούν με παυσίπονα και με μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Ο πόνος των αρθρώσεων μπορεί να αντιμετωπιστεί και με ένεση κορτικοστεροειδών φαρμάκων μέσα στην άρθρωση. Η χειρουργική επέμβαση σε βαριάς μορφής αρθρίτιδα περιλαμβάνει αντικατάσταση άρθρωσης και ειδικότερα των γοφών, όπως επίσης και αρθρέδεση με την οποία ακινητοποιείται μία άρθρωση που πονάει, εκμηδενίζοντας έτσι τον πόνο.(Miriam 1994)

5.5.2) ΡΕΥΜΑΤΟΕΙΔΗΣ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ

Είναι μια σοβαρή περίπτωση φλεγμονής που παροδικά προσβάλλει τις μικρότερες αρθρώσεις των δακτύλων των χεριών, των καρπών και των δακτύλων των ποδιών .Η ρευματοειδής αρθρίτιδα διαφέρει από την οστεοαρθρίτιδα στο γεγονός πως η τελευταία δεν είναι φλεγμονώδης. Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι μία αυτοάνοση πάθηση, το οποίο σημαίνει πως το ίδιο το ανοσοποιητικό σύστημα προσβάλλει τους ιστούς του οργανισμού του. Είναι μια πάθηση διεθνούς εμβέλειας, προσβάλλοντας το 19% με 21% του πληθυσμού της γης. Η ασθένεια μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία και είναι πιο συχνή στις γυναίκες απ’ ό,τι στους άντρες.(Miriam 1994)

5.5.2.1) ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Η ασθένεια παρουσιάζει επιδείνωση με την πάροδο του χρόνου με ελαφρό πυρετό και γενικότερους πόνους πριν από την βλάβη των αρθρώσεων, παρόλο που σε ορισμένες περιπτώσεις η φλεγμονή των αρθρώσεων εμφανίζεται ξαφνικά. Τα πρώιμα συμπτώματα συνοδεύονται από κόπωση και με αίσθημα γρίπης. Οι βεβαρημένες αρθρώσεις φαίνονται κόκκινες, πρησμένες και πονούν, εμφανίζουν δυσκαμψία και είναι ζεστές. Οι συνδέσεις, οι τένοντες και οι μύες που βρίσκονται γύρω από την άρθρωση μπορεί επίσης να εμφανίσουν φλεγμονή και να εξασθενήσουν. Οι αρθρώσεις των δακτύλων των χεριών είναι οι περισσότερο βεβαρημένες, προκαλώντας ελαφρό πιάσιμο. Το φαινόμενο Reynaud, μια κατάσταση όπου τα δάκτυλα των χεριών γίνονται λευκά μόλις κρυώσουν, μπορεί επίσης να εμφανιστεί. Το πρήξιμο των καρπών μπορεί να οδηγήσει στο σύνδρομο της καρπιαίας διόδου που δημιουργείται από την πίεση του μεσαίου νεύρου, προκαλώντας πόνους και σουβλιές στα δάκτυλα του χεριού. Οι λαβές του τένοντα στον καρπό μπορεί να πρησθούν και να πονούν, η κατάσταση αυτή είναι γνωστή ως τενοντοθηκίτιδα. Όταν προσβάλλονται τα πόδια από ρευματοειδή αρθρίτιδα υπάρχει αίσθηση πόνου στα δάχτυλα των ποδιών, τις καμάρες και τους αστραγάλους. Οι ώμοι, τα γόνατα και ο λαιμός των αρθρώσεων μπορεί επίσης να προσβληθούν από την ασθένεια. Σχεδόν όλοι οι πάσχοντες αντιμετωπίζουν το φαινόμενο της δυσκαμψίας το πρωί και ενδεχομένως να αντιμετωπίζουν δυσκολίες στο να σηκωθούν από το κρεβάτι και να ντυθούν. Ορισμένες φορές δημιουργούνται μικροί όζοι κάτω από το δέρμα και ειδικότερα σε περιοχές υψηλής πίεσης και τριβής όπως ο αγκώνας. Ορισμένοι εμφανίζουν θυλακίτιδα, όπου οι γεμάτοι υγρό σάκοι γύρω από την άρθρωση δημιουργούν φλεγμονή. Άλλοι αισθάνονται κόπωση, ως αποτέλεσμα της αναιμίας που συχνά συνοδεύει η πάθηση. Πέρα από τις αρθρώσεις, οι πνεύμονες και η μεμβράνη γύρω από την καρδιά μπορεί να παρουσιάσουν φλεγμονή. Επίσης μπορεί να εμφανιστούν έλκη στα χέρια και στα πόδια ως αποτέλεσμα κυκλοφοριακών προβλημάτων. Επιπλέον μια κατάσταση που ονομάζεται σύνδρομο Sjogren μπορεί να προσβάλει τα μάτια και το στόμα, δημιουργώντας παρατεταμένη ξήρανση κα μία αίσθηση καψίματος στα μάτια..(Miriam 1994)

5.5.2.2) ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Η πρωινή δυσκαμψία και η εμφάνιση στην ακτινογραφία βεβαρημένων αρθρώσεων είναι η βάση της διάγνωσης. Οι εξετάσεις αίματος θα δείξουν τα σημεία της φλεγμονής καθώς και ειδικά αντισώματα, γνωστά ως ρευματοειδής παράγων. Ένα άτομο μπορεί να εμφανίσει αρνητική εξέταση στον ρευματοειδή παράγοντα, παρότι αντιμετωπίζει ρευματοειδή αρθρίτιδα. Στις περιπτώσεις αυτές η πάθηση χαρακτηρίζεται ως οροαρνητική ρευματοειδής αρθρίτιδα. (Ρευματοειδής αρθρίτιδα Medlook 2000)

5.5.2.3) ΙΑΤΡΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

Τα φάρμακα, η φυσιοθεραπεία, η εργοθεραπεία και η χειρουργική επέμβαση μπορούν να εφαρμοστούν για την αντιμετώπιση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας. Η βασική θεραπεία για την αντιμετώπιση του πόνου είναι τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Τα αντιρευματικά φάρμακα όπως ο χρυσός και η πενικιλαμίνη, χρησιμοποιούνται για να σταματήσουν ή να επιβραδύνουν την πρόοδο της νόσου. Η ασπιρίνη, η οποία έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες χρησιμοποιείται αποτελεσματικά για την ανακούφιση του πόνου. Σε σοβαρές περιπτώσεις χρησιμοποιούνται κορτικοστεροειδή φάρμακα ή azathioprine, τα οποία ενεργούν κατασταλτικά στο ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού. Επιπλέον σε κάποιες βεβαρημένες αρθρώσεις γίνεται έγχυση κορτικοστεροειδών φαρμάκων για την ανακούφιση του πόνου. Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να καταστεί απαραίτητη, τέτοιες περιπτώσεις είναι η αντικατάσταση ισχίου ή γονάτου και οι πάσχοντες μπορεί να χρειαστεί να παίρνουν φάρμακα κ άθολη την διάρκεια της ζωής τους όμως ο αποτελεσματικός έλεγχος των συμπτωμάτων μπορεί να παράσχει σχεδόν ένα φυσιολογικό τρόπο ζωής. (Ρευματοειδής αρθρίτιδα Medlook 2000)

 

5.5.3) ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ

Ορισμένα κατάγματα όπως αυτά του καρπού ,είναι όλο και πιο συνηθισμένα ύστερα από την εμμηνόπαυση και συνδέονται με την οστεοπόρωση. Τα οστά της σπονδυλικής στήλης είναι αυτά που προσβάλλονται συχνότερα. Ύστερα από την ηλικία των 50 ετών τα οστά των περισσότερων γυναικών γίνονται πολύ εύθραυστα και μη ικανά να διατηρούν επίπεδους τους μεσοσπονδύλιους δίσκους. Τα οστά αυτά γεμίζουν από μικρά μη προσδιορισμένα σπασιματάκια και τελικά συνθλίβονται, με αποτέλεσμα την απώλεια ύψους. Σχεδόν το 15% των γυναικών χάνουν έως και 20% του ύψους τους μεταξύ των 50 και 70 ετών. Η σπονδυλική στήλη συνθλίβεται και καταρρέει προς τα μέσα, δημιουργώντας έτσι μια κύρτωση γνωστή ως κύρτωμα του Dowager όπως επίσης και πολλούς έντονους πόνους. Τα κατάγματα του καρπού και του πήχη, γνωστά ως κατάγματα Colles, είναι συχνότερα με την πάροδο της ηλικίας. Τα κατάγματα της λεκάνης δύσκολα αποκαθίστανται, δημιουργούν αναπηρίες και ορισμένες φορές θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή. Η άρθρωση της λεκάνης είναι μια από τις κύριες αρθρώσεις που φέρουν το βάρος του σώματος και υπερφορτώνεται, ιδιαίτερα στις υπέρβαρες γυναίκες. Το κάταγμα της λεκάνης μπορεί να είναι αποτέλεσμα πεσίματος ή επεισοδίου μικρότερης σημασίας.(Miriam 1994)

5.5.5) ΠΡΟΛΗΨΗ

Η βασική πρόληψη για τα κατάγματα είναι η αποφυγή πεσίματος. Είναι ζωτικής σημασίας να υπάρχουν ευκολίες στο περιβάλλον της γυναίκας. Στο σπίτι, καλός φωτισμός, χειρολαβές στις σκάλες, στο μπάνιο, στο ντους και σε όλες τις επίφοβες περιοχές. Η επιφάνεια των πατωμάτων δεν πρέπει να εγκυμονεί κινδύνους όπως π.χ. γλιστερά χαλιά και βρεγμένες επιφάνειες ,να μην υπάρχει ακαταστασία και στον εξωτερικό χώρο να αποφεύγονται τα παγωμένα και νοτερά πεζοδρόμια. Αποφυγή της χρήσης φαρμάκων που φέρνουν υπνηλία και σωστά και άνετα αθλητικά παπούτσια, τέλος εξέταση των ματιών τακτικά.(Miriam 1994)

 

5.6 ΟΥΡΟΓΕΝΝΗΤΙΚΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ

5.6.1) ΟΥΡΟΓΕΝΝΗΤΙΚΗ ΓΗΡΑΝΣΗ

Υποδοχείς οιστρογόνου ορμόνης βρίσκονται εν αφθονία στα γεννητικά

όργανα,την κάτω ουρητική οδό και την κύστη, στοιχείο που παρέχει την δυνατότητα

να αντιμετωπίζονται τα γεννητικά και τα όργανα της ούρησης ως ενιαίο

σύστημα.Όταν η οιστρογόνος ορμόνη βρίσκεται σε αφθονία, οι υποδοχείς διατηρούν

το σύστημα υγιές και ικανό να αντισταθεί σε μολύνσεις.Όταν τα επίπεδα ορμόνης

πέφτουν κατά την διάρκεια της εμμηνόπαυσης, οι υποδοχείς αυτοι δεν μπορούν πλέον

να γεμίζουν με οιστρογόνο ορμόνη και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην μπορούν να

διατηρούν τα όργανα ακμαία και υγιή.Το ουρογεννητικό σύστημα εξασθενεί,ατροφεί

και γίνεται ευάλωτο σε μολύνσεις.(Miriam 1994)

5.6.2) ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Τα στοιχεία ουρογεννητικής ατροφίας εκδηλόνονται με ξηρότητα που προκαλεί

φαγούρα στον κόλπο και το αιδοίο και πόνο κατά την διάρκεια της συνουσίας.Τα

συμπτώματα αυτα συχνά συνδυάζονται με συχνή και έντονη επιθυμία ούρησης και

ακράτεια ούρων.Ο συνδυασμός αυτων των συμπτωμάτων,γνωστός ως ουρογεννητικό

σύνδρομο, είναι η πιο συχνή αιτία γαι τις γυναίκες ηλικίας άνω των 55 ετών να

επισκεφθούν τον γυναικολόγο τους.(Κολπική ατροφία Heal 2013)

5.6.3) ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Μία αύξηση της πίεσης της κύστης θα δείξει κατά πόσο ο μυς της αντιδρά

αυτόματα, έτσι ώστε να αργοκυλούν τα ούρα, στοιχείο που οδηγεί σε σύμπτωμα

επείγουσας ούρησης και ακράτειας.Μια εξέταση κολπικού επιχρίσματος θα

προσδιορίσει κατά πόσο το εσωτερικό τοίχωμα του κόλπου έχει ατροφήσει και δεν

εκκρίνει τα προστατευτικά οξέα κολπικά υγρά.(Κολπική ατροφία Heal 2013)

 

5.6.5) ΚΥΣΤΙΤΙΔΑ

Η οιστρογόνος ορμόνη είναι τόσο βασικής σημασίας για την υγεία της

ουροποιητικής οδού,ώστε μετά την εμμηνόπαυση η κύστη είναι πολύ πιο ευάλωτη σε

βακτηριακές λοιμώξεις.Σχεδόν όλες οι μολυνσεις που εμφανίζονται στην κύστη

οφείλονται σε βακτήρια που εισέρχονται στην ουρήθρα από έξω και στη συνέχεια

διαχέονται προς τα πάνω, προκαλώντας έτσι ερεθισμό στο εσωτερικό περίβλημα της

ουρήθρας και της κύστης.Το πρόβλημα αυτο θα πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα,

γιατί εφόσον επαναληφθεί μπορεί να μετατραπεί σε χρόνιο και να είναι ιδιαίτερα

δύσκολο να εξαληφθεί.(Σαββίδης Μιχάλης & Παθολόγος 2015)

5.6.6) ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Τα συμπτώματα της κυστίτιδας είναι τα εξής:

Άμεση ανάγκη για συχνή ούρηση.Μπορεί να ξεκινήσετε να ουρείται ακούσια και

στη συνέχεια να διαπιστώσετε πως υπάρχουν πολύ λίγα ούρα γαι εξαγωγή.Αυτός ο

ερεθισμός του μυός της κύστης οφείλεται σε ερεθισμό του εσωτερικού της

τοιχώματος.Ακόμα και λίγες σταγόνες ούρων μπορεί να προκαλέσουν την αντίδραση

της κύστης.

Σοβαρός πόνος κατά την ούρηση.Ο πόνος αυτος μπορεί να εμφανιστεί στην

έναρξη της ούρησης, όταν ο μυς της κύστης συστέλεται προς τα κάτω ή στο

τέλος,όταν ο μυς στάξει τις τελευταίες σταγόνες ούρων έξω από την κύστη.

Πόνος στο κάτω μέρος του υπογαστρίου που μπορεί να εξαπλωθεί στην

πλάτη.(Σοβαρός πόνος στην πλάτη μπορεί να σημαίνει ότι έχετε μόλυνση στα νεφρά

και πρέπει να δείτε αμέσως τον γιατρό σας).

Αίμα στα ούρα,ή εμφανείς λωρίδες κόκκινου ή ροζ χρώματος.Σημαίνει ότι

υπάρχει σοβαρός ερεθισμός του εσωτερικού τοιχώματος της κύστης.

Αλλεργική αντίδραση στα αρωματικά είδη τουαλέτας, όπως κολπικό αποσμητικό

ή ντούς.

Ερεθισμός του ανοίγματος της ουρήθρας με σαπούνι ή είδη μπάνιου ή με δικό

σας έντονο ξύσιμο.

Ορμονική ανεπάρκεια ύστερα από την εμμηνόπαυση που προκαλεί εξασθένηση

του ουρογεννητικού συστήματος.

Κολπικός ερεθισμός που προκαλείται από ένα κακοτοποθετημένο διάφραγμα, από

την ασυλλόγιστη χρήση υπόθετων ή με το να αφεθεί ένα ταμπόν για μεγάλο

διάστημα.

Ερεθισμός της ουρήθρας από σφιχτά ρούχα.

(Miriam 1994)

 

5.7 ΑΚΡΑΤΕΙΑ ΟΥΡΩΝ

Τούτο συμβαίνει όταν ο σφιγκτήρας μυς στη βάση της κύστης εξασθενήσει τόσο

πολύ (ή ο μυς της κύστης υπερδραστηριοποιείται τόσο πολύ) ώστε έχει μικρό ή

καθόλου έλεγχο της ούρησης. Παρόλο που η κατάσταση αυτή δεν είναι επικίνδυνη

για τη ζωή του ατόμου, μπορεί να εξασθενεί τον οργανισμό και να προκαλεί

ανησυχία, όπως επίσης να απαγορεύει την οποιαδήποτε έξοδο από το σπίτι. Η

οιστρογός ορμόνη βοηθάει στο να διατηρείται ο σφιγκτήρας μυς συσφιγμένος, ενώ

όταν τα επίπεδά της μειώνονται κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης ο μυς εξασθενεί

και γίνεται χαλαρός, αφήνοντας σταγόνες ούρων.

Οι άλλες πιθανές αιτίες της ακράτειας ούρων κατά ή μετά την εμμηνόπαυση είναι

η ερεθισμένη κύστη, ο σακχαρώδης διαβήτης, ή οι τοπικές μολύνσεις, όπως η

κυστίτιδα. Οι τρεις τύποι ακράτειας ούρων είναι οι ακόλουθοι:

1) Ακράτεια ούρων λόγω στρες είναι η διαρροή μικρής ποσότητας ούρων που

προκαλείταιαπό μιαν αύξηση της πίεσης στο εσωτερικό του υπογαστρίου όταν

το άτομο φτερνίζεται, βήχει, γελάει ή σηκώνει ένα βαρύ αντικείμενο.

2) Επείγουσα ακράτεια ούρων επέρχεται όταν το άτομο περιμένει για να

ουρήσει επειγόντως. Η κύστη αρχίζει να λειτουργεί από μόνη της και να

αδειάζει. Αυτός ο τύπος της ακράτειας συχνά προκαλείται από μια ξαφνική

αλλαγή θέσης, όπως η ορθοστασία.

3) Μεικτής μορφής ακράτεια είναι ο συνδυασμός της επείγουσας με τη λόγω

στρες ακράτεια και μπορεί να προέρχεται από δύο σφάλματα στη λειτουργία

της κύστης.(Δημήτριος Μπορούσας 2014)

 

Πρόπτωση της μήτρας. Οφείλεται στην εξασθένηση των πυελικών συνδέσμων

στήριξης καθώς και των μυών. Υπάρχει περίπτωση να κατέβει η μήτρα από την

πυελική κοιλότητα στον κόλπο, προκαλώντας ερεθισμό, ελαφρούς πόνους στην

πλάτη και ορισμένες φορές μια αίσθηση ότι θα πέσουν τα εσωτερικά όργανα. Ο

πεσμένος τράχηλος μπορεί, επίσης, να εμποδίσει τη βαθιά διείσδυση του πέους κατά

τη συνουσία.

Πρώτος βαθμός πρόπτωσης θεωρείται εκείνος κατά τον οποίο η μήτρα αρχίζει να

πέφτει προς τον κόλπο. Δεύτερος βαθμός όταν ο τράχηλος αρχίζει να προεξέχει από

τον κόλπο και ο τρίτος βαθμός όταν ο τράχηλος και η μήτρα προεξέχουν από το

σώμα. Η κατάσταση αυτή είναι ιδιαίτερα ενοχλητική και προκαλεί εξασθένηση.

Η πρόπτωση συχνά είναι αποτέλεσμα της τεκνοποιίας και ιδιαίτερα αν ο μυς του

πυελικού υποβάθρου ή ο τράχηλος έχει τραυματιστεί κατά τη διάρκεια της γέννας.

Παρεμπιπτόντως, οι ίδιες καταστάσεις που προκαλούν κήλη στους άνδρες, όπως η

έντονη σωματική εργασία ή οι αθλητικές δραστηριότητες, μπορεί να προκαλέσουν

πρόπτωση στις γυναίκες. Η παχυσαρκία και παθήσεις όπως δυσκοιλιότητα και ο

χρόνιος βήχας μπορεί να επιβαρύνουν την κατάσταση, γιατί αυξάνουν τη

διυπογαστρική πίεση και κάνουν τους μυς να εξασθενούν και να χαλαρώνουν. Η

αυξημένη πίεση μπορεί, επίσης, να οδηγήσει σε ακράτεια ούρων λόγω στρες.

 

5.9 ΙΝΩΜΑΤΑ

Η ακριβής αιτία αυτών των αργά αναπτυσσόμενων όγκων στη μήτρα είναι

άγνωστη, όμως λέγεται ότι έχει σχέση με το επίπεδο της οιστρογόνου ορμόνης. Τα

ινώματα είναι καλοήθη και μεγαλώνουν μέσα ή πάνω στο τοίχωμα της μήτρας. Οι

γυναίκες οι οποίες είναι μικρότερες από 20 ετών σπάνια αντιμετωπίζουν ινώματα,

όμως προσβάλλονται στο 20% των περιπτώσεων γυναίκες ηλικίας μεταξύ 25 και 40

ετών. Σπάνια αναπτύσσονται μετά την εμμηνόπαυση.Η σχετικά απρόσκοπτη έκκριση

οιστρογόνου ορμόνης κατά την προεμμηνοπαυσική χρονική περίοδο (η παραγωγή

της προγεστερόνης μειώνεται όσο οι γυναίκες πλησιάζουν στην εμμηνόπαυση)

μπορεί να είναι η αιτία για τον αυξημένο αριθμό ινωμάτων. Το μειωμένο πίπεδο της

οιστρογόνου ορμόνης ύστερα από την εμμηνόπαυση συνήθως οδηγεί σε συστολή των

ινωμάτων. Όταν τα ινώματα αυξάνονται ταχύτατα στις γυναίκες που βρίσκονται σε

εμμηνόπαυση, τότε θα πρέπει να ανησυχήσουν διότι οι όγκοι αυτοί έχουν μεγάλες

πιθανότητες να μετατραπούν σε καρκινογόνους. Οι τρέχουσες δόσεις της θεραπείας

HRT δεν θεωρούνται επαρκείς ώστε να επηρεάσουν κατά τον ένα ή τον άλλο τρόπο

τα μετά την εμμηνόπαυση ινώματα.(Miriam 1994)

5.9.1) ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Τα μικρά ινώματα μπορεί να μην έχουν συμπτώματα. Παρ’ όλα αυτά, εφόσον

κάποιο ίνωμα αλλοιώνει το μέγεθος ή το σχήμα της μήτρας μπορεί να προκαλέσει

σοβαρή και μεγάλης διάρκειας περίοδο (μηνορραγίες). Η παράταση της περιόδου και

η αφθονότερη αποβολή αίματος, που οφείλονται στην εντονότερη υπεραιμία της

μήτρας, προκαλούν μεγάλη αναιμία αν δεν αντιμετωπιστούν θεραπευτικά. Τα μεγάλα

ινώματα μπορεί να πιέζουν την κύστη προκαλώντας ενοχλήσεις ή συχνή και

επείγουσα διούρηση. Η πίεση του εντέρου προκαλεί πόνους στην πλάτη ή

δυσκοιλιότητα. Περιστασιακά, ένα ίνωμα που έχει δημιουργηθεί στο τοίχωμα της

μήτρας μπορεί να συστραφεί στο στέλεχός του και να προκαλέσει ξαφνικούς πόνους

στο κάτω τμήμα του υπογαστρίου.

(IW olobot Τα ινομυώματα της μήτρας 2014b)

 

5.11 ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ

5.11.1) ΛΕΥΚΟΠΛΑΚΙΑ

Διογκωμένες λευκές κηλίδες στο εσωτερικό του στόματος και στη γλώσσα ή γύρω

από το κολπικό άνοιγμα οφείλονται στην πάχυνση του ιστού. Η λευκοπλακία

εμφανίζεται περισσότερο στις πιο ηλικιωμένες γυναίκες. Η λευκοπλακία στο στόμα

και συνηθέστερα στη γλώσσα συνήθως οφείλεται στο κάπνισμα ή στο τρίψιμο ενός

σκληρού δοντιού ή της οδοντοστοιχίας. Οι κηλίδες αναπτύσσονται αργά, δεν

προκαλούν ενοχλήσεις και συνήθως είναι ακίνδυνες. Όμως, ορισμένες φορές μπορεί

να μετατραπούν σε κακοήθεις και γι’ αυτό θα πρέπει πάντοτε να ενημερώνετε ο

γιατρός.(Λευκοπλακία στόματος dontia.gr 2014a)

5.11.2) ΣΤΙΓΜΑΤΑ ΤΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ

Ύστερα από την εμμηνόπαυση, μπορεί να αρχίσουν να εμφανίζονται στο δέρμα

αυτά τα καφετί κίτρινου χρώματος, και ορισμένες φορές διογκωμένα

στίγματα(σμηγματορροικά κερατώδη). Μπορεί να εμφανιστούν οπουδήποτε και

ορισμένες φορές να πιάνονται στα ρούχα. Μπορεί ν’ αρχίσουν να εμφανίζονται

στίγματα από τον ήλιο (ηλιακά κερατώδη) στο πίσω μέρος των χεριών και το

πρόσωπο ή σ’ οποιοδήποτε σημείο του σώματος κατά την έκθεση στον ήλιο. Κόκκινα

σε σχήμα καρφίτσας στίγματα τα στίγματα Morgan εμφανίζονται στο κορμί. Μόνο

τα ηλιακά κερατώδη στίγματα χρειάζονται θεραπεία διότι μετατρέπονται σε

καρκινογόνα. Μπορεί να αφαιρεθούν με τοπική αναισθησία ή να ψυχθούν με υγρό

άζωτο. Όποια κηλίδα μεγαλώνει ή αιμορραγεί θα πρέπει να τη δει γιατρός.(Miriam

1994)

5.11.3) ΧΛΟΑΣΜΑ

Τα μελαγχρωστικά ερυθήσματα ανοιχτού καφέ χρώματος στην επιφάνεια

ονομάζονται χλόασμα. Ορισμένες φορές αναπτύσσονται κατά τη διάρκεια της

εγκυμοσύνης και άλλοτε εμπλέκονται μεταξύ τους σχηματίζοντας «τη μάσκα της

εγκυμοσύνης». Μπορεί, επίσης, να εμφανιστούν ύστερα τη λήψη αντισυλληπτικού

χαπιού και στο στάδιο της εμμηνόπαυσης. Η μελάγχρωση χειροτερεύει με το φως της

ημέρας και μπορεί να είναι αντίδραση στη θεραπεία HRT. Τα εναλλασσόμενα είδη

ορμονών μπορεί να βοηθήσουν την όλη κατάσταση.(Δρ. Θάνος Λαμπίρης n.d.)

5.11.4) ΣΠΑΣΜΕΝΕΣ ΦΛΕΒΕΣ ΚΑΙ ΑΡΑΧΝΟΕΙΔΕΙΣ ΣΠΙΛΟΙ

Καθώς εξασθενεί το δέρμα και χάνει το χρώμα του κατά τη διάρκεια της

εμμηνόπαυσης, οι διασταλμένες φλέβες γίνονται πιο εμφανείς. Στις ξαφνικές έντονες

ερυθριάσεις, όταν τα αιμοφόρα τριχοειδή αγγεία διαστέλλονται για να γεμίσουν με

αίμα, μπορεί να εμφανισθούν οι μόνιμα σπασμένες φλέβες. Ο αραχνοειδής σπίλος

είναι ένα λεπτό, διογκωμένο κόκκινο στίγμα. Αν μετρώνται στο πρόσωπο επτά

θεωρείται ότι υποκρύπτεται ασθένεια στο ήπαρ. Αν οι σπασμένες φλέβες είναι μη

ορατές μπορεί να αντιμετωπιστούν με ηλεκτροκαυτηρίαση ή αποξήρανση ή μπορεί

να καμουφλαριστούν με τη χρήση μέικ-απ. Αν και οι αραχνοειδείς σπίλοι δεν

χρήζουν ιατρικής θεραπευτικής αγωγής θα πρέπει να δειχθούν στο γιατρό.(Miriam

1994)

 

 

5.12 ΟΡΜΟΝΙΚΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ

5.12.1) ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ

Η μειωμένη παραγωγή των ορμονών του θυρεοειδή προκαλείται από τα

αντισώματα που αναπτύσσει ο οργανισμός στο θυρεοειδή αδένα, εμποδίζοντας έτσι

την παραγωγή τους.Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto είναι ένα τυπικό παράδειγμα των πιο

πάνω. Πιο σπάνια, ο υποθυρεοειδισμός μπορεί να προκληθεί από λήψη ραδιενεργού

ιωδίνης ως θεραπευτική αγωγή για την αντιμετώπιση του υπερθυρεοειδισμού

(υπερλειτουργία του θυρεοειδή). Ο υποθυρεοειδισμός προσβάλλει ένα στα 100

ενήλικα άτομα και παρόλο που μπορεί να εμφανιστεί σε κάθε ηλικία, είναι πιο

συχνός στις ηλικιωμένες γυναίκες.(Καραγεώργος Γεώργιος & Μανωλίδου

Ζαχαρούλα, R.N. 2015)

5.12.1.1) ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Η ανεπάρκεια των θυρεοειδών ορμονών μπορεί να προκαλέσει γενικότερη

κόπωση και κατάσταση λήθαργου, αδυναμία των μυών, κράμπες, εξασθένηση των

καρδιακών παλμών, δέρμα ξηρό και με φολίδες, απώλεια μαλλιών, βαθιά και βραχνή

φωνή και αύξηση του βάρους.

Ένα σύνδρομο που καλείται μυξοίδημα μπορεί να αναπτυχθεί, στα πλαίσια του

οποίου διογκώνονται οι ιστοί του δέρματος και του άλλου σώματος. Σε ορισμένες

περιπτώσει αναπτύσσεται βρογχοκήλη (διεύρυνση του θυρεοειδή αδένα), παρόλο που

όλες οι περιπτώσεις βρογχοκήλης δεν οφείλονται στον υποθυρεοειδισμό. Η

σοβαρότητα των συμπτωμάτων εξαρτάται από το επίπεδο της ανεπάρκειας του

θυρεοειδή. Η ελαφρά ανεπάρκεια μπορεί μην προκαλεί συμπτώματα, ενώ η σοβαρή

μπορεί να προκαλέσει ποικιλία υμπτωμάτων.(Καραγεώργος Γεώργιος & Μανωλίδου

Ζαχαρούλα, R.N. 2015)

 

5.13 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ

Πρόκειται για ανεπάρκεια της ορμόνης ινσουλίνης. Οι πάσχοντες οι οποίοι δεν

παράγουν ινσουλίνη από μόνοι τους και εξαρτώνται από ενέσεις ινσουλίνης έχουν

διαβήτη τύπου Ι. O τύπος του διαβήτη που συνήθως προσβάλλει τις γυναίκες ηλικίας

άνω των 40 ετών είναι ο διαβήτης τύπου ΙΙ, όπου εξακολουθεί να παράγεται

ινσουλίνη σε ανεπαρκείς όμως ποσότητες. Ο τύπος αυτός του διαβήτη έχει αργή

ανάπτυξη και μπορεί να ανακαλυφθεί μόνο κατά τη διάρκεια μιας εξέτασης ρουτίνας.

Η ινσουλίνη που παράγεται από το πάγκρεας ελέγχει την αποτελεσματική χρήση της

γλυκόζης του οργανισμού. Η ανεπαρκής ινσουλίνη οδηγεί στη δραματική αύξηση της

γλυκόζης στο αίμα· έτσι ο οργανισμός αρχίζει να εκκρίνει γλυκόζη με τα ούρα αντί

να τη χρησιμοποιεί ως ενέργεια ή να την αποθηκεύει. Το γεγονός ότι ο οργανισμός

δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει την πιο βατή μορφή ενέργειας έχει καταστροφικά

αποτελέσματα γι’ αυτόν και μπορεί ο πάσχων να αισθανθεί κόπωση, απώλεια βάρους,

υπερβολική δίψα, την ανάγκη για μεγάλη διούρηση, θολή όραση και φαγούρα ή

ερεθισμό του αιδοίου.(Γκογκόσης Κωνσταντίνος, R.N. et al. 2015)

 

5.13.1) ΚΙΝΔΥΝΟΙ

Η παχυσαρκία συνδυάζεται με το διαβήτη. Αν το άτομο είναι υπέρβαρο και κάνει

μεγάλη χρήση υδατανθράκων, το σύνολο της γλυκόζης στο αίμα θα είναι υψηλό και

το πάγκρεας πιθανόν να μην μπορεί να αντεπεξέλθει. Η απώλεια βάρους και η

αλλαγή του διαιτολογίου σίγουρα θα βοηθήσουν. Άλλοι κίνδυνοι είναι η

κληρονομικότητα καθώς το ένα τρίτο των διαβητικών έχουν βεβαρημένο

οικογενειακό ιστορικό και τέλος η μεγάλη ηλικία.

(Γκογκόσης Κωνσταντίνος, R.N. et al. 2015)

 

ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΚΑΙ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Η εμμηνόπαυση χαρακτηρίζεται από πολλές και ταυτόχρονες αλλαγές στη ζωή

μιας γυναίκας,ένας πολύ σημαντικός τομέας είναι και οι ψυχιατρικές ασθένειες που

εκδηλώνονται κατά την περίοδο αυτή, όπως η κατάθλιψη, η διπολική διαταραχή και η

σχιζοφρένεια.Επιπλέον , εμφανίζονται και κάποια ψυχιατρικά συμπτώματα τα οποία

δυσχαιρένουν την καθημερινότητα της γυναίκας όπως, προβλήματα ύπνου,

διαταραχές πανικού και τέλος ιδεοψυχαναγκαστικές διαταραχές.(Linda & Nancy

2009)

Αναλυτικότερα:

6.1 Κατάθλιψη:Στην καθημερινή ζωή με τον όρο κατάθλιψη εννοούμε μια

κατάσταση που χαρακτηρίζεται από αίσθημα θλίψης και μελαγχολίας,αυτό συνήθως

είναι παροδικό και τις περισσότερες φορές οφείλεται σε κάτι ασήμαντο και

επουσιώδες.Υπάρχει και η κλινική κατάθλιψη η οποία χαρακτηρίζεται από

συμπτώμτα που διαρκούν πάνω από δύο εβδομάδες και είναι εξαιρετικά σοβαρά ,

ώστε επεμβαίνουν στην καθημερινότητα του ατόμου.Στην ψυχιατρική αναφέρεται ως

μία ψυχική ασθένεια και ειδικά όταν δεν έχει φτάσει σε σημείο μέγιστης

σοβαρότητας ώστε να χορηγηθεί αυτή η διάγνωσηΗ κατάθλιψη αποτελεί το τέταρτο

στάδιο του μοντέλου του Κιούμπλερ-Ρος γαι την αποδοχή του θανάτου.Το άτομο το

οποίο πάσχει από κατάθλιψη, χαρακτηρίζει συνήθως τον εαυτό του ως

λυπημένο,απογοητευμένο, απονθαρρυμένο και απεγνωσμένο.(Wikipedia 2015b)

 

Αίτια της κατάθλιψης

Περιβάλλον: Αντίδραση σε καταστάσεις, όπως η απώλεια ενός αγαπημένου

προσώπου ή η μετακόμιση από ένα σπίτι σε ένα άλλο. Τα μονότονα περιβάλλοντα

μπορεί να είναι καταθλιπτικά. Όταν κάποιος δεν μπορεί να ελέγξει το περιβάλλον

του, η κατάσταση αυτή μπορεί να φέρει αισθήματα ανημποριάς. Οικογενειακές

διαφωνίες ή οικονομικές δυσκολίες μπορεί να επιφέρουν κατάθλιψη. Άλλα αίτια

κατάθλιψης είναι οι κλιματικές συνθήκες, όπως η βροχή ή η συννεφιά, η μοναξιά και

το αίσθημα ότι οι άλλοι άνθρωποι δεν νοιάζονται για εμάς.

Ψυχολογικοί παράγοντες: Μερικές φορές η κατάθλιψη μπορεί να προκληθεί από

εσωτερικά προβλήματα. Πεσιμιστικές ιδέες ή έλλειψη αυτοσεβασμού μπορούν να

οδηγήσουν σε κατάθλιψη. Ασθένειες και αλλαγές στην ψυχολογία ενός ατόμου που

συμβαίνουν στην ψύχωση και την άνοια μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε

κατάθλιψη.

Βιολογικοί παράγοντες: Αυτοί ποικίλουν αλλά γενικώς

περιλαμβάνουν κληρονομικούς, νευρολογικούς, ορμονικούς και εποχιακούς

παράγοντες. Επίσης μπορεί να σχετίζονται με κάποια ασθένεια.(Wikipedia 2015b)

 

Κατάθλιψη στην εμμηνόπαυση:Αν και οι περισσότερες γυναίκες μεταβαίνουν

στην εμμηνόπαυση,χωρίς να αντιμετωπίζουν ψυχιατρικά συμπτώματα,εκτιμάται από

έρευνες πως το 20% των εμμηνοπαυσικών γυναικών εμφανίζουν κατάθλιψη σε ένα

βαθμό.Μελέτες έχουν αναδείξει γενικά αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης κατά τη

διάρκεια της περιεμμηνόπαυσης , με μείωση του κινδύνου κατά τη διάρκεια της

περιόδου μετά την εμμηνόπαυση . Ο ισχυρότερος προγνωστικός δείκτης της

καταθλιπτική διάθεσης είναι ένα προηγούμενο ιστορικό κατάθλιψης , μαζί με τις

διακυμάνσεις στα επίπεδα των αναπαραγωγικών ορμονών που σαφώς συνδέονται με

καταθλιπτική διάθεση .

Παράγοντας της μεταβολικής διάθεσης , με αποτέλεσμα την ύπαρξη

καταθλιπτικών επεισοδίων, είναι και η παραγωγή των αναπαραγωγικών ορμονών

κατά την περίοδο της εμμηνόπαυσης.Τα υψηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης μπορεί να

οδηγήσουν σε σημαντικότερα καταθλιπτικά συμπτώματα κατά την μετάβαση στην

εμμηνόπαυση.Παρ ‘ όλα αυτα, η εμμηνόπαυση,εξακολουθεί να θεωρείται

ανεξάρτητος προγνωστικός παράγοντας εμφάνισης καταθλιπτικών

συμπτωμάτων.(Ψυχολογικά προβλήματα ενηλίκων ΙΨΕ n.d.)

6.3 Αντιμετώπιση μέσω άσκησης: Αρκετές έρευνες της τελευταίας δεκαετίας

δείχνουν ότι η συστηματική συμμετοχή σε προγράμματα άσκησης και

φυσικές δραστηριότητες, μειώνουν τα επίπεδα της κατάθλιψης. Τα άτομα με

κατάθλιψη τείνουν να κάνουν καθιστική ζωή και να μην ασχολούνται με σπορ και

φυσικές δραστηριότητες. Έτσι, τίθεται ένα ερώτημα αν είναι η κατάθλιψη που

δημιουργεί τάσεις αδράνειας ή αν η καθιστική ζωή επιτείνει το πρόβλημα της

κατάθλιψης. Βεβαίως, είναι πλέον παραδεκτό, ότι τα σπορ και οι φυσικές

δραστηριότητες συνεισφέρουν στη σωματική και την ψυχική υγεία των ατόμων.

Επιπλέον, τα άτομα που είναι κινητικά δραστήρια έχουν λιγότερες πιθανότητες να

αναπτύξουν κατάθλιψη

6.3.1) Πως βοηθάει η άσκηση στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης;

Η συμμετοχή σε σπορ και προγράμματα άσκησης ανεβάζει κατά πολύ τη διάθεση

και οδηγεί στη μείωση των επιπέδων της κατάθλιψης. Η άσκηση αλλάζει τη διάθεση,

μέσω της ρύθμισης του άγχους, της βελτίωσης της αυτοεκτίμησης και της εικόνας του

σώματος και της ανόδου της αυτοπεποίθησης. Επίσης, η άσκηση, αλλάζει ή ρυθμίζει

καλύτερα μια σειρά φυσιολογικών μηχανισμών στα άτομα με κατάθλιψη, όπως είναι

η έκκριση των ενδορφινών, οι αυξομειώσεις στη θερμοκρασία του σώματος

6.3.2) Ποιές μορφές άσκησης βοηθούν περισσότερο;

Η αερόβια και η αναερόβια άσκηση μπορεί να μειώσει τα επίπεδα της κατάθλιψης

σε μεγάλο βαθμό.Η άσκηση μέτριας έντασης φαίνεται να είναι η αποτελεσματικότερη

σε σχέση με την παραμονή τους σε αυτή.Επιπλέον, το περπάτημα, το τρέξιμο μέτριας

έντασης στον καθαρό αέρα είναι ευεργητικά για τον οργανισμό.Επίσης, το τρέξιμο

γρήγορης έντασης δημιουργεί καλύτερη διάθεση και η άσκηση με αντιστάσεις, η

οποία και χρησιμοποιείται, για την θεραπεία της μέτριας και έντονης κατάθλιψης.Η

πραγματικότητα βέβαια είναι, πως όλες οι ασκήσεις είναι ευεργητικές για την

αντιμετώπιση της.

Για μια πιο συστηματική υποστήριξη των ατόμων με κατάθλιψη, υπάρχει ανάγκη

συνδυασμού της άσκησης με άλλες μορφές θεραπείας, όπως είναι οι ομάδες

συζήτησης, οι ομάδες αυτο-βοήθειας ή άλλες γνωστικές θεραπείες. Ίσως, μερικά

ψυχολογικά προβλήματα, όπως αυτά που σχετίζονται με την κατάθλιψη να

χρειάζονται απλά, μια εσωτερική ενεργοποίηση από τα άτομα, για να μετριασθούν. Η

άσκηση και η συμμετοχή σε φυσικές δραστηριότητες προσφέρουν αυτή την

ενεργοποίηση. Η δυσκολία, βέβαια, για τα άτομα με κατάθλιψη, είναι να πεισθούν για

την αξία της άσκησης. Και επειδή, όλες οι μορφές άσκησης έχουν μέσα τους το

στοιχείο του παιγνιδιού ,της διασκέδασης και της εκτόνωσης, από τη στιγμή που θα

αρχίσουν να γυμνάζονται, επικοινωνούν με άλλους, ενεργοποιούνται πνευματικά και

σωματικά, αντιλαμβάνονται αλλαγές στο σώμα τους και τη διάθεσή τους.(Miriam

1994)

 

6.4 Αντιμετώπιση μέσω διατροφής: Έρευνες δείχνουν πως υπάρχει άμεση σχέση

μεταξύ της διατροφής και της κατάθλιψης.Οι καταθλιπτικοί ,έχουν συνήθως έλλειψη

πολλών βιταμινών, λόγω της καταστροφής τους από τα αυξημένα επίπεδα

στρεσογόνων ορμονών.Επιπλέον υπάρχουν διάφορες κατηγορίες τροφών και

ροφημάτων, τα οποία θα πρέπει να αποφέυγονται , όπως τα πολλά σάκχαρα, η

υπερβολική καφείνη,τα πολλά γαλακτοκομικά,υπερβολική κατανάλωση

αλκοόλ.Επίσης , έχει παρατηρηθεί πως τα καταθλιπτικά άτομα έχουν αρκετά χαμηλά

επίπεδα χοληστερίνης.Η λύση λοιπόν , βρίσκεται φυσικά στην μεσογειακή διατροφή

η οποία αποτελείται από:

1. Άφθονες φυτικές ίνες (φρούτα, λαχανικά, ψωμί/δημητριακά, πατάτες , όσπρια,

καρποί)

1. Ελάχιστα επεξεργασμένα προϊόντα

iii. Γαλακτοκομικά προϊόντα (κυρίως τυρί και γιαούρτι) καθημερινά σε μικρές έως

μέτριες ποσότητες

1. Ψάρια και πουλερικά σε μικρές έως μέτριες ποσότητες
2. Κόκκινο κρέας 2 φορές το μήνα
3. Ελαιόλαδο ως κύρια πηγή λιπαρών που περιέχουν μονοακόρεστα λιπαρά

οξέα(Wikipedia 2015c)

 

6.5 Αντιμετώπιση μέσω ψυχοθεραπείας:Η ψυχοθεραπεία είναι από τους πιο

αποτελεσματικούς τρόπους αντιμετώπισης της κατάθλιψης.Σύμφωνα με μελέτες, οι

ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις βοηθούν το άτομο στο να βιώσει ανακούφιση από τα

συμτώματα και στο τέλος αυτής της διαδικασίας να νιώθει δυνατότερος, ικανός να

διαχειρίζεται αυτά που νιώθει, καθώς και ικανότητα στο να εφοδιάζεται με

ενεργητικότητα και μαχητικότητα. Ιδιαίτερα με τη Γνωσιακή-Συμπεριφορική

Θεραπευτική παρέμβαση και την Ψυχοθεραπευτική Υποστήριξη, το άτομο όχι μόνο

εκπαιδεύεται σε τεχνικές τροποποίησης των δυσλειτουργικών ή αρνητικών δομών

σκέψης και συμπεριφοράς, αλλά επίσης μαθαίνει να διαχειρίζεται τις ανεπιθύμητες

συνέπειες της διαταραχής σε διαφορετικές φάσεις της ζωής του. (Wikipedia 2015b)

6.6 Διπολική διαταραχή: Η διπολική διαταραχή (γνωστή και ως διπολική

συναισθηματική διαταραχή, μανιοκαταθλιπτική διαταραχή ή απλώςμανιοκατάθλιψη),

είναι μια ψυχική νόσος. Τα άτομα με διπολική διαταραχή βιώνουν επεισόδια

ανεβασμένης ή ευερέθιστης διάθεσης γνωστά ως μανία εναλλασσόμενα με

επεισόδια κατάθλιψης. Αυτά τα επεισόδια μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα στην

ικανότητα του ανθρώπου να λειτουργήσει φυσιολογικά στην καθημερινότητα του.

Σχεδόν το 4% των ανθρώπων παγκοσμίως έχουν διπολική διαταραχή, είναι το ίδιο

συχνή σε άνδρες και γυναίκες και εμφανίζεται συνήθως σε νεαρή ηλικία. Η αιτία που

προκαλεί την διαταραχή δεν είναι ξεκάθαρη αλλά οι γενετικοί και περιβαλλοντικοί

παράγοντες θεωρείται πως παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της διαταραχής.

Η θεραπεία περιλαμβάνει σταθεροποιητές διάθεσης όπως το λίθιο, αντιεπιλιπτικά

φάρμακα καθώς και ψυχοθεραπεία.

Υπάρχουν γενικευμένα προβλήματα με κοινωνικό στίγμα, στερεότυπα καθώς και

προκατάληψη ενάντια σε άτομα με διπολική διαταραχή, ωστόσο η διπολική

διαταραχή έχει συνδεθεί και με την δημιουργικότητα και ακόμη και την ιδιοφυΐα, και

πολλοί καλλιτέχνες, όπως ο ζωγράφος Βίνσεντ βαν Γκογκ και η

συγγραφέας Βιρτζίνια Γουλφ, έπασχαν από αυτή.(Wikipedia 2015a)

 

6.6.1) Συμπτώματα

Η διπολική διαταραχή μπορεί να ξεκινήσει είτε με ένα καταθλιπτικό επεισόδιο,

είτε με ένα επεισόδιο μανίας. Όποιο από τα δύο και αν συμβεί, τις περισσότερες

φορές τα πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται σταδιακά.

Κατά τη διάρκεια ενός καταθλιπτικού επεισοδίου το άτομο μπορεί να εμφανίσει:

1. Καταθλιπτική διάθεση, με ή χωρίς άγχος
2. Αίσθημα κενού

iii. Απαισιοδοξία ή απελπισία και αίσθημα αβοηθησίας

1. Ιδέες ενοχής & αναξιότητας
2. πώλεια των ενδιαφερόντων και αδυναμία άντλησης ικανοποίησης από τη

συμμετοχή σε δραστηριότητες που ήταν προηγουμένως ευχάριστες

1. Διαταραχές της όρεξης

vii. Δυσκολία στη συγκέντρωση, τη μνήμη και στη δυνατότητα λήψης αποφάσεων

viii. Μείωση της ενεργητικότητας, εύκολη κόπωση

1. Διαταραχές του ύπνου
2. Μείωση της σεξουαλικής διάθεσης
3. Σκέψεις θανάτου ή αυτοκτονίας και συχνά απόπειρες αυτοκτονίας

 

Κατά την διάρκεια ενός μανιακού επεισοδίου το άτομο μπορεί να εμφανίσει:

1. Εκνευρισμό, ανησυχία, ευερεθιστότητα
2. Παρορμητική ή επιθετική συμπεριφορά

iii. Υπερβολικά ευφορική διάθεση, υπεραισιοδοξία

1. Έντονη δραστηριότητα
2. Μειωμένη ανάγκη για ύπνο
3. Γρήγορη και συχνά ανοργάνωτη σκέψη και ομιλία

vii. Διάσπαση προσοχής και αδυναμία συγκέντρωσης

viii. Σεξουαλική υπερδραστηριότητα

1. Κατάχρηση ουσιών
2. Υπερεκτίμηση δυνάμεων και ικανοτήτων, ιδέες μεγαλείου
3. Περιορισμένη κριτική ικανότητα, που επηρεάζει την επαφή του με την

πραγματικότητα

xii. Έντονα υπερκαταναλωτική συμπεριφορά, αλόγιστες οικονομικές δαπάνες

xiii. Αδυναμία κατανόησης του νοσηρού της κατάστασης

(Τα συμπτώματα της διπολικής διαταραχής 2012b)

 

6.7 Διπολική διαταραχή και εμμηνόπαυση:Κατά την διάρκεια της εμμηνόπαυσης

έχει παρατηρηθεί έξαρση των συμπτωμάτων της διάθεσης, και συνήθως εμφανίζεται

σε γυναίκες με προυπάρχουσα διπολική διαταραχή.Έρευνες δείχνουν ότι οι γυναίκες

με διπολική διαταραχή έχουν υψηλότερα ποσοστά καταθλιπτικών επεισοδίων κατά τη

διάρκεια της μετάβασης στην εμμηνόπαυση

.(Ψυχολογικά προβλήματα ενηλίκων ΙΨΕ n.d.)

 

Ψυχοκοινωνικές θεραπείες: H ψυχοθεραπευτική παρέμβαση στα άτομα με

Διπολική Διαταραχή και των οικογενειών τους συμβάλλει σημαντικά στη στήριξη και

την εκπαίδευσή τους. Οι θεραπείες αυτού του τύπου παρέχονται συνήθως από

66

ψυχολόγο, κοινωνικό λειτουργό ή σύμβουλο ψυχικής υγείας, σε συνεργασία με τον

ψυχίατρο που παρακολουθεί τον ασθενή, έτσι ώστε να υπάρχει μια συνολική,

πολύπλευρη και ολοκληρωμένη αντιμετώπιση του ατόμου με διπολική διαταραχή.

Η Ψυχοεκπαίδευση είναι μια σύγχρονη θεραπευτική παρέμβαση η οποία παρέχει

ενημέρωση για τη νόσο και εκπαίδευση για την έγκαιρη αναγνώριση των πρώιμων

προειδοποιητικών συμπτωμάτων της υποτροπής, τη συστηματική λήψη της

φαρμακευτικής αγωγής, την αντιμετώπιση του στρες και των προβλημάτων που

προκύπτουν από τη διαταραχή.

Η Γνωσιακή – Συμπεριφορική ψυχοθεραπεία βοηθάει το άτομο με διπολική

διαταραχή να τροποποιήσει εκείνες τις απόψεις που τον οδηγούν σε δυσλειτουργία

και σχετίζονται με την ασθένεια.

Με την Οικογενειακή Θεραπεία η χρήση συγκεκριμένων στρατηγικών σκοπεύει

στη μείωση του άγχους που βιώνει η οικογένεια, το οποίο πιθανόν απορρέει από την

ψυχική κατάσταση του ατόμου με διπολική διαταραχή.

(Η θεραπευτική αντιμετώπιση της διπολικής διαταραχής 2012a)

 

6.12 Προβλήματα ύπνου

6.12.1) Βασικές διαταραχές ύπνου:

Dysomnias: Χαρακτηρίζονται από ανωμαλίες στην χρονική διάρκεια, την

ποιότητα, αλλά και την ώρα που ένα άτομο κοιμάται

Parasomnia: Χαρακτηρίζονται από ανώμαλες συμπεριφορές ή φυσιολογικής

φύσεως γεγονότα που σχετίζονται με τον ύπνο, τα συγκεκριμένα στάδια του ύπνου

και τις εναλλαγές ύπνου – ξύπνιου

Διαταραχές ύπνου σχετιζόμενες με ψυχοπαθολογία

Διαταραχές ύπνου σχετιζόμενες με κλινικά προβλήματα(προβλήματα υγείας)

Διαταραχές ύπνου σχετιζόμενες με χρήση ουσιών( φάρμακα, καφείνη)

(Ψυχολογία της υγείας n.d.)

 

Τέσσερεις Κατηγορίες:

1. Δυσκολία στο να κοιμηθεί και να παραμείνει κοιμισμένος
2. Δυσκολία στο να παραμείνει ξύπνιος
3. Δυσκολία να ακολουθήσει ένα κανονικό πρόγραμμα ύπνου
4. Προβληματικές συμπεριφορές κατά τη διάρκεια του ύπνου

6.13 Τί είναι η αυπνία;

Το βασικό στοιχείο της “Κύριας Αϋπνίας” (Primary Insomnia) είναι τα παράπονα

για δυσκολίες κάποιου να μπορέσει κοιμηθεί ή να παραμείνει κοιμισμένος ή μη

αναζωογονητικό ύπνο για τουλάχιστον έναν μήνα, κάτι που δημιουργεί προβλήματα

στην κοινωνική, επαγγελματική ή άλλη περιοχή της καθημερινότητας του ατόμου. Τα

προβλήματα ύπνου δεν εμφανίζονται ταυτόχρονα με άλλη διαταραχή του ύπνου ή

άλλη ψυχοπαθολογία και δεν αποτελούν άμεσο αποτέλεσμα της κατάχρησης ουσιών

ή άλλου σωματικού προβλήματος υγείας.(Joyce Walsleben, RN 2015)

Η αυπνία χαρακτηρίζεται από 1) Δυσκολία στο να κοιμηθεί κανείς, να παραμείνει

κοιμισμένος, 2) Διακοπτόμενος ύπνος, και 3) Ξύπνημα στις πολύ πρωινές ώρες.(Ντάνα

Παναγιώτου 2010)

6.13.1) Αυπνία και εμμηνόπαυση: Η αϋπνία εμφανίζεται στο 40-50 % των

γυναικών κατά τη διάρκεια της μετάβασης στην εμμηνόπαυση , και τα προβλήματα

με τον ύπνο δε συνδέονται πάντα με διαταραχές της διάθεσης . Οι γυναίκες με αϋπνία

έχουν περισσότερες πιθανότητες από άλλους να αναφέρουν προβλήματα όπως

άγχος , στρες , ένταση , και καταθλιπτικά συμπτώματα .

Η συχνότητα της άπνοιας ύπνου αυξάνεται με την ηλικία , αυξάνεται από 6,5 % σε

γυναίκες ηλικίας 30-39 ετών στο 16 % σε γυναίκες ηλικίας 50-60 ετών . Η

παθοφυσιολογία δεν είναι γνωστή, αλλά οι θεωρίες περιλαμβάνουν την αύξηση του

σωματικού βάρους μετά την εμμηνόπαυση ή τα μειωμένα επίπεδα

προγεστερόνης . Πέρα από τις αλλαγές των οιστρογόνων και της

προγεστερόνης , στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες μειώνονται τα επίπεδα της

μελατονίνης και αυξητικής ορμόνης, που έχουν επιδράσεις στον ύπνο.

(Ψυχολογικά προβλήματα ενηλίκων ΙΨΕ n.d.)

6.13.2) Αντιμετώπιση αυπνίας

1. Δημιουργήστε συνθήκες συσκότισης και επιθυμητής θερμοκρασίας στην

κρεβατοκάμαρά σας.

2. Το κρεβάτι σας θα πρέπει να είναι άνετο και όχι υπερβολικά ζεστό.
3. Προσπαθήστε να τηρείτε ένα σταθερό πρόγραμμα ύπνου: Να πέφτετε στο κρεβάτι

και να σηκώνεστε από αυτό τις ίδιες περίπου ώρες κάθε μέρα.

4. Αποφύγετε να κοιμάστε κατά την διάρκεια της ημέρας.
5. Μην δουλεύετε και μην παρακολουθείτε τηλεόραση μέσα στην κρεβατοκάμαρά

σας. Γενικότερα, μην δημιουργείτε μέσα στο δωμάτιο που θέλετε να κοιμηθείτε

συνθήκες περισπασμού.

6. Πρόσφατες έρευνες έδειξαν πως οι συνθήκες επαναφοράς της θερμοκρασίας του

σώματος και του εγκεφάλου σε κανονικά επίπεδα μετά από ένα χαλαρωτικό ζεστό

μπάνιο, ένα ντους ή ένα λούσιμο μπορούν να βοηθήσουν στον ύπνο.

7. Προσπαθήστε να αποφύγετε όσο μπορείτε την κατανάλωση διεγερτικών ουσιών

όπως η καφεΐνη, η νικοτίνη και το αλκοόλ.

8. Λίγη σωματική άσκηση κατά την διάρκεια της ημέρας, ένα ποτήρι ζεστό γάλα

πριν πέσετε στο κρεβάτι και λίγη βαλεριάνα ή χαμομήλι μπορούν επίσης να

διώξουν την αϋπνία.

 

6.14 Διαταραχές πανικού: Η διαταραχή πανικού αποτελεί μία ψυχοπαθολογική

οντότητα η οποία εντάσσεται στις αγχώδεις διαταραχές και όπως ορίστηκε από τον

Donald Klein το 1962, χαρακτηρίζεται από ξαφνικές και μικρής διάρκειας, κρίσεις

άγχους που ονομάζονται κρίσεις πανικού. Ακολουθεί συνήθως μια κατάσταση

αναμονής των επόμενων κρίσεων και άγχος αναμονής (επίμονη ανησυχία ότι θα

υπάρξουν περισσότερες κρίσεις), το οποίο τροφοδοτεί μια σειρά από συμπεριφορές

αποφυγής, αγοραφοβικού και κλειστοφοβικού τύπου, οι οποίες με τη σειρά τους

οδηγούν σε μία γενικευμένη κατάσταση εξάρτησης, περιορισμού και

απογοήτευσης.(Wikipedia 2014b)

6.14.1) Κλινική εικόνα και συμπτώματα

1) Ταχυκαρδία

2) Εφίδρωση

3) Τρόμος

4) Αίσθημα ζάλης

5) Πόνος ή δυσφορία στο στήθος

6) Δύσπνοια ή αίσθηση ότι δεν επαρκεί ο αέρας

7) Ναυτία

8) Αίσθηση αποξένωσης από το περιβάλλον

9) Ρίγος ή αίσθημα ανόδου της θερμοκρασίας του σώματος, και

10) Αίσθημα επικείμενου θανάτου ή/και φόβος ότι θα χαθεί ο έλεγχος του μυαλού.

(Δασκαλόπουλος 2015)

6.15 Διαταραχη πανικού και εμμηνόπαυση

Η διαταραχή πανικού είναι κοινή κατά τη διάρκεια της περιεμμηνόπαυσης . Μια

νέα εμφάνιση διαταραχής πανικού μπορεί να συμβεί κατά τη διάρκεια της

εμμηνόπαυσης , ή μια προϋπάρχουσα διαταραχή πανικού μπορεί να

επιδεινωθεί . Διαταραχή πανικού μπορεί να είναι πιο κοινή σε γυναίκες με πολλά

σωματικά συμπτώματα της εμμηνόπαυσης.(Ιωάννης Μακρής n.d.)

6.15.2) Ψυχοθεραπεία:

Η γνωστική αναδόμηση είναι η μεταβολή του τρόπου σκέψης, και έχει ως στόχο

την αλλαγή των εσφαλμένων φοβικών σκέψεων και την αντικατάσταση τους , από

ρεαλιστικούς και θετικούς τρόπους αντιμετώπισης των κρίσεων.

Οι τεχνικές χαλάρωσης, οι οποίες περιλαμβάνουν την επανεκπαίδευση των

σωστών αναπνοών και την θετική απεικόνιση της ζωής.Η εκμάθηση της

επιβράδυνσης της αναπνοής μπορεί να βοηθήσει το άτομο να ανταπεξέλθει σε μια

κρίση πανικού αλλά και να αποτρέψει μελλοντικές κρίσεις.Το ζήτημα των αναπνοών

είναι πολύ σημαντικό καθώς αυτα τα άτομα τείνουν να έχουν υψηλότερο απο το μέσω

όρο ρυθμό αναπνοών.(Wikipedia 2014b)

 

 

7.1 ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ

Σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ (WHO) ,προαγωγή υγείας ορίζεται σαν μια διαδικασία

που παρέχει την δυνατότητα στους ανθρώπους να αυξήσουν τον έλεγχο πάνω στην

υγεία τους και να την βελτιώσουν ,παράλληλα όμως εξυπηρετεί και ένα συγκεκριμένο

σκοπό δηλαδή να καταστήσει τα άτομα ικανά να αποκτήσουν ή να αυξήσουν τον

έλεγχο στην υγεία τους, με την αυτό-ενδυνάμωση. Ο ορισμός αυτός αναγνωρίζει ότι η

υγεία και ο έλεγχος της αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα, το οποίο η προαγωγή υγείας

θα πρέπει να παροτρύνει τον κόσμο να εξασκεί.

Βέβαια, σύμφωνα με τον πιο πρόσφατο ορισμό αναφέρεται ως κάθε

δραστηριότητα ή πρόγραμμα, σχεδιασμένα να βελτιώσουν τις κοινωνικές και

περιβαλλοντικές συνθήκες ζωής, κατά τρόπο τέτοιο που να αυξάνεται η ευεξία των

ατόμων.

Συμπερασματικά λοιπόν, στόχος της προαγωγής υγείας στη ζωή της

εμμηνοπαυσιακής γυναίκας είναι 1) η παροχή εκπαίδευσης μέσω των γνώσεων και

την μετάδοση πληροφοριών έτσι ώστε να μάθει να ενεργεί και να συμπεριφέρεται με

απώτερο σκοπό την υγεία και την κατανόηση αυτής, 2)η ενδυνάμωση της

εμμηνοπαυσιακής γυναίκας , έτσι ώστε να αποκτήσει δεξιότητες και ικανότητες οι

οποίες να την βοηθήσουν να έχει τον έλεγχο της υγείας της και να καλύπτει τις

ανάγκες τις για υγεία, 3) η αλλαγή της συμπεριφοράς με στόχο την τροποποίηση

αυτής και την υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής σε περίπτωση λανθασμένων

συμπεριφορών που την δυσχεραίνουν ή μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα υγείας

στο μέλλον 4) η πρόληψη, η οποία διενεργείται με την υιοθέτηση σωστών

συμπεριφορών και τον τακτικό προληπτικό έλεγχο για την αποφυγή τυχόν

αλλοιώσεων της υγείας, γιατί όπως είπε και ο πατέρας της ιατρικής Ιπποκράτης

‘κάλλιο το προλαμβάνειν παρά το θεραπεύειν’ και τέλος 5)η αλλαγή του τρόπου

συμπεριφοράς του κοινωνικού περιβάλλοντος της εμμηνοπαυσιακής γυναίκας όπως

π.χ. τα παιδιά, ο σύντροφος και οι φίλοι ,έτσι ώστε να είναι γνώστες της κατάστασης

και να έχουν υποστηρικτικό ρόλο βοηθώντας την γυναίκα στην προσπάθεια για μια

καλύτερη καθημερινότητα αλλά και για ένα πιο υγιές μέλλον.(Δαρβίρη 2010)

 

7.2 ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ

Η αγωγή υγείας αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της προαγωγής υγείας, σύμφωνα

με τον ΠΟΥ (WHO) ο όρος αγωγή υγείας περιλαμβάνει τις συνειδητά

κατασκευασμένες ευκαιρίες μάθησης , οι οποίες αξιοποιούν μορφές επικοινωνίας,

σχεδιασμένες να βελτιώνουν τα επίπεδα γνώσης για την υγεία, και να αναπτύσσουν

τις δεξιότητες οι οποίες συμβάλλουν στην υγεία του ατόμου και της κοινότητας.

Επίσης η αγωγή υγείας δεν αφορά μόνο στη διάδοση πληροφοριών αλλά και στην

ενδυνάμωση των κινήτρων, των ικανοτήτων και της αυτοπεποίθησης (αυτό-

αποτελεσματικότητας) που είναι απαραίτητα για να υπάρξει δράση για την βελτίωση

της υγείας.

Υπάρχουν τρία επίπεδα πρόληψης αγωγής υγείας:

Η πρωτοβάθμια αγωγή υγείας, η οποία έχει στόχο την υιοθέτηση υγιεινών

συμπεριφορών και τρόπου ζωής των εμμηνοπαυσιακών γυναικών καθώς και την

πρόληψη ως βασικό κομμάτι για την αποφυγή νοσηρότητας στο μέλλον.

Η δευτεροβάθμια αγωγή υγείας, η οποία έχει στόχο την πρόληψη εμφάνισης αλλά

και ανάπτυξης υπάρχουσας νόσου καθώς και η μείωση των επιπτώσεων. Οι

εμμηνοπαυσιακές γυναίκες θα πρέπει σύμφωνα με τα παραπάνω να κάνουν τακτικούς

προσυμπτωματικούς ελέγχους, να επιδιώκουν την έγκαιρη διάγνωση και πολύ

σημαντικό, να συμμορφώνονται και να ακολουθούν τα θεραπευτικά σχήματα ή την

συμβουλευτική.

Η τριτοβάθμια αγωγή υγείας, η οποία έχει στόχο την αποκατάσταση, την

προσαρμογή και την αποφυγή της υποτροπής. Οι γυναίκες πρέπει λοιπόν να

ακολουθούν τα θεραπευτικά σχήματα, να προσαρμοστούν σε περιορισμούς που

προκύπτουν από την υπάρχουσα κατάσταση και να λάβουν συμβουλευτική φροντίδα

οι ίδιοι αλλά και οι οικογένειες τους για την καλύτερη αντιμετώπιση της.(Δαρβίρη

2010)

 

7.3 ΟΡΜΟΝΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ (HRT)

Η Ορμονική Θεραπεία Υποκατάστασης (HRT) κάνει ακριβώς αυτό που λέει το

όνομα της, υποκαθιστά τις ορμόνες τις οποίες παύει να παράγει το σώμα της γυναίκας

μετά την εμμηνόπαυση. Η HRT έχει χαρακτηριστεί και ως ‘ελιξίριο της ζωής’, ένα

μαγικό φάρμακο που μπορεί να αναστρέψει τις επιδράσεις της γήρανσης .Η

επιτυχημένη θεραπεία για τις εξαντλητικές εξάψεις και τις νύχτες χωρίς ύπνο

αποκαθιστά την ενέργεια. Με τη σειρά του το να νιώθει κανείς καλύτερα σημαίνει ότι

είναι ευκολότερο να επιδίδεται σε τακτική άσκηση και να ακολουθεί υγιεινή

διατροφή, το καθένα από τα οποία έχει τα δικά του ωφέλει .Υπάρχουν βέβαια και οι

επικριτές της ορμονοθεραπείας οι οποίοι είναι προβληματισμένοι για το αν η

εμμηνόπαυση απαιτεί οποιαδήποτε ιατρική παρέμβαση και την θεωρούν ως ένα

φυσιολογικό γεγονός που θα πρέπει να κάνει τον κύκλο του. Αυτό ενισχύεται από το

ότι δεν παρουσιάζουν όλες οι γυναίκες μεγάλη έλλειψη σε οιστρογόνα μετά την

εμμηνόπαυση.

Τα επινεφρίδια παράγουν μικρές ποσότητες ορμονών και τα οιστρογόνα

σχηματίζονται επίσης στο λιπώδη ιστό. Αυτές οι έξω-ωοθηκικές πηγές δεν επαρκούν

για να αποκαταστήσουν την γονιμότητα, αλλά ενδεχομένως να βοηθήσουν στην

πρόληψη ανάπτυξης έντονων εμμηνοπαυσιακών συμπτωμάτων .Άλλο αίτιο

ανησυχίας είναι ο φόβος για ανάπτυξη καρκίνου, κυρίως του μαστού, αλλά σύμφωνα

με μελέτες οι κίνδυνοι είναι περιορισμένοι, αν λαμβάνεται ορμονοθεραπεία για

λιγότερο από 10 χρόνια. Αξιοσημείωτο είναι όμως πως πολλές γυναίκες αποδέχονται

αυτούς τους κινδύνους από τη στιγμή που θα συνειδητοποιήσουν τις ευεργετικές

επιδράσεις της θεραπείας. Παρ’ όλα αυτά , κάποιες δυσκολεύονται να

αντιμετωπίσουν την επιστροφή της μηνιαίας περιόδου και τα χάπια που απαιτείται να

λαμβάνονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα σε πολλά φαρμακευτικά σχήματα.

(Dr. An MacGregor n.d.)

 

7.3.1) ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΙΣΤΡΟΓΟΝΩΝ

Η θεραπεία της εμμηνόπαυσης δεν είναι καινούρια ιδέα αφού ακόμη και οι

αρχαίοι Αιγύπτιοι αναζήτησαν τρόπους για να ανακουφιστούν από το μαρτύριο της.

Το αποφασιστικό βήμα έγινε στις αρχές του 20ού αιώνα, όταν επιστήμονες

αναγνώρισαν τις ορμόνες οιστρογόνων και συνέδεσαν την έλλειψη σε οιστρογόνα με

την «αλλαγή». Οι πρώτες δοκιμές της ορμονικής θεραπείας υποκατάστασης

απέτυχαν, καθώς τα φυσικά οιστρογόνα δεν απορροφούνται καλά όταν λαμβάνονται

από το στόμα. Οι προσπάθειες για να παραχθούν συνθετικοί τύποι ήταν επιτυχείς την

ίδια στιγμή που μια πηγή φυσικών «συζευγμένων ίππειων οιστρογόνων»,

αντλούμενων από τα ούρα εγκύων φοράδων, έδειχνε ότι είναι ασφαλή και

αποτελεσματικά στη μορφή των δισκίων. Αυτά τα φυσικά οιστρογόνα είναι παρόμοια

με τα οιστρογόνα που παράγονται στις ωοθήκες της γυναίκας .

Με το πέρασμα των ετών και την πρόοδο που επιτεύχθηκε στην παραγωγή, πολλά

οιστρογόνα αντλούνται σήμερα από φυτά. Από τη δεκαετία του 1940, οι γιατροί

έχουν αρχίσει να χορηγούν αυτά τα οιστρογόνα στις γυναίκες, οι ωοθήκες των οποίων

δεν παράγουν πλέον φυσιολογικές ποσότητες ορμονών. Αν και η υποκατάσταση

οιστρογόνων αναπτύχθηκε απλώς ως μια θεραπεία για τα συμπτώματα της

εμμηνόπαυσης, κατέστη φανερό ότι έχει και πιο σημαντικά οφέλη. Παρέχει

προστασία από τα οστικά κατάγματα και τις καρδιοπάθειες.(Dr. An MacGregor n.d.)

 

7.14 ΟΜΑΔΕΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΠΟΥ ΑΡΝΟΥΝΤΑΙ ΤΗΝ ΟΡΜΟΝΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η μερίδα των γυναικών που αντιμετωπίζει ή φοβάται ότι θ’ αντιμετωπίσει

προβλήματα στην κλιμακτήριο και εμμηνόπαυση, είναι κατανεμημένη στις

παρακάτω ομάδες:

1. Στην πρώτη και μεγαλύτερη ομάδα εντάσσονται οι ασθενείς, που θεωρούν

τα ενοχλήματα και τις συνέπειες της κλιμακτηρίου και της εμμηνόπαυσης ως

δεδομένα από τη φύση και κατά συνέπεια κάθε προσπάθεια αντιμετώπισης

τους με ορμόνες δεν μπορεί παρά να είναι επιβλαβής.

1. Στην δεύτερη ομάδα εντάσσονται όσες λόγω έντονων ενοχλημάτων δεν

έχουν άλλη επιλογή και ακολουθούν για λίγο ή κάπως περισσότερο καιρό μια

θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης, που σύντομα διακόπτουν.

1. Στην τρίτη και μικρότερη ομάδα θα βρούμε όλες εκείνες τις γυναίκες με ή

χωρίς ενοχλήματα, που αφού πληροφορηθούν για τις εναλλακτικές λύσεις που

αφορούν το πρόβλημά τους και αντιληφθούν τις εξαρτήσεις, ακολουθούν την

θεραπεία που τους ταιριάζει και για το διάστημα που επιβάλλεται.

Κάποιοι από τους παράγοντες που επηρεάζουν αρνητικά τις ασθενείς στο να

δεχθούν ορμονική θεραπεία, είναι:

1. η μη πληροφόρηση
2. η παραπληροφόρηση

iii. η υπερπληροφόρηση για τυχόν παρενέργειες και ιδιαίτερα η υπερπροβολή του

κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου στο μαστό και στην μήτρα

1. η προοπτική, ότι η θεραπεία είναι μακροχρόνια, περίπου χωρίς προκαθορισμένο

όριο, η προοπτική του κινδύνου από την ορμονική ανεπάρκεια ΔΕΝ είναι

απόλυτη, το πρόβλημα είναι δυνητικό και αφορά μακροχρόνια μελλοντικά

διαστήματα, ίσως και πέρα από δεκαετία.

1. οι ίδιοι οι γυναικολόγοι, που παρά τις όποιες αιτιάσεις, δεν φρόντισαν ν’

αναπτύξουν επειχηρητολογία πειθούς, για να υπερκεράσουνε τους ενδοιασμούς

της ασθεωούς εκεί που πρέπει οπωσδήποτε

1. Παράγοντες, όπως το μορφωτικό επίπεδο, το κοινωνικό στρώμα, η οικονομικ

κατάσταση έχουν σημασία, παίζουν όμως μικρότερο ρόλο.(Miriam 1994)

 

7.15 ΜΗ ΟΡΜΟΝΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

ΚΑΤΑΠΡΑΫΝΤΙΚΑ Είναι φάρμακα τα οποία μειώνουν τη δραστηριότητα του

κέντρου του εγκεφάλου, με αποτέλεσμα το άτομο να αισθάνεται υπνηλία. Τα

καταπραυντικά είναι λιγότερο αποτελεσματικά από τη θεραπεία HRT στην

εξασθένιση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης, όμως μπορεί να βοηθήσουν στην

ανακούφιση από τα συναισθηματικού χαρακτήρα συμπτώματα, όπως η ανησυχία και

η ευερεθιστότητα.

ΗΡΕΜΙΣΤΙΚΑ Οι γιατροί, που πιστεύουν ότι τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης

είναι «νευρωτικού» χαρακτήρα, συστήνουν ηρεμιστικά κα αντικαταθλιπτικά

φάρμακα, αντί να αποκαθιστούν τις χαμένες ορμόνες στα πλαίσια της θεραπείας HRT

Τα ηρεμιστικά, όντως, δεν είναι πολύ αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση των

συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης, εκτός αν ακολουθείται παράλληλα και η θεραπεία

HRT. Όταν χορηγούνται βραχυπρόθεσμα, σε συνδυασμό με τη θεραπεία HRT, μπορεί

να ανακουφίσουν από καταστάσεις μεγάλης έντασης, όπως η ανησυχία, η

ευερεθιστότητα και η αυπνία.

ΑΝΤΙΚΑΤΑΘΛΙΠΤΙΚΑ H ελαφρά κατάθλιψη κατά την εμμηνόπαυση οφείλεται

κυρίως στην ορμονική ανεπάρκεια, για αυτόν τον λόγο είναι και πολύ σημαντική η

επιλογή της θεραπείας HRT.Άν οι ορμόνες δεν αντιδρούν στη γυναίκα τότε μπορεί να

προστεθούν αντικαταθλιπτικά φάρμακα.Μόνο το 1/5 των περιπτώσεων κατάθκιψης

θεραπεύονται με τα αντικαταθλιπτικά.Τα πιο συνηθισμένα χορηγούμενα

αντικαταθλιπτικά φάρμακα είναι η αμφιτριπτυλίνη (amphitriptilyne), η ιμιπραμινη

(imipramine) και φάρμακα όπως οι αναστολείς οξείδωσης μονοαμίνης (ΜΑΟ) και οι

αναστολείς της επιλεκτικής σεροτονίνης. Σχεδόν όλατα αντικαταθλιπτικά φάρμακα

έχουν παρενέργεις και θα πρέπει η γυναίκα πριν ξεκινήσει τη θεραπεία να ρωτήσει το

γιατρό της τα σχετικά με τα φάρμακα αυτά. Θαπρέπει, επίσης, να γνωρίζει τις πιθανές

αντιδράσεις με άλλα φάρμακα ή τροφές. Για άδειγμα, αν παίρνει έναν αναστολέα

οξείδωσης μονοαμίνης δεν θα πρέπει να τρ τυρί ή προϊόντα που περιέχουν μαγιά

Φάρμακα όπως τα αντικαταθλιπτικά και τα ηρεμιστικά είναι πολύ περισσότερο

αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης όταν

αποτελούν τμήμα ενός ολοκληρωμένου προγράμματος, το οποίο συμπεριλαμβάνει

συμβουλευτική και ψυχοθεραπεία.

ΒΙΤΑΜΙΝΗ Β6

Σχετικές έρευνες έχουν δείξει ότι η βιταμίνη Β6 όταν δίνεται σε δόση 100mg την

ημέρα ορεί να ανακουφίζει από την κατακράτηση των υγρών και την κατάπτωση, πο

ορισμένες φορές προκαλείται τόσο από τα αντισυλληπτικά χάπια όσο και από τη

θεραπεία HRT, που περιέχουν οιστρογόνο ορμόνη και προγεσταγόνο. Η βιταμίνη Β6

δεν ει να λαμβάνεται σε μεγάλες δόσεις, για μεγάλες χρονικές περιόδους, δεδ ότι

είναι τοξική και μπορεί να επηρεάσει τα νεύρα. Πάντοτε να ζητείται συμβουλή του

γιατρού πριν την έναρξη της θεραπείας

ΒΙΤΑΜΙΝΗ D

Μια σημαντική τροφοδότηση από βιταμίνη D είναι απαραίτητη για τις γυναίκες

που βρίσκονται σε εμμηνόπαυση, δεδομένου ότι διατηρεί την υγεία των οστών και

προστατεύει από τα συμπτώματα που έχουν σχέση με την οστεοπόρωση, όπως

δυσκαμψία και πόνοι στη μέση και το λαιμό. Η βιταμίνη D διευκολύνει την

απορρόφηση του ασβεστίου από τα έντερα, όπως επίσης και εκείνη του φωσφόρου.

Με βάση τα πιο άνω, είναι πολύ σπάνιο να υποφέρουν γυναίκες που βρίσκονται στην

εμμηνόπαυση από ς D, δεδομένου ότι είναι διαθέσιμη απευθείας από τις πορεί και ο

ίδιος ο οργανισμός να την παράγει, με την επίδραση του ηλιακού φωτός. Η μεγάλη

ποσότητα της βιταμίνης D μπορεί να είναι βλαβερή και να οδηγήσει σε στών των

γυναικών που βρίσκονται σε εμμηνόπαυση.

ΒΙΤΑΜΙΝΗ Ε

Έως σήμερα δεν υπάρχουν επιστημονικές αποδείξεις που να καταδεικνύουν ότι η

βιταμίνη Ε θεραπεύει αποτελεσματικά τις ξαφνικές έντονες ερυθριάσεις ή άλλα

συμπτώματα της εμμηνόπαυσης.Πολλές γυναίκες ότι τις έχει βοηθήσει.Οι πολύ

υψηλές δόσεις προτείνονται για την αντιμετώπιση των ξαφνικών έντονων

ερυθριάσεων, όμως αυτο δεν έχει απόδειχθει επιστημονικά.

ΑΣΒΕΣΤΙΟ

Αυτή η ανόργανη ουσία είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία των οστών

μακροχρόνια,την προστασία από τις καρδιακές ασθένειες και την υψηλή πίεση.Τα

δισκία ασβεστίου προέρχονται από διάφορες πηγές και υπάρχουν πολλά προιόντα

στην αγορά.Για τον λόγο αυτό θα πρέπει κάθε γυναίκα να συμβουλευτεί τον γιατρό

της για το ποιο είναι περισσότερο κατάλληλο για εκείνη. Προκειμένου να

απορροφηθεί το ασβέστιο από τον οργανισμό θα πρέπει να υπάρχουν οιστρογόνα και

μικρή ποσότητα βιταμίνης D. Αυτός είναι ο λόγος που τα προσθετικά ασβεστίου

συμβαδίζουν αρμονικά με τη θεραπεία HRT.(Miriam 1994)

 

7.16 ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ HRT

Αν η γυναίκα ακολουθεί ορμονική θεραπεία ,μπορεί να θέλει για κάποιο διάστημα

να δει πως τα πάει χωρίς τη βοήθειά της. Ή, μπορεί, σε πρώτη φάση, να μη θέλει να

εφαρμόσει τη θεραπεία HRT. Και στις δύο περιπτώσεις υπάρχουν δύο τρόποι, με τους

οποίους μπορεί να αυξήσει τη δική της παραγωγή οιστρογόνου για να αποκαταστήσει

το χαμηλό επίπεδο ορμονών που υπάρχουν στο κυκλοφορικό της σύστημα.

Ο πρώτος τρόπος είναι η άσκηση που μπορεί να είναι εξίσου αποτελεσματική με

τη θεραπεία HRT στα χρόνια μετά την εμμηνόπαυση, όταν το σώμα έχει ανάγκη απο

λίγη σχετικά οιστρογόνο ορμόνη για να είναι σε καλή κατάσταση

Η δεύτερη πηγή παραγωγής οιστρογόνου ορμόνης είναι τα λιποκύτταρα, γι’

αυτό είναι επικίνδυνο για τις γυναίκες που βρίσκονται λίγο πριν και μετά την

εμμηνόπαυση να κάνουν υπερβολική δίαιτα. Οι αδύνατες γυναίκες γενικά

αντιμετωπίζουν την εμμηνόπαυση νωρίτερα απ’ ό,τι οι παχιές, γιατί όλα τα

λιποκύτταρα του οργανισμού παράγουν οιστρογόνο ορμόνη και όταν αυτά δεν

υπάρχουν το επίπεδο των ορμονών κατεβαίνει πολύ χαμηλά. Αν η γυναίκα δεν

επιθυμεί να υιοθετήσει τη θεραπεία HRT και έχει συμπτώματα ανεπάρκειας

οιστρογόνου ορμόνης, πρέπει να πάρει λίγο βάρος. Ότι και να κάνει, μη χάσει τόσο

πολύ βάρος ώστε να έχει λίγο λίπος στο σώμα της· αλλιώς, θα αφαιρέσει από τον

οργανισμό της μια βασική πηγή φυσικής οιστρογόνου ορμόνης.

Η κάθε γυναίκα μπορεί να υιοθετήσει αυτούσιες μεθόδους ή να τις συνδυάσει με την

HRT για καλύτερα αποτελέσματα:

Γυμναστική άσκηση

Φυσιοπαθητική

Γιόγκα

Αρωματοθεραπεία

Πίεση

Ομοιοπαθητική

Υδροθεραπεία

Βοτανική

Οστεοπαθητική

Βελονισμός

Χειροπρακτική

Μασάζ

(Miriam 1994)

 

ΔΙΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ

ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΤΗΝ ΓΥΝΑΙΚΑ

8.1 Εξετάσεις υγείας

Καθώς η γυναίκα πλησιάζει στην εμμηνόπαυση χρειάζεται να υποβάλλεται

τακτικά σε μία ποικιλία ιατρικών εξετάσεων.Κάποιες από τις εξετάσεις που

πραγματοποιούσαι στο παρελθόν θα πρέπει να γίνονται πιο τακτικά, ενώ μπορεί να

προστεθούν και καινούριες λογω της αλλαγής που έχει υποστεί ένεκα της

εμμηνόπαυσης.Διαδικασίες όπως η κολποσκόπηση, μπορεί να είναι απαραίτητες,

εφόσον στους ελέγχους ρουτίνας διαπιστωθούν κάποιες ανωμαλίες.Μία μεγάλη

ομάδα ανθρώπων θα συμβάλλουν στον έλεγχο της υγείας της γυναίκας, με

πρωταρχικό ρόλο να κατέχει ο ίδιος της ο εαυτός. Ακολουθεί ο γιατρός, ο

γυναικολόγος, ο ακτινολόγος που θα διαβάσει το μαστογράφημα,ο κυτταρολόγος ο

οποίος θα μελετήσει το κολπικό επίχρισμα κ.ο.κ

Οι γιατροί φέρουν ευθύνη σε ότι αφορά τη θεραπεία υποκατάστασης ορμονών, και

πρωτού συσταθεί αυτή η θεραπεία HRT ο γιατρός θα πρέπει να προβεί σε μία

εξέταση της πυέλου, του στήθους, να πάρει κολπικό επίχρισμα και να ελέγξει το

βάρος και την πίεση της γυναίκας.

Συγκεκριμένα, θα πρέπει να γίνει μία μαστογραφία για να διαπιστωθεί η

κατάσταση υγείας του στήθους, όπως επίσης θα πρέπει να γίνει έλεγχος της οστικής

μάζας για να εκτιμηθεί εάν η γυναίκα είναι επιρρεπείς σε οστεοπόρωση.

Αφού χορηγηθεί η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης, θα πρέπει ανά εξάμηνο να

γίνεται επίσκεψη στο γιατρό για την συζήτηση τυχόν παρενεργειών και αιμορραγιών

και για τον έλεγχο του σωματικού βάρους αλλά και της αρτηριακής πίεσης.

 

8.1.1) Προληπτικός έλεγχος μετά την εμμηνόπαυση κάθε χρόνο

1. Γενική εξέταση ούρων
2. Γενική εξέταση αίματος
3. Τ.Κ.Ε.
4. Ασβέστιο
5. Φώσφορος
6. Σάκχαρο
7. Ουρία
8. Ουρικό οξύ
9. Χοληστερίνη
10. Τριγλυκερίδια
11. HDL – LDL
12. SGOT – SGPT (τρανσαμινάσες)
13. Λευκώματα ολικά – Λευκωματίνη
14. Κρεατινίνη
15. Αλκαλική φωσφατάση
16. FSH
17. Έλεγχος αναπνευστικής λειτουργίας (σπειρομετρία)
18. Γυναικολογική εξέταση κάθε χρόνο
19. Καρδιολογική εξέταση
20. Παθολογική εξέταση
21. Ω.Ρ.Λ. εξέταση
22. Οφθαλμολογικός έλεγχος
23. Ψηλάφηση μαστών κάθε μήνα μόνη της και από τον ιατρό στο check up

(Miriam 1994)

 

8.2 Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ

Ο νοσηλευτής παίζει σημαντικό ρόλο στην προαγωγή της υγείας της

εμμηνοπαυσικής γυναίκας,διδάσκοντας,λειτουργώντας ως πρότυπο και

ενθαρρύνοντας την ανάληψη ευθύνης για αυτοφροντίδα.

Οι δραστηριότητες που συστήνονται για την προαγωγή της υγείας είναι οι

ακόλουθες:

1. Εξέταση μαστών από επαγγελματία υγείας μία φορά τον χρόνο
2. Αυτοεξέταση μαστών κάθε μήνα
3. Μαστογραφία μετά από σύσταση επαγγελματία υγείας και μετά την ηλικία των 50

μία φορά τον χρόνο

4. Τσετ Παπανικολάου μία φορά τον χρόνο
5. Μετά από τρία ή περισσότερα διαδοχικά τεστ,το τέστ Παπανικολάου μπορεί να

γίνεται λιγότερο συχνά, κατά την κρίση πάντα του επαγγελματία υγείας

6. Πλήρη φυσική εξέταση κάθε δύο χρόνια
7. Ετήσια οδοντιατρική εξέταση
8. Οφθαλμολογική εξέταση κάθε ένα με δύο χρόνια, συμπεριλαμβανομένης της

εξέτασης για γλαύκωμα

9. Διατήρηση της τρέχουσας ανοσοποίησης
10. Ετήσια εξέταση κοπράνων για την παρουσία αίματος
11. Δακτυλική εξέταση του ορθού κάθε χρόνο
12. Προσυμπτωματικός έλεγχος για καρκίνο

Η εμμηνοπαυσική γυναίκα θα πρέπει να διδαχθεί από τον νοσηλευτή την σημασία

της σωστής διατροφής, της ανάπαυσης, και της άσκησης, καθώς και τους κινδύνους

από την κατάχρηση ουσιών.Οι παραπομπές σε ομάδες στήριξης και η ατομική

συμβουλευτική μπορεί να είναι απαραίτητα για την ενδυνάμωση των μηχανισμών

αντιμετώπισης και την αποδοχή των προσωπικών και οικογενειακών αλλαγών, που

λαμβάνουν χώρα.Ακολουθώντας λοιπόν τις οδηγίες του νοσηλευτή και πάντα με την

καθοδήγηση των γιατρών, η εμμηνοπαυσική γυναίκα θα πρέπει να προβεί σε

συγκεκριμένες πράξεις που προάγουν την υγεία της,τόσο σωματική, όσο και

ψυχική.(Carol Taylor, Carol Lillis 1997)

 

Αυτές είναι :

8.3 ΑΤΟΜΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΜΑΣΤΩΝ

Η τεχνική της αυτοεξέτασης μαστού έχει αποδειχθεί πολύτιμο μέσο έγκαιρης

διαπίστωσης του καρκίνου του μαστού. Η πείρα έχει δείξει ότι το 95% των καρκίνων

μαστού ανακαλύπτονται από τις ίδιες τις γυναίκες. Όταν η ανίχνευση ενός ογκιδίου

βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο, η χειρουργική επέμβαση μπορεί να αποβεί σωτήρια στο

70-80% των περιπτώσεων.

Η γυναίκα θα πρέπει να υιοθετήσει ενα μηνιαίο πρόγραμμα αυτοεξέτασης.Ο

καλύτερος χρόνος εξέτασης είναι μία εβδομάδα μετά την περίοδο,όταν οι μαστοί

είναι διογκωμένοι και ευαισθητοποιημένοι.Η αυτοεξέταση θα πρέπει να συνεχίζετε

κάθε μήνα μετά την εμμηνόπαυση.Η εξέταση λοιπόν αρχίζει λοιπόν με επισκόπηση

μπροστά στον καθρέυτη.Η γυναίκα με τα χέρια στα πλάγια του σώματος ,θα πρέπει

να παρατηρήσει τους μαστούς για ασυμμετρία, εισολκή του δέρματος,αλλαγές στο

χρώμα ή εισολκή της θηλής.Επιπλέον, παρατηρεί το σχήμα και το μέγεθος των

μαστών.Στη συνέχεια, σηκώνει τα χέρια ψηλά και επαναλαμβάνει την επισκόπηση

μπροστα στον καθρέφτη, για τα ίδια φυσικά σημεία.

Μετά την επισκόπηση ακολουθεί η ψηλάφηση για την διαπίστωση ασυνήθιστων

ογκιδίων.Η ψηλάφηση γίνεται σε ύπτια θέση.Κάτω από την πλευρά που θα εξεταστεί

θα πρέπει να τοποθετηθεί ένα μαξιλάρι ή μια διπλωμένη πετσέτα.Με αυτόν τον τρόπο

ανυψώνεται η πλευρά που θα εξεταστεί, και επιπλέον ο μαζικός αδένας διανέμεται

ομοιόμορφα πάνω στο θωρακικό τοίχωμα. Το χέρι της εξεταζόμενης πλευράς

τοποθετείται πλάγια προς τα κάτω και ελέγχεται ο μαστός με τα δάκτυλα του άλλου

χεριού εφαπτόμενα σ’ αυτόν. Η τεχνική απαιτεί ήπια ψηλάφηση του μαζικού αδένα,

αρχίζοντας από το άνω και έξω τεταρτημόριο του μαστού, αφού οι περισσότερες

αλλοιώσεις αρχίζουν από την περιοχή αυτή. Κατόπιν, το χέρι ανυψώνεται πάνω από

το κεφάλι και γίνεται μια πλήρης εξέταση του έσω ημίσεος του μαστού, αρχίζοντας

από το στέρνο. Μετά την ολοκλήρωση μιας κυκλικής κίνησης των δακτύλων, το χέρι

μετακινείται 2cm προς τη θηλή και επαναλαμβάνεται η ίδια διαδικασία, μέχρις ότου

ολοκληρωθούν τέσσερις τουλάχιστον κύκλοι. Όταν η εξέταση του μαστού

ολοκληρωθεί, το μαξιλάρι τοποθετείται κάτω από τον αντίθετο ώμο και εξετάζεται ο

άλλος μαστός ακριβώς κατά τον ίδιο τρόπο.

Θα πρέπει να τονιστούν στη γυναίκα οι περιοχές μεγαλύτερης συχνότητας

εμφάνισης του καρκίνου,οι οποίες είναι κυρίως στο άνω και έξω τεταρτημόριο του

μαστού και κάτω από τη θηλή.

Συμπερασματικά θα μπορούσαμε να πούμε ό,τι , η αυτοεξέταση μπορεί να είναι

αποτελεσματική και σωτήρια, εάν γίνεται με τον σωστό τρόπο και σε απαραίτητα

χρονικά διαστήματα,δηλαδή μία φορα το μήνα από την ίδια την γυναίκα, και

τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο από τον γιατρό της.Η εξέταση αυτή θα πρέπει να

αποτελεί αναποσπαστό κομμάτι στη ζωή της κάθε γυναίκας, καθώς και η σωστή

τεχνική αυτής.Αυτο αποτελεί θεμέλιο λίθο για υγιεινές συνήθειες αλλά και ένα πιο

υγιές μέλλον.(Dr. An MacGregor n.d.)

8.4 ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΗΜΑ

Η μαστογραφία είναι ένα είδος ακτινογραφίας, η οποία καταδυκνύει τις όποιες

αλλαγές στην ιδιοσυστασία των ιστών της γυναίκας, όπως οι κύστες και οι όγκοι.Η

μαστογραφία είναι ακίνδυνη, καθώς οι ακτίνες εισέρχονται μόλις λίγα εκατοστά και ο

ακτινολόγος το χρησιμοποιεί για να διαπιστώσει την θέση τυχόν περιοχών αυξημένης

πυκνότητας, ή άλλες ανωμαλίες , όπως ο καρκίνος.(Τί είναι μαστογραφία emBIO

medical center 2015b)

8.5 ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑΣ

Η πρώτη μαστογραφία , για τις γυναίκες με βεβαρημένο οικογενειακό ιστορικό

καρκίνου του στήθους, θα πρέπει να γίνεται στα 40 έτη.Στην ηλικία των 40-50 ετών

θα πρέπει να γίνεται κάθε ένα με δύο χρόνια και μετά τα 50 κάθε χρόνο.Το

μαστογράφημα διακριβώνει ακόμα και τους πιο μικρούς όγκους πρίν εξαπλωθούν,

γι’αυτό και θεωρείται πολύ σημαντική εξέταση.Η έγκαιρη διάγνωση είναι η πιο

βασική και η πιο πολύτιμη προσφορά του και μπορεί να σώσει ζωές.(Miriam 1994)

8.6 ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΟΛΠΙΚΟΥ ΕΠΙΧΡΙΣΜΑΤΟΣ

Ο έλεγχος του κολπικού επιχρίσματος είναι πολύ αποτελεσματικός σε ότι αφορά

την προστασία του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και είναι εξίσου σημαντικός

για όλες τις ηλικίες. Το τεστ Παπανικολάου, είναι απαραίτητο κάθε χρόνο για τις

προεμμηνοπαυσικές γυναίκες, και κάθε έξι μήνες μετά την εμμηνόπαυση.Οι τοπικοί

παράγοντες άμυνας ελαττώνονται μετά την εμμηνόπαυση, καθώς και η συχνότητα

καρκίνου του τραχήλου της μήτρας αυξάνεται αυτην την περίοδο.Η επανάληψη του

τεστ Παπανικολάου σε αυτο τον ρυθμό θεωρείται ικανοποιητική, δεδομένου ότι οι

περισσότεροι καρκίνοι του τραχήλου της μήτρας αναπτύσονται πολύ αργά.Οι

γυναίκες που βρίσκονται σε ιδιαίτερο κίνδυνο θα πρέπει να υποβάλλονται σε τεστ

Παπανικολάου με την ίδια συχνότητα.Και αυτές είναι:Όσες είχαν στη ζωή τους

πολλούς ερωτικούς συντρόφους,γυναίκες με ιστορικό αφροδίσιου

νοσήματος,γυναίκες με κονδυλώματα και προηγούμενα τεστ τα οποία δεν ήταν φυσιολογικά.Επίσης είναι απαραίτητο και δύο μήνες μετά την εγκυμοσύνη, ώστε να

γίνει πλήρης έλεγχος της κατάστασης του τραχήλου της μήτρας.

Προτού αναπτυχθεί ο καρκίνος, υπάρχει ένα προκαρκινικό στάδιο, χωρίς εμφανή

συμπτώματα. Εντούτοις, υπάρχουν αλλαγές στα κύτταρα του τραχήλου και εφόσον

ληφθεί κάποιο δείγμα των κυττάρων αυτών και εξεταστούν κάτω από μικροσκόπιο,

οι γιατροί μπορούν να προσδιορίσουν ανωμαλίες και να αποφασίσουν για την

σχετική θεραπεία.Με το τεστ Παπανικολάου ,γίνεται λήψη κυττάρων από τον

κόλπο,τον τράχηλο και το ενδοτράχηλο.Ο γυναικολόγος επιστρώνει τα κύτταρα αυτα

σε πλάκες και αφού μονιμοποιήσει το παρασκεύασμα το στέλνει στον

κυτταρολόγο.Ο κυτταρολόγος βάφει τα κύτταρα με ειδική χρωστική ουσία,τα

παρατηρεί στο μικροσκόπιο, και περγράφει δι’αφορες προκαρκινικές καταστάσεις για

τον τράχηλο της μήτρας,εφόσον υπάρχουν.Εφόσον βρεθεί η ύπαρξη ανώμαλων

τραχηλικών κυττάρων ,γίνεται οχαρακτηρισμός τουε σε ήπια.ενδιάμεση και σοβαρή

μορφή. Στην πρώτη περίπτωση, συστήνεται η πραγματοποίηση επαναληπτικών

ελέγχων σε διαστήματα τριών ως έξι μηνών, διότι ορισμένες φορές οι ανωμαλίες

αυτές εξαφανίζονται. Αν οι κυτταρολογικές αλλαγές είναι ενδιάμεσης ή σοβαρής

μορφής πιθανόν να απαιτηθεί η πραγματοποίησηκολποσκόπησης που παρέχει τη

δυνατότητα στο γιατρό να δει, σε λεπτομέρεια μικροσκοπίου, τον τράχηλο.

Περιστασιακά , μπορεί να ζητηθεί η πραγματοποίηση επαναληπτικής εξέτασης κολπικού επιχρίσματος – όχι διότι εμφανίζονται κάποιες ανωμαλίες, αλλά διότι το

τεστ «δεν διαβάζεται».Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι είναι παρόντα αιμοκύτταρα ή

φλεγμονώδη κύτταρα (δεν θα πρέπει να γίνεται η εξέταση εφόσον η γυναίκα

αιμορραγεί ή έχει υποστεί κάποια γυναικολογικής μορφής μόλυνση), διότι τα

κύτταρα συλλέχθηκαν από λάθος σημείο του τραχήλου. Η περιοχή του τραχήλου που

έχει προσβληθεί από ανωμαλίες καλλείται ζώνη μετάλλαξης και η συγκεκριμένη θέση

εξαρτάται από την ηλικία της γυναίκας.

Στις γυναίκες που έχουν περάσει στην εμμηνόπαυση η ζώνη μετάλλαξης

μετακινείται στην τραχηλική δίοδο, σημείο λιγότερο βατό για την πραγματοποίηση

της εξέτασης του κολπικού επιχρίσματος.Το πρόβλημα αντιμετωπίζεται με την χρήση

μιας ενδοτραχηλικής βούρτσας , η οποία μπορεί να εισέλθει ήρεμα στην τραχηλική

δίοδο.Μια συνήθης αιτία ανώμαλων αλλαγών στον τράχηλο,είναι οι γυναικολογικής

μορφής σπίλοι ή τα θηλώματα (HPV).Ορισμένοι τύποι τους μπορεί να προκαλέσουν

αλλαγές που είναι εμφανείς στην εξέταση κολπικού επιχρίσματος.,όμως εώς και το

1/3 αυτών των ανωμαλιών μπορεί να εξαφανιστούν από μόνες τους.Για το λόγο αυτό,

εάν η γυναίκα έχει προιστορία με γυναικολογικής μορφής σπίλους θα πρέπει να

πραγματοποιεί ετησίως μια εξέταση κολπικού επιχρίσματος.Άλλες γυναίκες, κάθε

δύο με τρία χρόνια.Η γυναίκα δεν θα πρέπει να κάνει κολπική πλύση για τουλάχιστον

24 ως 48 ώρες πριν από την εξέταση και δεν θα πρέπει να έχει περίοδο.Η παρουσία

αίματος στο τεστ Παπανικολάου κάνει αδύνατη την εξέταση των κυττάρων. Επίσης,

δεν θα πρέπει να έχει υπάρξει σεξουαλική επαφή κατά τις δύο τελευταίες μέρες.Είναι

ασυγχώρητο να καθυστερεί η γυναίκα και να παραμελεί αυτή την τόσο απλή εξέταση.

Το τεστ Παπ έχει πολύ μικρό κόστος, πολύ μικρή χρονική διάρκεια πέντε – δέκα

λεπτών, αλλά μπορεί να γλιτώσει τη γυναίκα από πλήθος βαριές συνέπειες.(Miriam

1994)

8.7 ΚΟΛΠΟΣΚΟΠΗΣΗ

Εφόσον στην εξέταση του κολπικού επιχρίσματος εμφανιστούν ανώμαλα κύτταρα

ο γιατρός θα προβεί σε κολποσκόπηση για να αποφασίσει την κατάλληλη θεραπεία.

Χρησιμοποιώντας ένα εργαλείο που μοιάζει με κυάλια, προβαίνει σε μικροσκοπική

εξέταση της επιφάνειας του τραχήλου. Οι έμπειροι ειδικοί στις κολποσκοπήσεις

μπορούν να ξεχωρίσουν τις μολύνσεις,τις χρόνιες φλεγμονές,τους πολύποδες και τις

περιοχές του προκαταρκτικού σταδίου του καρκίνου. Αν ο γιατρός διαπιστώσει

κάποια ανώμαλη εμφανισιακά κατάσταση θα συστήσει να γίνει εξέταση με λέιζερ,

βιοψία κώνου ή μια εκτομή με βρόγχο.(Miriam 1994)

8.10 ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΙ ΕΛΕΓΧΟΙ

Εάν η γυναίκα δεν έχει συμπτώματα, ασκείται τακτικά την εβδομάδα, έχει

φυσιολογικό βάρος και δεν καπνίζει δεν είναι πιθανό να αντιμετωπίσει καρδιαγγειακά

προβλήματα και οι περιστασιακοί έλεγχοι είναι αρκετοί. Οι καρδιακοί έλεγχοι

συνίστανται στον έλεγχο της καρδιάς , την μέτρηση της

πίεσης,ηλεκτροκαρδιογράφημα ΗΚΓ ,καθώς και την εξέταση αίματος. Αν η γυναίκα

έχει υψηλή πίεση ή υψηλό ποσοστό χοληστερόλης στο αίμα,ιστορικό με καρδιακά

νοσήματα, έχει επιπλέον βάρος, καπνίζει ή ασκείται σπάνια, θα πρέπει να κάνει τακτικά τσεκ-απ από την ηλικία των 35.Δεν χρειάζεται ηλεκτροκαρδιογράφημα

εκτός αν ο γιατρός διαπιστώσει κάποια ανωμαλία.(Miriam 1994)

8.11 ΕΛΕΓΧΟΣ ΟΡΜΟΝΙΚΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ

Ειδικευμένα τεστ ορμονών απαιτούν τη χρήση εργαστηριακών εργαλείων τα

οποία και είναι πιο εύκολα στην χρήση τους από τους γυναικολόγους ,παρά για τους

παθολόγους.Είναι μεγάλες οι αλλαγές που πραγματοποιούνται στις γενετήσιες

ορμόνες κατά την εμμηνόπαυση ( και στη συνέχεια στα 70 και στα 80 χρόνια). Δύο

βασικές ορμόνες του οιστρογόνου,η οιστραδιόλη και η οιστρόνη χανουν την

ισορροπία τους μετά την εμμηνόπαυση , και η οιστραδιόλη πέφτει χαμηλά εκτός αν

αρχίσει η θεραπεία HRT. Η οιστρόνη ακολουθεί κάποιον ελαφρά διαφορετικό δρόμο.

Όταν η γυναίκα βρίσκεται στην ηλικία των 50, 60 και 70 ετών, τα επίπεδα πέφτουν,

όμως μετά αυξάνονται κα πάλι. Τα χαμηλά ποσοστά οιστρόνης και οιστραδιόλης στη

μέση ηλικία σημαίνουν ότι επέρχεται η εμμηνόπαυση. Αυτό φαίνεται από τις

αιματολογικές εξετάσεις και τα υψηλά πσοστά θυλακιοτρόπους ορμόνης (FSH) όπως

και της ωχρινοτρόπου ορμόνης LH.Αν η γυναίκα δεν έχει συμπτώματα

εμμηνόπαυσης δεν είναι πιθανό να υποβληθεί σε τεστ ορμονών. Αν έχει πρώιμα

συμπτώματα εμμηνόπαυσης, όπως περιστασιακές και έντονες ερυθριάσεις, πόνους

στη μέση ή ελαφρά ξήρανση του κόλπου, πιθανόν να βρίσκεται στο όριο και αυτό

μπορεί να ελεγχθεί με την πραγματοποίηση μιας εξέτασης αίματος για FSH ή LH.

 

8.12 ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΗΜΑΤΑ ΟΣΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ

Η οιστρογόνος ορμόνη είναι ζωτικής σημασίας για τη συντήρηση των οστών, ενώ

η μείωση της οδηγεί σε απώλεια μεγαλύτερης ποσότητας οστικής μάζας από αυτή

που μπορεί να αναπαραχθεί. Αυτό προκαλεί ευθραυστότητα των οστών και

οστεοπόρωση. Μέσα σε λίγα χρόνια από την εμμηνόπαυση, ο ρυθμός της απώλειας

της οστικής μάζας επιβραδύνεται, όμως τότε η καταστροφή έχει ήδη επέλθει.Η

μέτρηση της οστικής πυκνότητας είναι μια γρήγορη, ανώδυνη και απλή εξέταση

οποία χρησιμοποιείται για τον προσδιορισμό της απώλειας της οστικής μάζας στα

πρόωρα στάδια της οστεοπόρωσης. Ακόμα είναι η πιο οικονομική και η πιο

αποτελεσματική μέθοδος για αυτού του είδους την εξέταση. Η οστική πυκνότητα

χρησιμοποιεί ελάχιστη ακτινοβολία (λιγότερο από το 1/10 που χρησιμοποιείται για

ακτινογραφία θώρακος) για να μετρήσει την απώλεια της οστικής μάζας. Η εξέταση

διαρκεί λιγότερο από 15 λεπτά.

 

Το υπερηχογράφημα οστικής πυκνότητας είναι το παράθυρο του σκελετού.

Βασίζεται στην αρχή ότι οι ακτινογραφίες δεν μπορούν διεισδύσουν σε σκληρές

επιφάνειες όπως είναι τα οστά. Όσο πιο λευκά εμφανίζονται τα οστά στις

ακτινογραφίες τόσο μεγαλύτερη πυκνότητα έχουν και είναι υγιέστερα. Όσο πιο

σκούρα εμφανίζεται η ακτινογραφία, τόσο μικρότερη πυκνότητα έχουν τα οστά και

είναι περισσότερο εύθραυστα. Ένα υπερηχογράφημα οστικής μάζας είναι χρήσιμο

τόσο ως διαγνωστικό εργαλείο για τη διάγνωση της οστεοπόρωσης και για την

πρόβλεψη της πιθανότητας κατάγματος ,όσο και ως εργαλείο παρακολούθησης της

προόδου ύστερα από την έναρξη της θεραπείας για την οστεοπόρωση.

(Miriam 1994)

 

8.13 ΕΞΕΤΑΣΗ ΑΙΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΩΝ ΩΟΘΗΚΩΝ

Οι πρόσφατες έρευνες έχουν καταδείξει ότι η παρουσία μιας ορμόνης που

καλείται inhibin μπορεί να είναι ο προάγγελος του καρκίνου των ωοθηκών. Παρόλο

που η έρευνα εξακολουθεί να βρίσκεται σε πειραματικό στάδιο, η ορμόνη inhibin

μπορεί σύντομα να εντοπίζεται με μιαν απλή εξέταση αίματος , η οποία είναι μια πιο

απλή και λιγότερο τραυματική διαδικασία σε σχέση με τη λαπαροσκόπηση (είσοδο

σωλήνα μέσω του υπογαστρίου τοιχώματος). Η ορμόνη inhibin εμφανίζεται σε πολύ

αρχικά στάδια της ασθένειας, και τρεις μήνες πριν από τον πραγματικό καρκίνο,

κάνοντας έτσι δυνατή τη διάγνωση. Αυτή η δυνατότητα αποτελεί μεγάλη πρόοδο

στον έλεγχο του καρκίνου των ωοθηκών, γιατί οι όγκοι μπορεί να μεγαλώσουν

αρκετά και να απλωθούν πριν προκαλέσουν συμπτώματα. Τα ποσοστά θεραπείας

συνδέονται ευθέως με την έγκαιρη διάγνωση. Έτσι λοιπόν αυτή η εξέταση μπορεί να

αυξήσει σημαντικά τα ποσοστά επιβίωσης. Ο έλεγχος του επιπέδου της ορμόνης

inhibin μπορεί επίσης να καταδείξει πόσο επιτυγχάνει η θεραπεία, όμως η εξέταση

αυτή είναι δυνατόν να γίνει μόνο σε εξειδικευμένα κέντρα.(Miriam 1994)

8.16 ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΑΤΙΩΝ

Στην περίοδο μετά την εμμηνόπαυση οι γυναίκες ορισμένες φορές γίνονται

απρόσεκτες και αυτο μπορεί να οδηγήσει σε ασυντόνιστες κινήσεις, οι οποίες με την

σειρά τους να φέρουν μία πτώση, η οποία μπορεί να προκαλέσει κάταγμα σε κάποιο

οστό. Για αυτό τον λόγο, είναι πολύ βασικό να ελέγχεται τακτικά την όραση και να

γίνεται, εφόσον είναι απαραίτητο, αλλαγή των γυαλιών. Καθώς περνούν τα χρόνια,

περιορίζεται η έκκριση υγρού από το εσωτερικό του ματιού. Αυτό έχει ως

αποτέλεσμα την αύξηση της πίεσης στο μάτι, κάτι που οδηγεί σε μία παθητική

κατάσταση που λέγεται γλαύκωμα,το γλαύκωμα που δεν θα θεραπευτεί μπορεί να

οδηγήσει σταδιακά σε απώλεια της όρασης και τελικά σε τύφλωση. Γι’ αυτό οι

γυναίκες που είναι άνω των 40 ετών πρέπει να προβαίνουν σε ετήσιο έλεγχο των

ματιών τους, σε μέτρηση της πίεσης και σ’ έλεγχο του πίσω τμήματος του

ματιού.(Miriam 1994)

8.17 ΑΛΛΕΣ ΟΡΜΟΝΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

Τόσο ο σακχαρώδης διαβήτης όσο και υποθυρεοειδισμός (υπολειτουργία του

θυρεοειδή) προέρχονται από ορμονική ανεπάρκεια και είναι πιο συχνές παθήσεις και

κατά τη διάρκεια και μετά την εμμηνόπαυση. Ο σακχαρώδης διαβήτης μπορεί να

αντιμετωπιστεί με την απώλεια βάρους και τη λήψη φαρμάκων για τη μείωση της

γλυκόζης του αίματος. Για την έγκαιρη διακρίβωση του διαβήτη θα πρέπει να

γίνονται ετησίως εξετάσεις ούρων , ή αμέσως μετά την εμφάνιση ερεθισμού στο

αιδοίο, ή αν καταναλώνονται πολλά νερά ή αν υπάρχει τάση συχνοουρίας. Δύο

βασικά συμπτώματα του υποθυρεοειδισμού είναι η κόπωση και η κατάπτωση.

Αν κάποιο από τα δύο επιμένει ιδιαίτερα, ο γιατρός θα παραπέμψει για έλεγχο του

θυρεοειδή. Θα πρέπει ετησίως η γυναίκα να προβαίνει σε μιαν απλή εξέταση αίματος

για τη διακρίβωση του τρόπου λειτουργίας του θυρεοειδή, εφόσον έχει ηλικία πέραν

των 55 και κυρίως εφόσον ξαφνικά αρχίσει να αισθάνεται ότι κρυώνει και να πέφτουν

τα μαλλιά της.(Miriam 1994)

 

8.19 ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΙΚΗ ΓΥΝΑΙΚΑ

Ανεξάρτητα απ΄’ολα τα παραπάνω τα οποία είναι απαραίτητα για την διατήρηση

της υγείας της,η ίδια η γυναίκα έχει την δυνατότητα με απλούς και καθημερινούς

τρόπους να την προάγει και να αισθάνεται καλύτερα τόσο σωματικά, όσο και

ψυχικά.Αυτό επιτυγχάνεται με την υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής, από τον

οποίο θα επωμίζει ενέργεια και αναζωογόννηση.

Αυτοί οι παράγοντες είναι:

1) Η σωστή διατροφή

2) Έλεγχος του βάρους

3) Η χαλάρωση

4) Η αποφυγή κακών τροφών

5) Η αποφυγή καταχρήσεων

6) Η προστασία του σώματος

7) Διατήρηση μιας καλής εμφάνισης

8) Διατήρηση του ερωτισμού

(Dr. An MacGregor n.d.)

 

8.19.1 ΣΩΣΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Καθώς περνούν τα χρόνια, η πεπτική δίοδος δυσχεραίνεται και η πέψη διαρκεί

πρισσότερο χρόνο. Ο οργανισμός δεν μπορεί εύκολα να ανταποκριθεί σε τροφές πο

περιέχουν πολλές μεν θερμίδες, είναι όμως λίγο θρεπτικές. Παρόλο που η γυναίκα

στην εμμηνόπαυση χρειάζεται λιγότερες θερμίδες, εξακολουθεί να χρειάζεται το ίδιο

σύνολο θρεπτικών ουσιών.

Η υγιεινή διατροφή κατά την διάρκεια της εμμηνόπαυσης , θα πρέπει να

αποτελείται από μη επεξεργασμένες τροφές, όπως

φρούτα,λαχανικά.σπόροι,θαλασσινά,λίγο ελαιόλαδο,φουντούκια,ψάρια,κρέας χωρίς

λίπος και αυγά περιστασιακά.

Απαραίτητη και πολύ βασική είναι η πρόσληψη βιταμινών και ανόργανων

ουσιών.Η σωστή διατροφή μπορεί να συντελέσει στην αντιμετώπιση των

συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης,έτσι ώστε να μπορεί να συνεχίσει η γυναίκα χωρίς

φάρμακα.

Επίσης πολυ βασικό είναι η αποφυγή μεγάλης ποσότητας κρέατος , καθώς οδηγεί

σε ανεπάρκεια απορρόφησης ασβεστίου.Η μεγάλη ποσότητα κρέατος αυξάνει και τον

κίνδυνο εμφάνισης οστεοπόρωσης,γι’ αυτό πρέπον είναι η μείωση του κρέατος και

αύξηση κατανάλωσης λαχανικών,ζυμαρικών,φασολιών και ρυζιού.

Η πρόσληψη του απαραίτητου όγκου λίπους βρίσκονται στις πλήρης φυσικές

τροφές,όπως τα φυτικά λάδια και το ψαρέλαιο.Τα κορεσμένα λίπη θα πρέπει να

απφεύγονται και συνήθως βρίσκονται σε επεξεργασμένες τροφές.

Τα γαλακτοκομικά προιόντα είναι επίσης απαραίτητα για την εμμηνοπαυσική

γυναίκα καθώς βοηθούν στην απορρόφηση ασβεστίου.

Τέλος οι φυτικές ίνες, οι οποίες βοηθούν στην πρόληψη σοβαρών νοσημάτων,όπως:

1. Δημητριακά με πολλές ίνες για πρωινό.
2. Σούπες με πολλές ίνες, όπως για παράδειγμα από φασόλια, από φακή ή γλυκό
3. καλαμπόκι.
4. Φασόλια και αρακά μέσα σε πράσινες σαλάτες.
5. Σκουρόχρωμες πράσινες σαλάτες, όπως σπανάκι ή αντίδια, αντί για μαρούλια.
6. Ψωμί από μη επεξεργασμένα άλευρα.
7. Μη επεξεργασμένο αλεύρι για πίτες, κέικ και μπισκότα.
8. Μη επεξεργασμένο αλεύρι για τις κλασικές συνταγές.
9. Ψωμί με πολλές ίνες.
10. Κράκερ και ξερά φρούτα (π.χ. δαμάσκηνα) ανάμεσα στα γεύματα.
11. Τηγανίτες από σιτάρι αντί για κέικ και μπισκότα.

(Φυτικές ίνες,σας κάνουν καλό in.gr 2012c)

 

ΒΙΤΑΜΙΝΗ Α

Είναι απαραίτητη για την υγεία του δέρματος, των ματιών και της βλεννογόνου

μεμβράνης. Η ανεπάρκεια της βιταμίνης Α πορεί να προκαλέσει τύφλωση, αυξημένη

ευπάθεια στις μολύνσεις καθώς και σκλήρυνση στο δέρμα. Ακόμη, η χαμηλή τιμή της

βιταμίνης Α μπορεί να προκαλέσει αυξημένη αιμορραγία κατά τα έμμηνα (και

πιθανότατα καρκίνο του τραχήλου της μήτρας) καθώς και γήρανση δέρματος ή

λευκοπλακία.

ΣΥΜΠΛΕΓΜΑ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ Β

Ορισμένες βιταμίνες Β βοηθούν κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης. Όλες οι

βιταμίνες Β λειτουργούν αρμονικά. Συντελούν στην αντιμετώπιση του ζαχάρου,

διατηρώντας το συκώτι υγιές και σταθεροποιώντας τη λειτουργία του εγκεφάλου,

βοηθούν στην προστασία της γυναίκας από προκαρκινικού χαρακτήρα αλλαγές στον

τράχηλο. Το χαμηλό επίπεδο βιταμίνης Β μπορεί να οδηγήσει σε συναισθηματικού

χαρακτήρα δυσφορία, κόπωση ευερεθιστότητα.

ΒΙΤΑΜΙΝΗ C

Είναι η βιταμίνη – θεραπευτής. Βοηθάει στην αντιμετώπιση των τραυμάτων και

καψιμάτων και διατηρεί το κολλαγόνο στο βαθμό εκείνο που θα μπορούσε να

χαρακτηριστεί ως η βιταμίνη που καταπολεμά τις ρυτίδες. Δεδομένου ότι η ανάγκη

για την ανανέωση του κολλαγόνου αυξάνεται όσο περνούν τα χρόνια, η βιταμίνη C

χρειάζεται σε μεγαλύτερες ποσότητες καθώς τα χρόνια περνούν. Επίσης βοηθάει τα

επινεφρίδια και το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού να αντιμετωπίσει τις

μολύνσεις και τις αλλεργίες.

ΒΙΤΑΜΙΝΗ D

Μαζί με το ασβέστιο και τα οιστρογόνα, η βιταμίνη D είναι η βασική για τη

διατήρηση της μάζας των οστών και την προστασία από την οστεοπόρωση. Η

βιταμίνη D συντελεί στην απορρόφηση του ασβεστίου και του φωσφόρου από τα

έντερα και, παρόλο που εμφανίζεται σπάνια ανεπάρκεια της, όλες οι ευρισκόμενες

στην εμμηνόπαυση γυναίκες θα πρέπει στο διαιτολόγιό τους να συμπεριλαμβάνουν

ικανοποιητικές ποσότητες αυτής της βιταμίνης για να διατηρήσουν ισχυρά και

ευθυγραμμισμένα οστά αργότερα.

ΒΙΤΑΜΙΝΗ Ε

Η «βιταμίνη της εμμηνόπαυσης», γιατί μπορεί να έχει τις ίδιες χημικές ιδιότητες

με την οιστρογόνο ορμόνη. Η βιταμίνη Ε χρησιμοποιείται με αρκετή επιτυχία στην

Αμερική ως υποκατάστατο της οιστρογόνου ορμόνης. Είναι πιθανόν να ανακουφίζει

από τις ξαφνικές έντονες ερυθριάσεις και τα ψυχολογικά συμπτώματα της εμμηνόπαυσης, όμως τούτο δεν είναι ιατρικά αποδεδειγμένο. Μπορεί, επίσης, κατά

κάποιο τρόπο, να ανακουφίζει από την κολπική ξήρανση όταν απλώνεται απευθείας

σαν λάδι στον κόλπο. Η βιταμίνη Ε μπορεί, επίσης, να λειτουργήσει ως

αντιοξειδωτικό, που σημαίνει ότι βοηθάει στη διατήρηση της υγείας των κυττάρων.

ΑΣΒΕΣΤΙΟ

Το ασβέστιο είναι βασικό για τη υγεία των οστών μακροχρονίως, ενώ προστατεύει

τη καρδιά, ελέγχει την πίεση και μειώνει τα λίπη στο αίμα. Ο οργανισμός μπορεί να

πάρει αρκετό ασβέστιο από ένα ποικίλο διαιτολόγιο, αποτελούμενο από αρακά,

φασόλια πράσινα ,λαχανικά, ψάρια, σπόρους και καρύδια, γιαούρτια,

αποβουτυρωμένο γάλα ,ψωμί,μη επεξεργασμένα άλευρα και τυρί.

ΑΝΟΡΓΑΝΕΣ ΟΥΣΙΕΣ

Το μαγνήσιο έχει την ιδιότητα μετατροπής ης βιταμίνης D στην εύχρηστή της

μορφή και διατήρησης του ασβεστίου στο κυκλοφορικό σύστημα. Μπορεί επίσης να

βοηθήσει στην ενίσχυση της ενεργητικότητας και δραστηριότητας αν αυτή είναι

εξασθενημένη. Η ανεπάρκεια μαγνησίου διαταράσσει την αποτιτάνωση των οστών,

εξασθενεί την ανάπτυξη τους και περιορίζει το επίπεδο του ασβεστίου. Οι δίαιτες που

οδηγούν σε ανεπάρκεια μαγνησίου μπορεί να προκαλέσουν ανωμαλίες στο σκελετό,

συμπεριλαμβανομένης και της οστεοπόρωσης. Το κάλιο είναι βασική ουσία για τη

φυσιολογική μυϊκή συστολή και τη λειτουργία της καρδιάς. Ο ψευδάργυρος

χρειάζεται για τη λειτουργία των ορμονών του εγκεφάλου καθώς και για τη

δημιουργία νέων κυττάρων. Ευτυχώς, πολλές τροφές περιέχουν ταυτόχρονα

μαγνήσιο, κάλιο και ψευδάργυρο.

ΦΥΤΙΚΕΣ ΙΝΕΣ

Οι φυτικές ίνες παρέχουν ένα αίσθημα πληρότητας και ικανοποίησης που βοηθάει

το άτομο να ελέγξει την όρεξη και τη βουλιμία του, ενώ απαλλάσσουν από αέρια και

φουσκώματα, που πολλές γυναίκες αντιμετωπίζουν κατά την εμμηνόπαυση.

Υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία η γυναίκα η οποία ακολουθεί

διαιτολόγιο με υψηλό ποσοστό φυτικών ινών έχει μικρότερες πιθανότητες να

παρουσιάσει καρκίνο, συμπεριλαμβανομένου και του καρκίνου του κόλου και του

στήθους. Μπορεί ακόμα να προστατεύεται και από καρδιακές παθήσεις.

ΝΕΡΟ

Λίγοι θεωρούν το νερό ως θρεπτική ουσία,όμως είναι πολύ ζρήσιμο για τις

εμμηνοπαυσικές γυναίκες.Το νερό λειτουργεί ως διαλυτικό θρεπτικών ουσιών,των

ορμονών, του οξυγόνου,των αντισωμάτων καθώς και των άχρηστων υλικών που

αποβάλλονται με τα ούρα. . Τέλος, ενυδατώνει το δέρμα, διατηρώντας το νεανικό,

καθώς και τις αρθρώσεις, όπου λειτουργεί ως λιπαντικό.

(Miriam 1994)

 

8.19.2) ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΟΥ ΒΑΡΟΥΣ

ΕΜΠΛΕΚΟΝΤΑΙ ΟΙ ΕΞΗΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ

Απώλεια των οιστρογόνων που οδηγεί σε αλλαγές στο σώμα και στην κατανομή

του βάρους,με αποτέλεσμα να φαρδαίνει η μέση και τα λιποκύτταρα να

συσσωρεύονται στο υπογάστριο.Η γυναίκα σε ηλικία 55 ετών χρειάζεται λιγότερες

θερμίδες καθώς η αναλογία του μεταβολισμού εξασθενεί με την πάροδο του

χρόνου.Γι’άυτο λοιπόν, είναι απαραίτητη η τακτική άσκηση και ταυτόχρονα η μείωση

πρόσληψης μεγάλης ποσότητας τροφής, με σκοπό την αποφυγή επιπλέον

βάρους.Είναι καλύτερο γι’αυτήν να ακολουθήσει μια ισορροπημένη διατροφή,που

αυτο σημαίνει να μην περιλαμβάνει τροφές πλούσιες σε θερμίδες , όπως ζάχαρη και

λίπη.

Όσο περισσότερα και μικρά είναι τα γεύματα κάθε μέρα , τόσο περισσότερο

επιμερίζεται το βάρος των θρεπτικών ουσιών.Ο αριθμός των τριών γευμάτων που

γνωρίζαμε μ’εχρι τώρα θα πρέπει να αντικατασταθεί με πέντε ή έξι μικρά γεύματα

ημερησίως.

Τρώγοντας λίγο και συχνά θα αποκτήσει εμπιστοσύνη στην ικανότητα της να

ελέγχει την όρεξή της.

Έρευνες που έχουν γίνει ανάμεσα σε αυτούς που τρώνε πολλά και μικρά

γεύματα,και σε αυτούς που τρώνε λιγότερα και μεγαλύτερα,δείχνουν, πως η δεύτερη

κατηγορία τείνει να έχει περισσότερο λίπος.Ορισμένοι διαιτολόγοι διαπιστώνουν πως

μια δίαιτα με πολλά και μικρά γεύματα,εμποδίζει την δημιουργία συμπτωμάτων

πείνας και υπάρχουν στοιχεία ότι μπορεί να συντελέσει στην επιτάχυνση της

απώλειας βάρους. Το σύστημα χώνευσης θα προτιμήσει αυτό το σχέδιο δίαιτας,

ειδικά αν η γυναίκα υποφέρει από πεπτικά έλκη ή δυσπεψία.Ο περιορισμός του

λίπους στο διαιτολόγιο θα συμβάλει τα μέγιστα στη διατήρηση του βάρους και στην

προστασία, επίσης, από μια σειρά ασθενειών.(Miriam 1994)

8.19.3) ΧΑΛΑΡΩΣΗ

Η χαλάρωση βοηθά την γυναίκα, όχι μόνο στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων

της εμμηνόπαυσης, αλλά και στην αντιμετώπιση των δυσκολιών στο σπίτι,στην

εργασία και γενικότερα στις ανθρώπινες σχέσεις.

Οι παρακάτω τεχνικές βοηθούν τόσο σωματικά,όσο και πνευματικά:

1. Βαθιά χαλάρωση των μυών.
2. Πλήρης πνευματική χαλάρωση.

iii. Στιγμιαία χαλάρωση.

1. Νοητική φαντασία.
2. Τεχνικές εισπνοής/εκπνοής.

(Miriam 1994)

8.19.4) ΑΠΟΦΥΓΗ ΚΑΚΩΝ ΤΡΟΦΩΝ

Υπάρχουν δύο ομάδες τροφών που είναι επιβλαβείς για τις γυναίκες στην

εμμηνόπαυση.Και αυτές ειναι οι τροφές με πολλές θερμίδες, αλλά λίγες θρεπτικές

ουσίες, και οι πολύ επεξεργασμένες τροφές, οι οποίες είναι θρεπτικά κατώτερες και

δεν περιέχουν τα ένζυμα και τα ιχνοστοιχεία, που βρίσκονται στις φυτικές τροφές.

Αυτός είναι και ο λόγος που οι διαιτολόγοι προτιμούν τις τροφές αντί τα δισκία και

τα προσθετικά.

Υπάρχουν και οι τροφές που μπορούν να χαρακτηριστούν «καταστροφείς» ,καθώς

εξασθενούν τα θετικά στοιχεία πολλών υγιεινών τροφών. Για παράδειγμα, η βιταμίνη

Α καταστρέφεται από τον καφέ και τις επεξεργασμένες τροφές. Η βιταμίνη Ε χάνεται

με την κατάψυξη και τα πολυακόρεστα λίπη. Η βιταμίνη Β καταστρέφεται από τη

ζάχαρη, τις επεξεργασμένες τροφές, τη δίαιτα, τον καφέ και το τσάι. Το ασβέστιο από

τη ζάχαρη, το λίπος και το σπανάκι και τα κάλιο από τη νηστεία, τη ζάχαρη και τον

καφέ. Δύο στοιχεία, το αλκοόλ και η καφεΐνη, καθώς και το κάπνισμα επιφέρουν

τόσο καταστρεπτικά αποτελέσματα ώστε γίνεται ειδική μνεία επ’ αυτών. Για τους

λόγους αυτούς, θα πρέπει να γίνεται προσπάθεια για διατήρηση ενός χαμηλού

επιπέδου λήψης ουσιών που καταστρέφουν τις θρεπτικές.

 

8.19.5) ΑΠΟΦΥΓΗ ΚΑΤΑΧΡΗΣΕΩΝ

Η διατήρηση μιας καλής υγείας προυποθέτει, πέρα από την υιοθέτηση ενός

υγιεινού τρόπου ζωής, και την αποφυγή ή διακοπή των καταχρήσεων και γενικότερα

των κακών συνηθειών που επιβαρύνουν τον οργανισμό μας.Εάν λοιπόν για

παράδειγμα μια γυναίκα λαμβάνει καθημερινά βιταμίνη C και ασβέστιο, αλλά

ταυτόχρονα είναι καπνίστρια, ό όγκος αυτός δεν είναι επαρκής, καθώς το κάπνισμα

καταστρέφει βασικές βιταμίνες και ανόργανες ουσίες.

Οι καταχρήσεις που θα πρέπει να αποφέυγονται είναι :

Το κάπνισμα: Η γυναίκα θα πρέπει να σταματήσει αυτή την συνήθεια πριν από

την εμμηνόπαυση, καθώς, οι ιστοί απαιτούν την μέγιστη οξυγόνωση από το αίμα, και

ο καπνός εμποδίζει την κυκλοφορία του οξυγόνου σε όλο το σώμα αποτελεσματικά.

Για τα άτομα τα οποία δυσκολεύονται στο μέγιστο να πραγματοποιήσουν την

διακοπή του καπνίσματος,υπάρχουν κα΄ποιες τεχνικές ,ώστε να βοηθηθούν στην

ελάττωση του.Αυτές είναι:

 

1. Να μην εισνέει τον καπνό
2. Να κόβει τα τσιγάρα στη μέση

iii. Να καπνίζει λιγότερα από πέντε τσιγάρα την ημέρα

1. Να καπνίζει ελαφρά τσιγάρα
2. Να καπνίζει τσιγάρα με φίλτρο
3. Να τοποθετεί τα τσιγάρα σε μακρινή απόσταση, έτσι ώστε να είναι δύσκολη η

προσέγγισή τους

8.19.5.1) Εμμηνόπαυση και κάπνισμα

Η εμμηνόπαυση έπεται έως και πέντε χρόνια νωρίτερα για τις καπνίστριες από ότι

για τις μη καπνίστριες,αυτό βέβαια ισχύει και για τις παθητικές καπνίστριες.

1) Οι ξαφνικές έντονες ερυθριάσεις προκαλούν πιο έντονα συμπτώματα.

2) Οι καπνίστριες μπορεί να αντιμετωπίσουν μια πρόωρη εμφάνιση οστεοπόρωσης.

3) Οι καπνίστριες αντιμετωπίζουν σε μεγαλύτερα ποσοστά την περίπτωση

Καρδιακής προσβολής, ύστερα από την εμμηνόπαυση.

4) Το δέρμα έχει μειωμένη ικανότητα ανανέωσης και αυτοθεραπείας, αλλά και

διατήρησης της νεανικότητας του.Το πάνω τμήμα της επιδερμίδας εξασθενεί και

ξεφλουδίζει ευκολότερα.

(Dr. An MacGregor n.d.)

8.19.5.2) ΚΑΦΕΙΝΗ

Η καφείνη είναι μία ξανθίνη, η οποία βρίσκεται στον καφέ,την σοκολάτα,το

τσάι,σε ορισμένα αναψυκτικά αλλά και σε μερικά καταπραυντικά φάρμακα.Στην

ουσία, η καφείνη είναι μία ναρκωτική ουσία η οποία σε μικρές ποσότητες

δραστηριοποιεί το μυαλό,αλλά σε μεγάλες ποσότητες προκαλέι νευρικότητα.Επίσης

λειτουργεί και ως διουρητικό αυξάνοντας την ποσότητα ούρων .

Για την εμμηνοπαυσική γυναίκα από την άλλη, μπορεί να είναι και ιδιαίτερα

επικίνδυνη , καθώς προκαλεί στένωση των λεπτών αιμοφόρων αγγείων που

βρίσκονται στο δέρμα.Με την αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος προκαλεί

ξαφνικές και έντονες ερυθριάσεις.Επιπλέον προκαλεί περιοδική αύξηση της πίεσης,

και με τις διουρητικές ικανότητες της καταστρέφει βασικές τροφές και ιχνοστοιχεία.

Για τα άτομα που σηνήθιζαν να καταναλώνουν πολλούς καφέδες μπορεί να γίνει

σταδιακή αποτοξίνωση. Καθημερινά, το άτομο μπορεί να περιορίσει κατά ένα τον

αριθμό των φλιτζανιών που πίνει, για μια περίοδο μιας εβδομάδας ή και περισσότερο,

και να τα αντικαταστήσει με καφέ ντεκαφεϊνέ.Για την αποφυγή δυσκοιλιότητας καλό

θα είναι ένα διαιτολόγιο πλούσιο σε ινώδεις τροφές και νερά.

Μία άλλη πολύ αποτελεσματική μέθοδος έιναι, η μίξη μείγματος καφέ με λίγο

ντεκαφεινέ, και η σταδιακή αύξηση της ποσότητας του ντεκαφεινέ,με αποτέλεσμα να

γίνεται μόνο χρήση αυτού.Τέλος, υποκατάστατα όπως αλεσμένοι σπόροι και

κρύα/ζεστά ροφήματα ,μπορούν να βοηθήσουν στην σταδιακή μείωση της

καφείνης.(Dr. An MacGregor n.d.)

 

8.19.5.3) ΑΛΚΟΟΛ

Οι ξαφνικές και έντονες ερυθριάσεις μπορεί να επιδεινωθούν στη γυναίκα με

την χρήση αλκοόλ, και γι’ αυτό θα πρέπει να ελαττωθεί η λήψη του. Η αντίδραση της

γυναίκας στο οινόπνευμα διαφέρει ανάλογα με τη στιγμή το μηνιαίου κύκλου της. Το

«πίνοντας έτσι για διασκέδαση» θα οδηγήσει τη γυναίκα να έχει αυξημένο το επίπεδο

του οινοπνεύματος κατά την εμμηνόπαυση καθώς και τη φάση της ωορρηξίας.

Το σώμα μιας γυναίκας περιέχει 5% – 10% λιγότερο νερό σε σχέση με το σώμα

του άνδρα, έτσι λοιπόν η ίδια ποσότητα αλκοόλ θα είναι περισσότερο δυσδυάλιτη στο

οργανικό σύστημα της γυναίκας, και έτσι θα έχει περισσότερες τοξικές αντιδράσεις.

Το υπερβολικό οινόπνευμα, συνήθως, έχει ψυχολογικά αίτια και οι γυναίκες που

βρίσκονται σε εμμηνόπαυση μπορεί να είναι πιο ευάλωτες στο να γίνουν αλκοολικές,

κυρίως όταν αισθάνονται ότι έχουν χάσει τον προηγούμενο ρόλο τους. Εξάλλου, οι

συνδυασμένες ευθύνες που προκαλούνται από το γάμο, την οικογένεια, το σπίτι και

την εργασία μπορεί να προκαλέσουν ανυπέρβλητα εμπόδια για πολλές γυναίκες, και

ορισμένες αντιδρούν με το ποτό. Πολλές γυναίκες θεωρούν το αλκοόλ ως ηρεμιστικό.

Οι γυναίκες που βρίσκονται σε εμμηνόπαυση έχουν σοβαρότατους λόγους για

τον περιορισμό του αλκοόλ. Το αλκοόλ καταστρέφει τις θρεπτικές ουσίες, τις

βιταμίνες Α, Β C και μπορεί να προκαλέσει κατάπτωση, αϋπνίες, όπως επίσης να

θέσει σε κίνδυνο το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού της, κάνοντάς τη

ευάλωτη σε μολύνσεις του δέρματος.(Dr. An MacGregor n.d.)

8.19.5.4) ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ

Όπως γνωρίζουμε, όλα τα όργανα του σώματος προσβάλλονται κατά την

εμμηνόπαυση. Οι ιστοί δεν μπορούν πλέον να αυτοανανεωθούν και να

«αυτοεπιδιορθωθούν» όπως αυτό συνέβαινε όταν η γυναίκα ήταν νέα. Τα οστά

γίνονται εύθραυστα και οι μύες έχουν λιγότερες αντοχές.Καμία γυναίκα δεν θα πρέπει

να ακολουθήσει ένα τόσο βεβαρημένο πρόγραμμα γυμναστικής ,εάν πρώτα δεν

ελεγχούν από τον γιατρό οι δυνατότητες της.

Έρευνα έχει καταδείξει ότι η υπερβολική άσκηση μέχρις ότου προκληθούν πόνοι,

δεν βοηθάει το σώμα να γίνει πιο ευλύγιστο. Ο καλύτερος τρόπος να διατηρηθεί το

σώμα σε καλή κατάσταση είναι να ασκείται το άτομο στα πλαίσια των δικών του

παλμών αντοχής.

Άν η άσκηση γίνεται μέσα σε λογικά πλαίσια,τότε η γυναίκα θα αισθάνεται πως

μπορεί να συνεχίσει για πολύ ώρα,εάν όμως φαίνεται να κουράζεται εύκολα, αυτο

σημαίνει πως κάνει υπερβολική άσκηση,πέρα από τις δυνατότητες της, και αυτό

καταστρέφει τον οργανισμό της.(Miriam 1994)

 

8.19.6) ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ

Με την πάροδο των χρόνων, η βραχυχρόνια μνήμη γίνεται ασθενέστερη σε

αντίθεση με την μακροχρόνια.Γι’αυτό το λόγο ,υπάρχουν κάποιες τεχνικές νοητικής

εξάσκησης,οι οποίες βοηθούν στην ενδυνάμωση της βραχυχρόνιας μνήμης.

Αυτές είναι :

Μετά την ανάγνωση ενός βιβλίου ή ενός άρθρου από εφημερίδα ή περιοδικό, περίληψη

της πλοκής ή των βασικών σημείων και διήγηση αυτών σε κάποιον γνωστό.

Αναφορές σε ονόματα, περιοχές και ημερομηνίες.

Αγορές όσο το δυνατόν χωρίς την βοήθεια της λίστας με τα απαραίτητα.

Σαν υποβοηθητικό μπορεί να λειτουργήσει ο συμβολισμός κάποιων λειτουργιών με τα

αρχικά τους γράμματα, παίρνωντας τα αρχικά γράμματα των λέξεων όπως π.χ.

γραφείο,ατζέντα και συνέλευση (ΓΑΣ).

Η μέθοδος αποκλεισμού σε περίπτωση που έχει χαθεί κάτι ,είναι η πιο

αποτελεσματική.Το άτομο ταξινομεί τις τελευταίες έξι ενέργειες πρίν χαθεί το

αντικείμενο,καθώς και τους χώρους στους οποίους βρισκόταν σε κάθε ενέργεια.Έτσι

σιγά σιγά, αποκλείοντας συνδυασμούς θα οδηγηθεί στο αντικείμενο.

(Miriam 1994)

8.19.7) ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΜΙΑΣ ΚΑΛΗΣ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ

Πολλές γυναίκες ανησυχούν για τα σημάδια της γήρανσης στο πρόσωπο και το

σώμα τους κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης. Είναι πολύ σημαντικό η γυναίκα να

αισθάνεται άνετα με την εμφάνισή της. Το αίσθημα αυτοεκτίμησης είναι πολύ βασικό

καθώς περνούν τα χρόνια και η φροντίδα της εμφάνισης είναι ένας σωστός τρόπος

προώθησης του αισθήματος αυτού. Το σώμα θα έχει καλύτερη εμφάνιση όταν

ακολουθείται ένα σωστό διαιτολόγιο και τακτική άσκηση. Η γυναίκα μπορεί να

επιτύχει καλύτερο αποτέλεσμα με τα μαλλιά της και το δέρμα της όταν τα φροντίζει

σωστά.

Δεν υπάρχει κάποια μαγική συνταγή για να φαίνεται μια γυναίκα ωραία. Θα

πρέπει να σκεφθεί προσεκτικά και λογικά σχετικά με το πώς θα πρέπει να αναδείξει

καλύτερα τα δυνατά της σημεία και να καλύψει τα πιο αδύνατα. Είναι πιο σημαντικό

να φαίνεται φυσική και να αισθάνεται άνετα από το να χρησιμοποιεί ακριβά

καλλυντικά και ρούχα. Το ευχάριστο στοιχείο σ’ ό,τι αφορά την εμμηνόπαυση είναι

ότι δεν υπάρχουν ρόλοι που πρέπει να παίξει η γυναίκα, ούτε συγκεκριμένοι κανόνες

που θα πρέπει να εφαρμόσει.(Miriam 1994)

8.19.8) ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΩΤΙΣΜΟΥ

Ένα πλεονέκτημα του να γερνάει η γυναίκα παρέα με τον σύντροφό της είναι το

ότι μοιράζεται μια ιστορία περασμένων κοινών εμπειριών.Γνωρίζει πολύ καλά το

σύντροφό της και έχει την τύχη να ζει στα πλαίσια μια πραγματικής

συντροφικότητας. Ένα καλά κρυμμένο γεγονός είναι ότι πολλές από τις γυναίκες

χάνουν τις συστολές τους όσο περνούν τα χρόνια. Αρχίζουν να αισθάνονται ελεύθερες

να ευχαριστιούνται το σεξ και να εκφράζονται κατά τρόπο που τον κρατούσαν κρυφό

όταν ήταν νέες. Ενδεχομένως, αυτό είναι αποτέλεσμα του γεγονότος ότι έχουν φύγει

τα παιδιά από το σπίτι ή λόγω του αισθήματος ότι θα πρέπει να ξεχάσουν τις

συστολές τους και να λειτουργήσουν ελεύθερα στα πλαίσια του σεξ.

Δραστηριότητες οι οποίες κάποτε αποσπούσαν από τη γυναίκα μεγάλα

αποθέματα ενέργειας, όπως για παράδειγμα η φροντίδα των παιδιών, η εργασία, η

καθημερινή δουλειά, θα πρέπει να παραμερίζονται ως ένα σημείο, έτσι ώστε να

διατίθενται χρόνος και ενέργεια για ένα πιο ευχάριστο γεγονός όπως το σεξ, θα

διαπιστώσει συχνά ότι μπορεί να ελέγχει πιο εύκολα τις πολύ προσωπικές της

στιγμές, ότι έχει περισσότερο χρόνο για την ίδια και λιγότερες παρενοχλήσεις από

εξωγενείς παράγοντες. Γνωρίζουμε από μελέτες που δημοσιεύτηκαν τα τελευταία

χρόνια ότι με τακτική εξουαλική δραστηριότητα μπορεί η γυναίκα να διατηρήσει τα

σεξουαλικά της όργανα και, αν προσέχει τον εαυτό της, μπορεί να διατηρηθεί

σεξουαλικά δραστήρια για όλη τη μετέπειτα ζωή της.

Επιπλέον, με το πέρασμα του χρόνου επέρχονται αλλαγές στο σώμα της

γυναίκας όπως επίσης, συχνά, και στο σώμα του συντρόφου της που απαιτούν

αναπροσαρμογές στην «οικογενειακή σεξουαλική τους ρουτίνα». Όταν η γυναίκα

γνωρίζει αυτές τις αλλαγές μπορεί να διατηρήσει διαρκώς την ικανοποίησή της στο

σεξ.(Miriam 1994)

 

ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ

Τυπικά, ο όρος «εμμηνόπαυση» αναφέρεται τα χρόνια μεταξύ της τελευταίας

περιόδου και του τέλους της ζωής της γυναίκας. Παρόλο που μπορεί η γυναίκα να

αντιμετωπίζει κλασικά συμπτώματα εμμηνόπαυσης, όπως ξαφνικές έντονες

ερυθριάσεις και νυχτερινές εφιδρώσεις για μήνες ή ακόμα και χρόνια μετά την

τελευταία της περίοδο, ο ργανισμός της τελικά θα προσαρμοστεί στο χαμηλότερο

επίπεδο οιστρογόνου και σ’έναν καινούριο και συνεχή ορμονικό ρυθμό. Οι φυσικές

αλλαγές που θα παρατηρεί από εδώ και στο εξής θα συνδέονται με τη μακρόχρονη

ανεπάρκεια οιστρογόνου και τη φυσιολογική διαδικασία γήρανσης και τα

περισσότερα από αυτά τα συμπτώματα θα βρίσκονται υπό τον έλεγχο της.

9.1 ΑΛΛΑΓΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΚΑΛΥΤΕΡΟ

Όσο περνούν τα χρόνια, το άτομο μπορεί να φτάσει σε ένα σημείο γενικότερης

αξιολόγησης. . Έτσι, η γυναίκα μπορεί να έχει ένα αίσθημα που να την βασανίζει

σχετικά με κάτι που θέλει να αλλάξει στη ζωή της, αλλά ενσυνείδητα ή ασυνείδητα.

Το ανέβαλε καθώς ο χρόνος ποτέ δεν ήταν αρκετός.Μπορεί να είναι δυσαρεστημένη

με την δουλειά της.Μπορεί να νιώθει ότι ποτέ δεν αφιέρωσε αρκετό χρόνο στον

εαυτό της για να κάνει πράγματα που την ολοκλήρωναν συναισθηματικά.Μπορεί να

νιώθει καταπίεση στο γάμο της και να επιθυμεί είτε μία αλλάγη είτε να απομακρυνθεί

για λίγο απο τον σύντροφο της.Άν αντιμετωπίζει κάποια από τα παραπάνω θα πρέπει

να τα αντιμετωπίσει ,αλλά και είναι ειλικρινής απέναντι στον εαυτό της.Θα πρέπει να

κουβεντιάσει όλα αυτα που την απασχολούν με τον σύντροφο, τους φίλους ή και με

κάποιο σύμβουλο γάμου.Εάμ εκφράσει αυτα που νιώθει και αυτά που ζητάει, τότε

μονο μπορεί να ανοίξουν δρόμοι για νέες ευκαιρίες στη ζωή.(Miriam 1994)

9.2 ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΓΙΑ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗ

Οι άνθρωποι συνήθως ξεκινούν να προετοιμάζονται γι τη συνταξιοδότησή τους

όταν ρίσκονται ήδη στη δεκαετία των 50-60 τους χρόνων. Μπορεί και η γυναίκα ν’

αρχίσει να περιορίζει το φόρτο δουλειάς, να κουβεντιάζει τα συνταξιοδοτικά της ή

ίσως να αποφασίσει να μείνει σε ένα πιο μικρό σπίτι, δίνοντας το βάρος στις

προσωπικές της σχέσεις.

Ορισμένοι άνθρωποι διαπιστώνουν ότι η συνταξιοδότηση είναι μια φυσιολογική

μετάβαση, άλλοι, όμως, κυρίως γυναίκες που είχαν καριέρα η οποία τις ικανοποιούσε

πλήρως, μπορεί ν’ αντιμετωπίζουν μεγαλύτερες δυσκολίες. Ωστόσο, καλό είναι να

προετοιμαστούν έγκαιρα για να έχουν και τον απαραίτητο χρόνο προσαρμογής.

Άλλωστε, η προετοιμασία για τη συνταξιοδότηση χρειάζεται οργάνωση, όπως:

1. Οργάνωση των οικονομικών
2. Οργάνωση του χρόνου

(Miriam 1994)

 

9.3 ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΣΩΜΑ

Η κοινωνία συχνά εξομοιώνει το γήρας με την κακή υγεία ή τις ασθένειες,

θεωρώντας ότι η σωματική ευελιξία δεν συμβαδίζε με το γερασμένο σώμα. Αυτή η

άποψη δημιουργεί αρνητικά στερεότυπα.Λαμβάνοντας υπόψη ότι φροντίζεται σωστά

η υγεία, η σωματική ευελιξία μπορεί να διατηρηθεί έστω και στα γηρατειά. Το γήρας

δεν θα πρέπει να είναι συνώνυμο με ασθένειες. Δεν είναι υποχρεωτικό ένας

οργανισμός να ασθενήσει επειδή γέρασε. Μόνο ορισμένες λειτουργίες του σώματος

είναι λιγότερο αποδοτικές. Πολλές αλλαγές μπορούν να προληφθούν εφόσον το

άτομο είναι σε θέση να τις αντιμετωπίσει έγκαιρα.(Miriam 1994)

9.4 ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΙΣΤΩΝ

Σε περίπτωση ατυχήματος ή μόλυνσης, τα κύτταρα του σώματος αναλαμβάνουν

να αποκαταστήσουν τη ζημιά. Τα υγιή κύτταρα αναλαμβάνουν να μεγαλώσουν ή να

αραγάγουν υποκατάστατα των απωλεσθέντων. Εντούτοις, η λειτουργία αυτή υποτονεί

καθώς περνούν τα χρόνια, με αποτέλεσμα τα κοψίματα και τα σπασίματα των οστών

να χρειάζονται περισσότερο για να θεραπευτούν.Ορισμένα κύτταρα όπως αυτα του

εγκεφάλου και των νεύρωβ δεν έχουν αυτη τη δυνατότητα αυτοαποκατάστασης και

όταν καταστρέφονται δεν μπορούν ποτέ να αντικατασταθούν. Έτσι εξηγείται γιατί η

απώλεια της μνήμης είναι ένα τόσο σύνηθες φαινόμενο των γηρατειών.(Miriam

1994)

9.5 ΟΣΤΑ ΚΑΙ ΜΥΕΣ

Ένα από κλασικά συμπτώματα των ηλικιωμένων γυναικών είναι η μείωση της

οστική μάζας, η οποία, στην πιο αυστηρή της μορφή, οδηγεί στην οστεοπόρωση.

Αυτό προκαλεί πίεση των οστών της σπονδυλικής στήλης, που έχει ως αποτέλεσμα

του πονους στη μέση και τελικά την κύρτωση. Εξάλλου, χάνεται το νερό από τους

δίσκου των χόνδρων που βρίσκονται μεταξύ των οστών της σπονδυλικής στήλης και

η πάσχουσα αρχίζει να χάνει βάρος. Τα εξασθενημένα οστά μπορεί να σπάσουν έστω

και με μια μικρή πίεση.

Όπως τα εγκεφαλικά κύτταρα,έτσι και τα μυικά, καθώς ο άνθρωπος

γηράσκει,μειώνονται σε αριθμό. Αυτό αντιμετωπίζεται εφόσον το μέγεθος και η

δύναμη των υπόλοιπων μυϊκών κυττάρων αυξάνεται με την άσκηση. Αλλάζει επίσης

και η σύνθεση του σώματος καθώς άνθρωπος γερνά· έτσι λοιπόν υπάρχει

περισσότερο λίπος σε σχέση τους μυς και την ισχνή μάζα του σώματος. Ένα

εξισορροπημένο διαιτολόγιο και η τακτική γυμναστική είναι βασικά στοιχεία για τις

γυναίκες των 50 χρόνων.(Miriam 1994)

9.6 ΔΕΡΜΑ ΚΑΙ ΑΙΜΟΦΟΡΑ ΑΓΓΕΙΑ

Το γήρας προκαλεί την απίσχνανση του δέρματος, κάνοντάς το πιο διαφανές στην

εμφάνιση. Ακόμα και τα μικροχτυπήματα μπορεί να προκαλέσουν μώλωπες, ενώ ένα

σοβαρό πέσιμο αιμορραγία στους βαθύτερους ιστούς. Εφόσον απολεσθούν μεγάλες

ποσότητες αίματος από το κυκλοφορικό σύστημα, μπορεί να προκληθεί σοκ ή

ατάρρευση. Ορισμένες φορές μπορεί να χρειαστούν εβδομάδες ή ακόμα και μήνες

για να επανέλθει το αίμα στα φυσιολογικά του επίπεδα ή να επαναπορροφηθεί από

τους ιστούς. Αυτός είναι ο λόγος που ένα πληγωμένο ηλικιωμένο άτομο μπορεί να

αισθανθεί πολύ κουρασμένο και να απαιτηθεί περισσότερος χρόνος για να

ανακάμψει, ο οποίος αν δεν παρασχεθεί τότε η όλη περίοδος θεραπείας θα αποβεί

άνευ αποτελέσματος, θα επιφέρει κατάπτωση και θα προκαλέσει ανησυχία. Οι

βαθμιαίες αλλαγές στο συνεκτικό ιστό είναι περισσότερο εμφανείς στο πίσω μέρος

των χεριών, όμως είναι διάχυτες και σ’ ολόκληρο το σώμα. Ο συνεκτικός ιστός

γίνεται πιο σκληρός και χάνει την ελαστικότητά του, οδηγώντας σε παθήσεις όπως η

αρθρίτιδα,η σκλήρυνση των αρτηριών, οι μειωμένες δυνατότητες των πνευμόνων και

της τονικότητας του δέρματος.(Miriam 1994)

 

9.7 ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΚΑΙ ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ

Καθώς περνού τα χρόνια μπορεί να είναι δύσκολο για τοω άβθρωπο να

διατηρήσει μια σωστή στάση.Η στάση είναι αποτέλεσμα συστολής διαφ’ορων

ειδικών ομάδων,όταν χάνεται η ισορροπία αποκαθίσταται αμέσως υποσυνείδητα

μέσω ενός αισθητικούμηχανισμού που εδρεύει στο δέρμα, τους μυς, τις αρθρώσεις

ακόμα και τα οστά. Ο μηχανισμός αυτός καλείται ιδιοδεκτική αισθητικότητα. Ευθύς

ως οι ιδιοδεκτικοίό υποδοχείς στο νευρικό σύστημα αντ έχει αλλάξει το κέντρο

βάρους του σώματος, η στάση διορθώνεται με την αντίσταση των μυϊκών ομάδων. Η

στάση διατηρείται βάσει μιας ολόκληρης σειρά αράγοντες ταλάντωσης. Καθώς

γερνάει ο οργανισμός, επιβραδύνεται η μετάδοση των μηνυμάτων των νεύρων και η

ταλάντωση αυξάνεται.Έτσι μπορεί εύκολα το άτομο να χάσει την ισορροπία του αν

σκοντάψει ή πέσει.Τέλος ,το παραπάτημα είναι ένας πιθανός λόγος πτώσης.(Miriam

1994)

9.8 ΠΙΕΣΗ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ

Άλλοι αυτορρυθμιζόμενοι μηχανισμοί χάνονται καθώς περνούν τα χρόνια, όπως η

διατήρηση της πίεσης του αίματος κατά τη διάρκεια των αλλαγών στη στάση. Αυτό

μπορεί να οδηγήσει σε ιλίγγους και σε μια τάση απώλειας της ισορροπίας όταν το

άτομο σηκώνεται απότομα, ειδικότερα από την οριζόντια θέση. Τέτοια συμπτώματα

προκαλούνται από τη βαρύτητα που προκαλεί η πίεση τουαίματος στο κάτω μέρος

του σώματος, αποστερώντας το μυαλό από την κατάλληλη ποσότητα αυτού. Αυτό δεν

συμβαίνει σε νεότερη ηλικία, διότι αμέσως λαμβάνουν χώρα διορθωτικές κινήσεις σε

ολόκληρο το σώμα, αυξάνοντας την απόδοση της καρδιάς, με αποτέλεσμα

ναμεταφέρεται περισσότερο αίμα στον εγκέφαλο η απώλεια της ελαστικότητας των

αιμοφόρων αγγείων σημαίνει επίσης ότι είναι δυσκολότερο να φθάσει το οξυγόνο

στους ιστούς και αυτό αυξάνει την εργασία της καρδιάς(Miriam 1994)

9.9 ΠΝΕΥΜΟΝΕΣ

Τα κύτταρα των πνευμόνων μπορεί να προσβληθούν είτε λόγω της ηλικίας είτε

από άποια ασθένεια. Τότε, εμφανίζεται ένας περιορισμός της επιφάνειας των

αερόσακων στους πνεύμονες με αποτελεσμα να είναι λιγότερο αποτελεσματική η

εξαγωγή αερίων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη δυσκολία κατά την εκπνοή. Το

πρόβλημα μπορεί να αντιμετωπιστεί σε μεγάλο βαθμό με την άσκηση, που βελτιώνει

την ικανότητα των πνευμόνων.(Miriam 1994)

9.10 ΝΕΦΡΑ

Τα όργανα αυτά επηρεάζονται από την εξασθένηση του κυκλοφορικού

συστήματος. Η ικανότητα φιλτραρίσματος του αίματος περιορίζεται και πολύ

σημαντικές ανόργανες ουσίες επαναπορροφώνται πιο σιγά. Τα κατεστραμμένα

κύτταρα των νεφρών δεν οκαθίστανται, όμως υπάρχουν πλούσιες πηγές δύναμης

ακόμα και από ένα μονάχ υγιές νεφρό.(Miriam 1994)

9.11 ΜΑΤΙΑ

Καθώς περνούν τα χρόνια εξασθενούν τα αισθητήρια όργανα. Ορισμένα τμήματα

τω ματιών, όπως οι φακοί και ο κερατοειδής χιτώνας του οφθαλμού, έχουν αρχίσει ν ι

και ν’ αλλάζουν ελαφρώς σχήμα. Όντως, αυτό το στο τόσο φυσιολογικό επακόλουθο

των γηρατειών ώστε είναι δυνατόν, για τους ειδικούς, να μπορούν να εκτιμήσουν την

ηλικία ενός ανθρώπου, με μεγάλα ποσοστά ακρίβειας, βλέποντας το πίσω μέρος του

ματιού μ’ ένα οφθαλμοσκόπιο.

Όταν οι φακοί αλλάζουν σχήμα, η ικανότητα εστίασης εικόνων στο

μφιβληστροειδή χιτώνα περιορίζεται· αυτό μπορεί εύκολα να αντιμετωπιστεί μ

γυαλιά. Τα κύτταρα του αμφιβληστροειδή χιτώνα θα ευαισθητοποιούνται επίσης

λιγότερο στο φως καθώς περνούν τα χρόνια και μπορεί να γίνει ακόμα δυσκολότερη

η όραση και η ανάγνωση όταν το φως είναι χαμηλό. Κατά μέσο όρο, μια γυναίκα 85

ετών χρειάζεται περίπου οκτώ φορές περισσότερο φως απ’ ό,τι ένας νέος για να

μπορέσει να δει καλά. Αυτός είναι και ο λόγος που δωμάτια, σκάλες και σκαλοπάτια

πρέπει να φωτίζονται πολύ καλά.(Miriam 1994)

9.12 ΑΚΟΗ

Η ακοή γίνεται λιγότερο οξεία όσο γερνάει ο άνθρωπος και ένα προσεκτικά

μελετημένο βοήθημα ακοής μπορεί να βελτιώσει κατά πολύ τα πράγματα.Αν είχε

αντιμετωπιστεί πρόβλημα ακοής συγκριτικά νεότερη ηλικία,

ευκολότεραπροσαρμόζεται το άτομο σ’ ένα βοήθημα της ακοής, όταν, από μόνο του,

μπορεί ακόμα να διακρίνει τους ήχους και τους τόνους από το να περιμένει το

πρόβλημα να γίνει όμα πιο έντονο. Οι ηλικιωμένοι είναι δυσκολότερο να προσαρμοστούν σ’ ένα τέτοι γαλείο. Δεδομένου ότι ούτε η ακοή, ούτε η όραση

παραμένουν όπως στη νεαρά ηλικία θα πρέπει να ελέγχονται τακτικά και οι δύο

αισθήσεις.(Miriam 1994)

9.13 ΓΕΥΣΗ ΚΑΙ ΟΣΦΡΗΣΗ

Καθώς περνούν τα χρόνια η αίσθηση της όσφρησης εξασθενεί. Έτσι, οι τροφές

φαίνετα να χάνουν τη μυρωδιά τους και ίσως να χρειαστεί όλο και περισσότερο αλάτι

ή ροκειμένου Κα ι πρόσθετα χορταρικά και μπαχαρικά π να τους δοθεί περισσότερη

μυρωδιά και νο τιμιά.(Miriam 1994)

9.14 ΚΟΠΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ

Τα αποτελέσματα του γήρατος είναι πιο εμφανή όταν ο άνθρωπος αισθάνεται

κουρασμένος απ’ ό,τι όταν είναι ξεκούραστος. Η κόπωση μπορεί να είναι

είτεψυχολογική, είτε σωματική. Για παράδειγμα , το πεπτικό σύστημα μπορεί να μην

αντιμετωπίζει κανένα πρ’οβλημα έως ότου υποστεί μια φυσική κόπωση λόγω λήψης

μεγάλης ποσότητας ζάχαρης.Οι αλλαγές στο ορμονικό σύστημα είναι επίσης κάτι το

σύνηθες κατά την κούραση, όπως για παράδειγμα ο θυρεοειδής αδένας ο οποίος

ελέγχει το μεταβολισμό του σώματος και έχει μικρότερη απόδοση κατά την

κούραση.(Miriam 1994)

9.15 Ο ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ

Επειδή τα κύτταρα του εγκεφάλου δεν αν γονται από μόνα τους, η λειτουργία τους

και ο αριθμός τους μικραίνει καθώς περνούν τα χρόνια . Το αποτέλεσμα είναι ακόμα

πιο εμφανές όταν χρησιμοποιείται ο μηχανισμός της μνήμης, ειδικότερα όταν πρέπει

να γίνει απομνημόνευση νέων πληροφοριών.Οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας

βρίσκουν πιο έυκολο να θυμούνται στοιχεία από το παρελθόν αντί του πρόσφατου.

Εντούτοις, ο αριθμός των κυττάρων του εγκεφάλου που χάνεται είναι

απειροελάχιστος σε σχέση με το σύνολο που παραμένει – μια πιο λογική αιτία της ε

ξασθένησης της νοητικής λειτουργίας είναι η ανεπάρκεια οξυγόνου λόγω της

σκλήρυνσης των οστών, των χόνδρων και των μυών.

Επίσης, μπορεί η συμπεριφορά να γίνει δύσκαμπτη, με αποτέλεσμα η απόδοχη

νέων ιδεών και πληροφοριών να γίνεται ακόμα δυσκολότερη.Επιπλέον, εφόσον

υπάρχει μια συνεχής λειτουργία των νοητικών ικανοτήτων, η νόηση δεν εξασθενεί σε

σημαντικό βαθμό. Όμως, δεν είναι τόσο εύκολη η εκμάθηση νέων δεξιοτήτων.

Παρόλο που η νοητική εξασθένηση είναι αποτέλεσμα των γηρατειών, στην

πραγματικότητα είναι μια φυσιολογική διαδικασία που έχει ξεκινήσει από την ηλικία

16 ήδη ετών. Για το μεγαλύτερο διάστημα της ζωής του ανθρώπου ως ενήλικας

παρατηρείται καμία εξασθένηση, κυρίως γιατί αποκτούνται νέες εμπειρίες και γνώσεις

αντισταθμίζουν τα πάντα. Αυτός είναι και ο λόγος που ένα μυαλό που «δουλεύει

διατηρείται σε πνευματική εγρήγορση. Όπως ακριβώς καταστρέφεται ένας αγύμναστος μυς, έτσι εξασθενεί και το αγύμναστο μυαλό. Είναι πολύ σημαντική η

εξάσκηση του μυαλού. Η ίδια η ηλικία δεν επιφέρει πνευματική εξασθένηση.(Miriam

1994)

9.16 ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ

Ορισμένες φορές η συνταξιοδότηση δημιουργεί προβλήματα στο γάμο.

Ταζευγάρια που πριν περνούσαν πολύ ευτυχισμένα τα βράδια τους και τα

Σαββατοκύριακα, διαπιστώνουν ότι είναι δύσκολο να κουβεντιάζουν και να αντέχει ο

ένας τον άλλο συνέχεια. Μπορεί να εμφανιστούν προβλήματα που το ζευγάρι δεν

έχει φανταστεί. Ο σύντροφος μπορεί, για ν’ αντισταθμίσει την απώλεια δύναμης και

γοήτρου που είχε στην εργασία του, να απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή, και η γυναίκα να

αντιδρά με γκρίνιες.Η, ένας άνδρας και μια γυναίκα οι οποίοι εργάζονταν και είχαν

και τη φροντίδα των παιδιών τους μπορεί να διαπιστώσουν ότι, όταν ο άνδρας γίνει

συνταξιούχος και τα παιδιά φύγουν από το σπίτι, έχουν λιγότερα κοινά ενδιαφέροντα

απ’ ό,τι είχαν φανταστεί.

Για την αντιμετώπιση των πιεστικών καταστάσεων υπάρχουν οι εξής προτάσεις:

1. Σχεδίαση πραγματοποίησης τόσο κοινών, όσο και χωριστών δραστηριοτήτων
2. Μέριμνα και από τους δύο για ένα τακτοποιημένο σπίτι,έτσι ώστε και οι δύο να

έχουν ένα προσωπικό χώρο φυγής,για παράδειγμα το γραφείο,το υπνοδωμάτιο,το

σαλόνι

3. Σεβασμός προς τους φίλους, τις συζητήσεις και τις δουλειές ρουτίνας του

συντρόφου

4. Εύρεση ενός κοινού ενδιαφέροντος, όπως για παράδειγμα ένα κοινό χόμπι, μια

μικρή επιχειρηματική δραστηριότητα, ένα κοινό εκπαιδευτικό πρόγραμμα.

5. Διατήρηση ανοικτού καναλιού επικοινωνίας. Ο σύντροφος μπορεί να είναι και ο

καλύτερος φίλος.

6. Διατήρηση ενός ευρύ κύκλου φίλων. Οι φίλοι είναι απαραίτητοι όχι μόνο για

σήμερα αλλά και για το μέλλον, όταν ένας από τους δυο συντρόφους μπορεί να

μείνει μόνος

7. Οργάνωση από κοινού των οικονομικών.

Αν ο γάμος δεν πήγε ποτέ καλά και ποτέ δεν λύθηκαν τα προβλήματα, η όλη

κατάσταση θα φορτιστεί ιδιαίτερα όταν οι δύο αυτοί άνθρωποι θα βρίσκονται μαζί

για ένα μεγάλο μέρος της ημέρας. Η συναισθηματική πίεση θα είναι μεγάλη –

μπορεί όμως θα να αποφευχθεί, εφόσον αντιμετωπιστούν έγκαιρα τα προβλήματα. Η

ζωή στην οποία υπάρχει πλήρης ικανοποίηση απαιτεί φυσική αγάπη. Η ικανότητα της

σεξουαλικής επικοινωνίας με το σύντροφο δεν θα πρέπει να σταματήσει με το γήρας.

Α η γυναίκα διαπιστώσει ότι η συχνότητα των σεξουαλικών της επαφών με το

σύντροφό της εξασθενεί, θα πρέπει να προσπαθήσει να βρει τους λόγους. Ορισμένοι

άνθρωποι πιστεύουν ότι το σεξ δεν είναι αναγκαίο για τους ηλικιωμένους. Η

σεξουαλικότητα στους ηλικιωμένους μπορεί να αποτεέσει θέμα ταμπού.Η

συμπεριφορά αυτη προκύπτει από τη θεωρία ότι το σεξ για την ικανοποίηση του ανθρώπου είναι μια λανθασμένη άποψη.Μολονότι στις μέρες μας η σεξουλική πράξη

γίνεται περισσότερο για προσωπική ικανοποίηση και λιγότερο για τεκνοποιία.

Γνωρίζουμε απο πρόσφατες έρευνες ότι οι άνθρωποι στην ηλικία των 70 ετών και

πέρα έχουν ανάγκη κα τως διατηρούν δραστήρια σεξουαλική ζωή. Δυστυχώς, αυτό

συχνά διατηρείτα μυστικό. Θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι, καθώς ο άνθρωπος

γηράσκει, εξακολουθεί να έχει την ικανότητα για σωματικό έρωτα όπως ακριβώς στα

20 και 30 του χρόνια, και τώρα είναι όντως ο κατάλληλος χρόνος για να

παραμεριστούν τα ταμπού και τα εμπόδια.

Πολλά ηλικιωμένα ζευγάρια διαπιστώνουν ότι το σεξ είναι πιο ευχάριστο το πρωί

όταν είναι ξεκούραστοι απ’ ό,τι το βράδυ, που είναι πιο κουρασμένοι. Όντως, οι

άνδρες έχουν το ύψιστο επίπεδο ορμονών μεταξύ των ωρών τέσσερις το πρωί και το

μεσημέρι, και το ελάχιστο στις οκτώ το βράδυ. Θα πρέπει, ακόμη, να ενθαρρύνεται

και ο αυνανισμός, ειδικότερα για τις μοναχικές γυναίκες καθώς και για εκείνες που ο

άνδρας τους είναι άρρωστος. Ανεξάρτητα του πόσο συχνά εφαρμόζεται, ο αυνανισμός

δεν έχει κακές παρενέργειες.(Miriam 1994)

 

9.17 ΔΙΑΖΥΓΙΟ

Οι γάμοι διαλύονται δυσκολότερα όταν οι άνθρωποι γηράσκουν. Ύστερα από ένα

διαζύγιο πολλές γυναίκες αισθάνονται πολύ γριές για να είναι ελκυστικές και

φοβούντα ότι κανένας πια δεν θα τις επιθυμήσει. Ορισμένες γυναίκες είναι λυπημένες

γιατί έμειναν από 20 ή και περισσότερα χρόνια έγγαμης συμ δ ι μόνες τους ύστερα

βίωσης και άλλες διακόπτουν εντελώς τις κοινωνικές τους συναναστροφές. Από

οικονομικής άποψης, οι γυναίκες μπορεί να αντιμετωπίζουν δυσκολίες, ειδικότερα αν

δεν έχουν εκπαιδευτεί για μια συγκεκριμένη εργασία ή εφόσον ισθάνονται πολύ

ηλικιωμένες για να ξεκινήσουν μια καινούρια καριέρα.

Ορισμένες γυναίκες αισθάνονται κυριολεκτικά λεηλατημένες ύστερα από τόσα

χρόνια που διέθεσαν για την ανατροφή των παιδιών και την παροχή βοήθειας στο

σύζυγο για να πετύχει στη καριέρα του. Επιπλέον, η θλίψη αυτή μπορεί να σημαίνει

ότι το διαζύγιο είναι το τέλος της ζωής . Όμως, ζώντας μέσα σ’ ένα περιβάλλον

απελπισίας, πόνου, αυτολύπησης, ακ και μίσους για τον εαυτό τους, πολλές από

αυτές διαπιστώνουν ότι η ζωή βελτιώνεται τά το διαζύγιο. Ορισμένες γυναίκες

αποφασίζουν να δουλέψουν, άλλες αισθάνοντ κυρίες του εαυτού τους και δεν

διστάζουν να βγουν μ’ έναν άλλον άνδρα. Ορισμένες γυναίκες, ακόμα,

ευχαριστιούνται με το σεξ, και αισθάνονται ξαναγεννημένες ύστερα από το διαζύγιο,

όταν δημιουργήσουν μια σχέση που τις ικανοποιεί πλήρως μ’ έναν καινούριο, πιο

συμπαθητικό σύντροφο.

Αν μια γυναίκα περάσει από το δρόμο του διαζυγίου στη μέση ηλικία θα πρέπει

να σκεφτεί ότι υπάρχουν ακόμα πολλά χρόνια μπροστά της, τα οποία μπορεί να

απολαύσει. Αν έχει περάσει στην εμμηνόπαυση δεν χρειάζεται ν’ ανησυχεί μήπως

μείνει έγκυος, κι εφόσον έχει παιδιά πιθανότατα έχουνήδη μεγαλώσει και μπορούν

μόνα τους να φροντίζουν τον εαυτό τους. Το μεγαλύτερο βάρος από εδώ και στο εξής

είναι να μεγιστοποιήσει όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά τις δυνατότητες που της

δίνονται μελλοντικά.(Miriam 1994)

9.18 ΜΟΝΑΧΙΚΗ ΖΩΗ

Αν μια γυναίκα ζει μόνη της, έχει μια ποικιλία τρόπων ζωής μπροστά της. Μπορεί

να ζήσει μόνη της, στο ίδιο ή σε ένα καινούριο σπίτι, εκμεταλλευόμενη τους χώρους

του σπιτιού που δεν χρησιμοποιεί, νοικιάζοντάς τους σε άλλους μοναχικούς

επισκέπτες. Μπορεί, επίσης, να ζήσει κοινοβιακά, όπως για παράδειγμα σ’ ένα οίκο

ευγηρίας.(Miriam 1994)

9.19 ΜΗΠΩΣ ΕΙΝΑΙ Η ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ;

Υπάρχουν πάρα πολλά θετικά στοιχεία που μπορούν να λεχθούν για τα γηρατειά.

Γηρατειά σημαίνουν ότι ο άνθρωπος γίνεται πιο σοφός, με μεγαλύτερη εμπειρία και

γνώση. Γηρατειά σημαίνουν ότι ο άνθρωπος έχει μικρότερες πιθανότητες να

προσβληθεί από διάφορες ασθένειες, όπως επίσης ότι έχει μεγαλύτερες πιθανότητες

μακροζωίας σε σχέση με ένα μωρό. Όντως, όσο πιο ηλικιωμένοι, τόσο μεγαλύτερες

οι πιθανότητες για μακροζωία. Ένα μωρό μπορεί, κατά μέσο όρο, να ζήσει 75 χρόνια,

όμως μια γυναίκα 75 ετών αναμένεται να ζήσει άλλα 12 χρόνια. Πολλές γυναίκες

βιώνουν τη μεγαλύτερη ευτυχία στη μέση και τη γεροντική τους ηλικία, κάτι που

ακούγεται ιδιαίτερα ευχάριστο αν ληφθεί υπόψη ότι μπορεί η γυναίκα να ζήσει πάνω

από το ένα τρίτο της ζωής της, μετά την ηλικία των 50 ετών.

Όταν μια γυναίκα περάσει στην εμμηνόπαυση, πιθανότατα γνωρίζει τον εαυτό

της καλύτερα απ’ ,τι παλαιότερα. Όχι μόνο γνωρίζει τι είναι, αλλά πιθανότατα να έχει

και μια σαφέστερη εικόνα του τι θέλει και πως μπορεί να το επιτύχει. Έχοντας

περισσότερο χρόνο στη διάθεσή της για αναψυχή και λιγότερες οικογενειακές

ευθύνες, μπορεί να επιδιώξει αυτά που επιθυμεί. Η ικανοποίηση της μετά την

εμμηνόπαυση περιόδου πιθανότατα να προκύπτει από προηγούμενες δεκαετίες. Η

αλλαγή είναι και πρέπει να είναι το σημείο – κλειδί για τα τελευταία της χρόνια. Το

σώμα της αλλάζει και το ίδιο ισχύει για τις απόψεις της για τη ζωή και πολύ

ενδιαφέρουσες ευκαιρίες εμφανίζονται. Ακόμα κι αν διατηρεί τα τρέχοντα

ενδιαφέροντα της, θα διαπιστώσει ότι ο τρόπος που τα αντιμετωπίζει θα είναι

διαφορετικός και ότι θα την ευχαριστούν με διαφορετικούς τρόπους.

Κάθε ηλικία έχει τις δικές της χάρες και ενδιαφέροντα και για πολλούς αυτη η

περίοδος θεωρείται ως τα χρυσά χρόνια.Οι γυναίκες που βρίσκονται στην

εμμηνόπαυση έχουν με επιτυχία παρέλθει τις αλλαγές που δημιουργήθηκαν με την

κλιμακτήριο και τώρα έχουν την ελευθερία να απολα’υσουν το σεξ χωρίς τον φόβο

μιας ανεπιθύητης εγκυμοσύνης. Αν έχουν παιδιά, το πιθανότερο είναι να είναι μεγάλα

και να ζούν ανεξάρτητα.Οι σύντροφοι έχουν συνήθως περισσότερο χρόνο στη

διάθεση τους , γι’ αυτό συχνά αναπτύσσουν μ’ αυτούς μια σχέση

συντροφικότητας.Από την άλλη,η περίοδος μετά την εμμηνόπαυση μπορεί για

ορισμένες γυναίκες να είναι η κατάλληλη να διαλύσουν μια σχέση που δεν τις πληρεί.

Επειδή έχουν περισσότερο χρόνο στη διάθεσή τους για τον εαυτό τους, μπορούν να

εστιάσουν το ενδιαφέρον τους στη διατήρηση της φυσικής τους υγείας και

ενδεχομένως στην ανάπτυξη των πνευματικών τους προσόντων.

Τα τελευταία χρόνια της ζωής θα πρέπει να χαρακτηρίζονται από έλλειψη

καταπίεσης και μια μεγαλύτερη αντοχή έναντι των τρίτων.Η φύση έχει προνοήσει ώστε ένα σημαντικό μέρος της ζωής της γυναίκας να το ζήσει μετά την

εμμηνόπαυση.Από την ίδια εξαρτάται να το αξιοποιήσει όσο το δυνατόν

καλύτερα.(Miriam 1994)

 

10.1 ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΑΛΛΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥΣ

Ο δυτικός πολιτισμός με την ιδιαίτερη έμφαση στα νιάτα, τη μόδα και το σεξ

οπωσδήποτε χαρακτηρίζει τη μέση ηλικία ως ξεπερασμένη και σεξουαλικά ουδέτερη.

Έτσι, οι γυναίκες επηρεάζονται αρνητικά για τα γηρατειά και την κλιμακτήριο. Σε

πολλές μη δυτικές κοινωνίες, εντούτοις, δίνεται μικρότερη έμφαση στα νιάτα και τη

γοητεία, η δε εμμηνόπαυση αποτελεί ένα στοιχείο αυξημένης κοινωνικής υπόστασης.

Η διακοπή της εμμηνορρυσίας είναι καλοδεχούμενη γιατί απελευθερώνει τη γυναίκα

από τις φυσικές απαιτήσεις της γέννησης απογόνων. Σε αυτούς τους πολιτισμούς

αρκετά συχνά τελείται μια θρησκευτική τελετή για την εμμηνόπαυση ή δίνεται ένας

σαφώς καθορισμένος ρόλος στη γυναίκα μετά την εμμηνόπαυση. Για το λόγο αυτόν

αντιμετωπίζεται με ιδιαίτερα θετικό τρόπο. Οι γυναίκες στους πολιτισμούς αυτούς

εμφανίζουν συγκριτικά λιγότερα προβλήματα κατά την εμμηνόπαυση, ενώ θεωρείται

σπάνιο φαινόμενο η κατάπτωση. Σε ορισμένες κοινωνίες, εξάλλου, αναφέρεται ότι οι

γυναίκες δεν παρουσιάζουν συμπτώματα εμμηνόπαυσης.

Στα πλαίσια μιας έρευνας, 500 Ινδές δεν αντιμετώπισαν κανένα σύμπτωμα

εμμηνόπαυσης. Μάλιστα, δεν αναφέρθηκε ούτε μια γυναίκα να υποφέρει από

ξαφνικές έντονες εκρήξεις ή άλλα συμπτώματα κατάπτωσης λόγω της

εμμηνόπαυσης. Αν τα συμπτώματα των ερυθριάσεων είναι απόρροια πολιτισμικών

καταβολών, τότε αντιμετωπίζεται μια παράδοξη και συνάμα λυπηρή αντανάκλαση

της επίδρασης του πολιτισμού στις γυναίκες. Η πιθανότερη εξήγηση σ’ αυτό το

γεγονός είναι ότι η εξέλιξη του πολιτισμού βοηθά τη γυναίκα να αντιμετωπίσει την

κατάπτωση λόγω της εμμηνόπαυσης ,δεν την προκαλεί. Μια πρόσφατη έρευνα σε

γυναίκες στην Ιαπωνία, που βρίσκονταν σε στάδιο εμμηνόπαυσης, καταγράφει

ορισμένες ενδιαφέρουσες διαφορές σε σχέση με τις αντίστοιχες γυναίκες των δυτικών

κοινωνιών.

Μελετήθηκαν πάνω από χίλιες γυναίκες, όπως επίσης και οι Ιάπωνες γιατροί

τους, προκειμένου να διερευνηθεί πως οι ίδιες οι Γιαπωνέζες, όσο και ο ιατρικός

κόσμος της Ιαπωνίας αντιμετωπίζουν το φαινόμενο της εμμηνόπαυσης. Το στοιχείο

αυτοελέγχου και η διατήρηση μιας ισορροπημένης εμφάνισης θεωρούνται σημαντικά

στοιχεία υγείας στους Ιάπωνες. Θεωρείται υγιεινό να καταπιέζονται τα όποια

σωματικά και ψυχολογικά συμπτώματα. Για το λόγο αυτό οι Γιαπωνέζες συνηθίζουν

να μην παραπονιούνται όταν αντιμετωπίζουν τέτοιας μορφής συμπτώματα. Μια άλλη

διαφορά ήταν ο τύπος των συμπτωμάτων που αναφέρθηκαν. Παρόλο που μία στις

δέκα γυναίκες ανέφερε ξαφνικές έντονες ερυθριάσεις, δύο άλλα «γιαπωνέζικα

συμπτώματα» της εμμηνόπαυσης εμφανίστηκαν σε μεγάλη συχνότητα. Είναι η

δυσκαμψία των ώμων και οι πονοκέφαλοι (τουλάχιστον μία στις δύο γυναίκες με

δυσκαμψία των ώμων και μία στις τρεις με πονοκεφάλους). Οι Κινέζες που ζουν στο

Χονγκ Κονγκ συνήθως δέχονται συμπαράσταση και μικρότερη ιατρική βοήθεια για

τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης. Μια μελέτη κατέδειξε ότι λιγότερο από το ένα

έκτο των γυναικών συμβουλεύτηκαν το γιατρό τους σχετικά με τα προβλήματα που

έχουν σχέση με την εμμηνόπαυση και μόνο στο 21% παρασχέθηκε η θεραπεία HRT.

Οι γυναίκες στις οποίες δεν παρασχέθηκε η θεραπεία HRT δέχθηκαν ότι η εμμηνόπαυση είναι ένα φυσιολογικό φαινόμενο. Η συμπεριφορά αυτή των γιατρών

επιδρά στις προσδοκίες των γυναικών σ’ ό,τι αφορά στη θεραπεία καθώς και στο

βαθμό στον οποίο ζητούν ιατρική συμπαράσταση.

Η επιθυμία ορισμένων γιατρών των δυτικών κοινωνιών να αντιμετωπίζουν ως

ιδιαίτερα σημαντικό γεγονός την εμμηνόπαυση μπορεί να αποβεί καταστρεπτικό για

το πώς θα ερμηνεύσει μια γυναίκα τα συμπτώματα αυτά και θα ενισχύσει την ιδέα να

κατηγορήσει τον εαυτό της. Σε μιαν άλλη έρευνα για τις Κινέζες γυναίκες του Χονγκ

Κονγκ, ένα ποσοστό 66% − 80% παραπονέθηκε για συμπτώματα εμμηνόπαυσης

παρόλο που οι ξαφνικές έντονες ερυθριάσεις διαπιστώθηκαν σ’ ένα ποσοστό της

τάξης του 10% −14% (αντίθετα, πάνω από το 85% των γυναικών των δυτικών

κοινωνιών υποφέρουν από σύμπτωμα αυτό). Συναισθηματικού χαρακτήρα

συμπτώματα, όπως νευρικότητα, ευερεθιστότητα, κατάπτωση και αϋπνία,

αναφέρθηκαν σε ποσοστά 70%.(Miriam 1994)

 

ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗΣ-ΧΟΛΗΣΤΕΡΙΝΗΣ

Η καρδιαγγειακή ,νόσος της οποίας παράγοντας κινδύνου είναι η

χοληστερίνη,είναι η κύρια αιτία θανάτου στις γυναίκες και ευθύνεται για το 55%

περίπου του συνόλου των θανάτων των γυναικών.

Οι γυναίκες διατρέχουν εννέα φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να πεθάνουν από

καρδιαγγειακή νόσο, παρά από καρκίνο του μαστού.Όμως μόνο ένας στους τρείς

γιατρούς δηλώνει ότι συμπεριλαμβάνει την εξέταση χοληστερίνης στις συμβουλές

που δίνει συνήθως στις γυναίκες άνω των 45 ετών σχετικά με την εμμηνόπαυση.

Έρευνα δείχνει πως οι εμμηνοπαυσικές γυναίκες,τόσο στην Ευρώπη, όσο και στην

Ελλάδα, εκτίθενται εν αγνοία τους σε κίνδυνο καρδιακών και εγκεφαλικών

επεισοδίων κατά τα τελευταία χρόνια της ζωής τους.Ο λόγος αυτού του γεγονότος,

είναι πως δεν είναι ενήμερες για την αύξηση των επιπέδων χοληστερίνης που

προκαλείται από την εμμηνόπαυση,συνεπώς δεν γνωρίζουν και πως θέτουν τον εαυτό

σε αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου.

Σύμφωνα με μία Πανευρωπαική μελέτη, η οποία παρουσιάστηκε στο ξενοδοχείο

King George,σε ενημερωτική εκδήλωση, κατά την οποία μίλησαν γυναίκες

επιστήμονες, παρατηρήθηκε το εξής ανησυχητικό εύρημα:

 Οι εμμηνοπαυσιακές γυναίκες ανησυχούν περισσότερο για την οστεοπόρωση

(44%), τα σωματικά συμπτώματα της εμμηνόπαυσης (43%) και τον καρκίνο

του μαστού (37%).

 Μόνο μια στις τέσσερις γυναίκες συνδέει την εμμηνόπαυση με την υψηλή

χοληστερίνη, ενώ λιγότερες από μια στις τρεις την συνδέουν με την

καρδιαγγειακή νόσο.

 Το 73% των γυναικών θα προτιμούσε να ελέγξει τα συμπτώματα της

εμμηνόπαυσης μέσω αλλαγής του τρόπου ζωής και όχι με φάρμακα (21%).

Όπως τόνισε χαρακτηριστικά η Γενοβέφα Κολοβού, Πρόεδρος της Ελληνικής

Εταιρείας Αθηροσκλήρωσης, ‘η πραγματικότητα είναι ότι όλες οι γυναίκες πριν και

κατά την περίοδο της εμμηνόπαυσης βιώνουν ορμονικές μεταβολές,

συμπεριλαμβανομένης της μείωσης στα επίπεδα των οιστρογόνων.Αυτό προκαλεί την

αύξηση των επιπέδων χοληστερίνης τους, τετραπλασιάζοντας στατιστικά την

πιθανότητα να νοσήσουν από καρδιακή πάθηση στα δέκα χρόνια που ακολουθούν την

εμμηνόπαυση’.

(Νέτα 2008)

 

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Με το τέλος αυτής της εργασίας ,διαπιστώνουμε πως η εμμηνόπαυση είναι ένα

μεγάλο κομμάτι στη ζωή των γυναικών,που επιφέρει πολυποίκιλες αλλαγές τόσο στον

εσωτερικό,όσο και στον εξωτερικό της κόσμο.Η σωστή ενημέρωση επί του θέματος

είναι πολύ βασική για όλες τις γυναίκες, σε κάθε γωνία του κόσμου.Με την σωστή

λοιπόν ενημέρωση,την πρόληψη ,την σωστή θεραπεία αλλά και την ψυχική τόνωση,η

γυναίκα μπορεί να εξέλθει από αυτή την κατάσταση πιο δυνατή από ποτέ,γεμάτη

υγεία και θέληση για ζωή.Η εμμηνόπαυση είναι μια ευκαιρία,ώστε κάθε γυναίκα να

εκδηλώσει την δυναμικότητα και αποφασιστικότα που την διέπει, διεκδικώντας μια

καλύτερη ζωή γεμάτη υγεία,να ανακαλύψει πτυχές του εαυτού της που δεν γνώριζε

μέχρι τώρα,να αποδεχτεί την ιδιαιτερότητα της και να αγαπήσει πραγματικά τον

εαυτό της.

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Το ιδιαίτερο αυτό θέμα έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον και αποτελείται από

πολλούς ακόμα κλάδους που χρήζουν περεταίρω διερεύνησης.Ένας πολύ σημαντικός

κλάδος διερεύνησης θα μπορούσε να αφορά ,την αντιμετώπιση της εμμηνόπαυσης σε

γυναίκες με ψυχικές ασθένειες και έντονα συμπτώματα , καθώς δεν μου ήταν δυνατό

να αναλύσω περισσότερο αυτό το θέμα.Μία άλλη πρόταση θα μπορούσε να αφορά,τις

διαπολιτισμικές προσεγγίσσεις της εμμηνόπαυσης ανά τον κόσμο και η αντιμετώπιση

των γυναικών στον Αραβικό κόσμο, όπου θεωρούνται κατώτερα όντα και τέλος

κλείνω με την τελευταία μου πρόταση,η οποία αφορά την γυναίκα και την πρόωρη

εμμηνόπαυση,καθώς και την επιρροή του ψυχισμού της γνωρίζοντας πως η

αναπαραγωγική της δυνατότητα δεν υπάρχει πλέον.

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Carol Taylor, Carol Lillis, P.L., 1997. Fundamentals of Nursing The Art and Science

of Nursing Care I THIRD EDIT. M. Mary Gyetvan,RN et al., eds., Philadelphia:

Lippincott Philadelphia ,New York.

 

Dr. An MacGregor, Εμμηνόπαυση & Ορμονοθεραπεία, Dorling Kindersley Limited.

 

Frank H.Netter, Netter’s Internal Medicine First edit. K. O. paul Kelly, Greg Otis,

Jennifer Surich, Nicole Zimmerman, ed., Teterboro,New Jersey: Icon Learning

Systems LLC,a subsidiary of Media USA,Inc.

 

Frank H.Netter, M., Netter’s Internal Medicine first edit. M. Marschall S.Runge, MD,

PhD M.Andrew Greganti, ed., Teterboro,New Jersey: Icon Learning Systems

LLC,a subsidiary of Media USA,Inc. Available at:

https://www.iatronet.gr/iatriko-lexiko/aimokatharsi.html.

 

Harrison, Harrison’s Principles of Internal Medicine THIRTEENTH. D. L. K. Kurt

J.Isselbacher, Eugene Braunwald, Jean D.Wilson, Joseph B.Martin, Anthony

S.Fauci, ed., New York, St.Louis, San Francisco, Auckland, Bogota,

Caracas,Lisbon,London,Madrid,Mexico city,Milan,Montreal,New Delhi,San

Juan,Singapore,Sydney,Tokyo,Toronto: McGraw-Hill, Inc.

 

J.G.McGeown, Physiology A core text with self-assessment second edi. C.

LIVINGSTONE, ed., London: Harcourt PublishersLimited 2002.

 

Joyce Walsleben, RN, P., 2015. Menopause and Insomnia. National Sleep

Foundation. Available at: https://sleepfoundation.org/ask-the-expert/menopauseand-

insomnia.

 

Linda, E. & Nancy, B., 2009. Mental Health Nursing Care Second Edi. M. Connor et

al., eds., New Jersey: Julie Levin Alexander, Regina Bruno, PEARSON Prentice

Hall.

 

1998. Murray N.D. & J.Pizzorno N.D. Little, B.& C., 1998. “Encyclopaedia of Natural

Medicine” Second Edi., California: Prima Publisher Roseville.

 

Miriam, D.S., 1994. Menopause A. M. Chrissie Lioyd, Julie Adams, Sandra

Schneider, Mike Snell, James Arnold, Lorraine Berd, Wendy Rogers, ed.,

London: Dorling Kindersley Limited.

 

Neer RM, Arnaud CD, Zancheta JR, G.R. et al, 2001. Effect of parathyroid hormone

on fractures and bone mineral density in postmenopausal woman with

osteoporosis. , pp.1434–1441.

Reviewed by Sujana Movva, M., 2014. Understanding Cancer — Symptoms. WebMD

Medical Reference. Available at: https://www.webmd.com/cancer/understandingcancer-symptoms.

 

TBeedham, Jgg., 1992. Obstetrics and gynaecology, London: Heinemann

Professional Publishing Ltd 22 Bedford Sguare.

 

V.R.Tindall, Εικονογραφημένη Γυναικολογία, Αθήνα: Γρ.Παρισιάνου.

 

Wikipedia, 2014a. Αρτηριοσκλήρυνση. wikipedia. Available at:

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CF%84%CE%B7%CF%81%C

E%B9%CE%BF%CF%83%CE%BA%CE%BB%CE%AE%CF%81%CF%85%

CE%BD%CF%83%CE%B7.

 

Wikipedia, 2014b. Διαταραχή πανικού. wikipedia. Available at:

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE%B9%CE%B1%CF%84%CE%B1%

CF%81%CE%B1%CF%87%CE%AE_%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%B9

%CE%BA%CE%BF%CF%8D.

 

Wikipedia, 2015a. Διπολική διαταραχή. wikipedia. Available at:

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE%B9%CF%80%CE%BF%CE%BB%

CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%84%CE%B

1%CF%81%CE%B1%CF%87%CE%AE.

 

Wikipedia, 2014c. Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή. wikipedia. Available at:

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%99%CE%B4%CE%B5%CE%BF%CF%88%

CF%85%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%B3%CE%BA%CE%B1

%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%B4%CE%B9%CE%

B1%CF%84%CE%B1%CF%81%CE%B1%CF%87%CE%AE.

 

Wikipedia, 2015b. Κατάθλιψη. wikipedia. Available at:

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%AC%CE%B8

%CE%BB%CE%B9%CF%88%CE%B7.

 

Wikipedia, 2015c. Μεσογειακή διατροφή. wikipedia. Available at:

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%B5%CF%83%CE%BF%CE%B3%

CE%B5%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%AE_%CE%B4%CE%B9%CE%B

1%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%86%CE%AE.

 

Wikipedia, Ορισμός εμμηνόπαυσης. wikipedia. Available at:

https://wikipedia.qwika.com/en2el/Menopause.

 

Wikipedia, 2014d. Οστεοπόρωση. wikipedia. Available at:

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CF%83%CF%84%CE%B5%CE%BF%

CF%80%CF%8C%CF%81%CF%89%CF%83%CE%B7.

 

Wikipedia, 2015d. Σχιζοφρένεια. wikipedia. Available at:

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%87%CE%B9%CE%B6%CE%BF%

CF%86%CF%81%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CE%B9%CE%B1.

 

Wikipedia, 2014e. Ωοθηκική κύστη. wikipedia. Available at:

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A9%CE%BF%CE%B8%CE%B7%CE%BA

%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%BA%CF%8D%CF%83%CF%84%CE%

B7.

 

Α.Παπανικολάου, Ν., Οδοιπορικό στην Ιστορία της Μαιευτικής και Γυναικολογίας,

Αθήνα: Επιστημονικές Εκδόσεις “Γρ.Παρισιάνος” Μαρία Γρ.Παρισιάνου.

 

Γκογκόσης Κωνσταντίνος, R.N., M.S., Καραγιώργος Γεώργιος, Ε. & Βιλαέτη Αγάπη,

Ι., 2015. Σακχαρώδης διαβήτης*. iatropedia. Available at:

https://www.iatropedia.gr/medical/malady/252.

 

Δαρβίρη, Δ.Χ., 2010. Προαγωγή Υγείας, Αθήνα: Εκδόσεις π.χ Πασχαλίδης.

 

Δασκαλόπουλος, Ψ.Θ.Π., 2015. Διαταραχή Πανικού (με ή χωρίς Αγοραφοβία).

Ψυχίατρος Θοδωρής Π. Δασκαλόπουλος. Available at: https://psigr.

tripod.com/panic.htm.

 

Δεβετζόγλου, Γ., 2013. Οι ορμόνες που «ελέγχουν» τις γυναίκες. Τα νέα. gr Υγεία

δράση και ζωή. Available at:

https://ygeia.tanea.gr/default.asp?pid=8&ct=2&articleID=11719&la=1.

 

Δελμούζου, Έ., 2014. Εμμηνόπαυση – πώς αλλάζει η ζωή σας. health.in.gr. Available

at: https://archivehealth.in.gr/print.asp?lngArticleID=37534.

 

Δημήτριος Μπορούσας, Χ.Ο., 2014. Πως θεραπεύεται η γυναικεία ακράτεια ούρων;

iatropedia. Available at: https://www.iatropedia.gr/articles/read/4266.

 

Δρ. Θάνος Λαμπίρης, δερματολόγος & Δ. της δερματολογικής L.C., Διαταραχές

μελάγχρωσης – μέλασμα – λεύκη. Lambiderm Skin Clinics The way to healthy

and glorious skin. Available at: https://www.lambiderm.gr/diataraxes.

 

Δρ.Χατζημπούγιας Ιωάννης, Στοιχεία Ανατομικής του Ανθρώπου 4η έκδοση: G. D. Γ.

Μανιατογιάννης, ed., Αθήνα: Ι.Πέππας & Σία Ο.Ε.

 

Ιωάννης Μακρής, Ψ.-Ψ., Εμμηνόπαυση και ψυχιατρικά συμπτώματα. Available at:

https://psichiatros.wordpress.com/%CE%B5%CE%BC%CE%BC%CE%B7%C

E%BD%CF%8C%CF%80%CE%B1%CF%85%CF%83%CE%B7-

%CE%BA%CE%B1%CE%B9-

%CF%88%CF%85%CF%87%CE%B9%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9

%CE%BA%CE%AC-

%CF%83%CF%85%CE%BC%CF%80%CF%84%CF%8E%CE%BC%CE%B1/

 

Καλανταρίδου, Σ. αναπληρώτρια καθηγήτρια μαιευτικής γυναικολογίας Ι.Σ.Π.Ι. &

Αντώνης Μακρυγιαννάκης, επίκουρος καθηγητής μαιευτικής και γυναικολογίας

Ι.Σ.Π.Κ., 2008. Αμηνόρροια-Αραιομηνόρροια Μέρος Πρώτο-Φυσιολογία Του

Εμμηνορυσιακού Κύκλου, Ενημερωτική Εκδοση Ελληνική Εταιρία

Γυναικολογικής Ενδοκρινολογίας.

 

Καραγεώργος Γεώργιος, Ε. & Μανωλίδου Ζαχαρούλα, R.N., M.S., 2015.

Υποθυρεοειδισμός*. iatropedia. Available at:

https://www.iatropedia.gr/medical/malady/250.

 

Κωνσταντίνος, Α., 2015. Συχνές ερωτήσεις σχετικά με την υστερεκτομή. obstetric.gr.

Available at: https://www.obstetric.gr/surgery/hysterectomy.html.

 

Νέτα, Σ., 2008. Μόνο 1 στις 4 γυναίκες γνωρίζει τη σχέση εμμηνόπαυσης-

χοληστερίνης. Ιατροnet. Available at: https://www.iatronet.gr/eidiseisnea/

epistimi-zwi/news/4502/mono-1-stis-4-gynaikes-gnwrizei-ti-sxesiemminopafsis-

xolisterinis.html.

 

Ντάνα, Π., 2010. Εμμηνόπαυση-αϋπνία και βότανα. Βότανα και υγεία. Available at:

https://botanologia.blogspot.gr/2010/12/blog-post_10.html.

 

Σαββίδης Μιχάλης & Παθολόγος, 2015. Θεραπευτική Αντιμετώπιση των Λοιμώξεων

του Ουροποιητικού στο σπίτι. s.o.s ιατροί. Available at:

https://www.sosiatroi.gr/el/medical-information/journals/treatment-of-urinarytract-

infections-at-home.html.

 

Συγγραφείς, Α., 2001. Ιπποκράτης, Γυναικολογική Μαιευτική Μ. Λυπουρλής, ed.,

Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Ζήτρος.

 

Τσιρίδης Ελευθέριος Ορθοπαιδικός Χειρουργός – εξειδικευμένος στην

αρθροπλαστική ισχίου & γόνατος, 2013. Οστεοπόρωση: Τα επικίνδυνα

κατάγματα και η θεραπεία. Ιατροnet. Available at:

https://www.iatronet.gr/ygeia/orthopedikirevmatologia/

article/25026/osteoporwsi-ta-epikindyna-katagmata-kai-itherapeia.

html.

 

Χατζηραφαήλ, Βασιλική χειρούργος, μαιευτήρας, Γ., 2015. Κλιμακτήριος-

Εμμηνόπαυση. Χατζηραφαήλ, Βασιλική χειρούργος, μαιευτήρας, Γυναικολόγος.

Available at:

https://www.hatzirafail.gr/%CE%BA%CE%BB%CE%B9%CE%BC%CE%B1%

CE%BA%CF%84%CE%B7%CF%81%CE%B9%CE%BF%CF%82-

%CE%B5%CE%BC%CE%BC%CE%B7%CE%BD%CE%BF%CF%80%CE%

B1%CF%85%CF%83%CE%B7.

 

Χρήστος, Θ. & Ψυχοθεραπευτής, Ψ.-, 2014. Σχιζοφρένεια: Ποια συμπτώματα πρέπει

να μας ανησυχούν. Ιατροnet. Available at: https://www.iatronet.gr/ygeia/psyxikiygeia/

article/27098/sxizofreneia-poia-symptwmata-prepei-na-masanisyxoyn.html.

ΑΛΛΕΣ ΠΗΓΕΣ

 

The three stages of menopause. 2015a. Australia Reader’s Digest. Available at:

https://www.readersdigest.com.au/three-stages-menopause?page=1.

 

Βασικές διαταραχές ύπνου και αϋπνία. ψυχολογία της υγείας. Available at:

https://sites.google.com/site/healthpsycho12/diataraches-ypnou/basikesdiataraches-ypnou-kai-auepnia.

 

Γενικά για τις ορμόνες. Διαδραστικά σχολικά βιβλία. Available at:

https://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL-C120/480/3166,12758/.

 

Γυναίκα και Εμμηνόπαυση. , 2005. Ιατροnet. Available at:

https://www.iatronet.gr/ygeia/gynaikologia/article/1044/gynaika-kai-emminopafsi.html.

 

Εξέταση αίματος προβλέπει την εμμηνόπαυση. 2010. Ιατροnet. Available at:

https://www.iatronet.gr/eidiseis-nea/epistimi-zwi/news/12115/exetasi-aimatos-provlepei-tin-emminopafsi.html.

 

Η θεραπευτική αντιμετώπιση της διπολικής διαταραχής. 2012a. Διπολική Διαταραχή

Πρόγραμμα κατά του στίγματος των ψυχικών διαταραχών. Available at:

https://www.epipsi.gr/dipoliki/the.php.

 

Η Μήτρα,εικόνα. Ευγονία. Available at: https://www.eugonia.com.gr/anthropinianaparagogi/gynaikeia-organa/eswterika-gennhtika-organa/mhtra/.

 

Η οπισθία κλίση της μήτρας, 2013a. εικόνα. femme.gr. Available at:

https://www.femme.gr/femme-mitra.htm.

 

Θαυματουργά βότανα και έλαια ενάντια στην κατάθλιψη! Η τροφή μας το φάρμακό

μας Ένα γραμμάριο πρόληψης, είναι ίσο με έναν τόνο θεραπείας!. Available at:

https://proionta-tis-fisis.blogspot.gr/2012/12/blog-post_6975.html.

 

Κολπική ατροφία. 2013b. Heal. Available at: https://elobot.com/kolpiki-atrofia.

 

Λευκοπλακία στόματος. 2014a. DontiaStoma.gr. Available at:

https://www.dontiastoma.gr/path/mouth/leukoplakia.htm.

 

Ρευματοειδής αρθρίτιδα: Σημεία, συμπτώματα, διάγνωση και θεραπεία. 2000.

medlook Έγκυρη πληροφόρηση για την υγεία. Available at:

https://www.medlook.net/%CE%91%CF%81%CE%B8%CF%81%CE%AF%CF%84%CE%B9%CE%B4%CE%B5%CF%82/2013-11-23-06-31-23-973.html.

 

Τα ινομυώματα της μήτρας. 2014b.IW olobot υγεία Ελληνικό ιατρικό κέντρο.

Available at: https://g.elobot.co.uk/diamesi-kystitida/ta-inomyomata.

 

Τα συμπτώματα της διπολικής διαταραχής. 2012b. Διπολική Διαταραχή Πρόγραμμα

κατά του στίγματος των ψυχικών διαταραχών. Available at:

https://www.epipsi.gr/dipoliki/sim.php.

 

Τι είναι Μαστογραφία. 2015b. emBIO medical center. Available at: https://www.ivfembryo.gr/gynaikologia/mastos/ti-einai-mastografia.

 

Φυτικές ίνες: Σας κάνουν καλό! Σε ποιες τροφές θα τις βρείτε; 2012c. in.gr.

Available at: https://health.in.gr/nutrition/news/article/?aid=1231148924.

 

Ψυχολογικά Προβλήματα Ενηλίκων. Ιψε Μάλαμα-ινστιτούτο ψυχολογικών

εφαρμογών malama-institute for psycological applications. Available at:

https://www.ipse.gr/adult.html.